Stowarzyszenie zwróciło się do przedsiębiorstwa energetycznego (spółka) z wnioskiem o udostępnienie listy podmiotów, którym przekazano środki finansowe na podstawie umowy sponsorskiej, darowizny, partnerstwa lub w formie dotacji w latach 2013-2017, kwot poszczególnych płatności z tego tytułu oraz informacji na temat powodów, dla których udzielono takiego wsparcia finansowego.
Adresat wniosku odpowiedział, że nie ujawnia szczegółów finansowych zawartych umów, ponieważ nie jest podmiotem zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej. Stowarzyszenie nie dało jednak za wygraną i wniosło skargę na bezczynność.
Przedsiębiorstwo energetyczne musi udostępnić informacje
Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, który wskazał, że przedsiębiorstwo energetyczne jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej (dalej jako: udip). Z uwagi bowiem na znaczenie energii elektrycznej dla rozwoju cywilizacyjnego i poziomu życia obywateli, zadania związane z gospodarowaniem tą energią należy traktować jako zadania publiczne. Natomiast okoliczność, że Skarb Państwa posiada w spółce pozycję dominującą bezpośrednio sytuuje ją wśród podmiotów z art. 4 ust. 1 pkt 5 udip, które są zobowiązane do udostępniania informacji publicznej. Sąd podkreślił, że wniosek dotyczył informacji wynikających z umów, na podstawie których spółka przekazała środki finansowe innym podmiotom. Chodzi więc o informacje o dysponowaniu majątkiem, które stosownie do art. 6 udip podlegają udostępnieniu.
Sprawdź też: Pojęcie informacji publicznej - komentarz praktyczny >
Czytaj także: RPO: Sąd administracyjny, nie TK powinien interpretować dostęp do informacji >>>
Sprawa trafiła do NSA
Spółka nie zgodziła się z takim rozstrzygnięciem, więc wniosła skargę kasacyjną. NSA wskazał, że przedsiębiorstwa energetyczne niezależnie od sposobu działania (produkcja, przesył, dystrybucja, obrót lub sprzedaż) wykonują zadania publiczne w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 udip. Stanowisko takie jest uzasadnione tym, że użyte w art. 4 ust. 1 udip określenie "zadania publiczne" posiada znaczenie szersze od zwrotu "zadania władzy publicznej" z art. 61 Konstytucji RP. Sąd podkreślił, że takimi zadaniami są zadania służące zaspokajaniu potrzeb zbiorowych i realizujące interes społeczny, które zachowują swój publiczny status także w przypadku, gdy zostają przeniesione z podmiotów publicznych na podmioty prawa prywatnego. Skoro więc spółka wykonuje zadania z zakresu obrotu energią, a działalność ta mieści się w zakresie objętym działalnością publiczną podmiotów z branży energetycznej, to jest ona podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej.
Sprawdź też: Przedsiębiorstwo energetyczne jako podmiot wykonujący zadania publiczne. - Wyrok NSA >
Cena promocyjna: 135.2 zł
|Cena regularna: 169 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 152.09 zł
Istotna funkcja prawa dostępu do informacji publicznej
NSA przypomniał, że prawo dostępu do informacji publicznej z art. 61 Konstytucji RP posiada charakter kontrolny. Pozwala bowiem kontrolować władze oraz podmioty wykonujące funkcje publiczne i dzięki temu wyrabiać sobie o nich i o ich działalności samodzielną opinię. Sąd podkreślił, że prawo to posiada szczególne znaczenie dla zachodniej kultury prawnej, w której obywatele mają prawo żądać od władz zdania rachunków ze sposobu gospodarowania mieniem publicznym.
Czytaj też: Status spółki telekomunikacyjnej jako podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej >
Umowy pokazują sposób zarządzania majątkiem publicznym
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 udip, informacją publiczną są informacje o majątku publicznym, przy czym dokonane w tym przepisie wyliczenie, nie ma charakteru zamkniętego. Dlatego też wszystkie informacje dotyczące gospodarowania majątkiem publicznym są informacją, o której stanowi art. 1 ust. 1 udip. NSA ocenił więc, że informacją publiczną będą wszelkie dane pozwalające na ocenę przez Polaków, w jaki sposób dane podmioty wykonujące zadania publiczne gospodarują swoim majątkiem. Tym samym informacje o tym komu, na jakich zasadach i w jakiej wysokości są przyznawane środki na umowy sponsoringowe, darowizny i partnerstwa, stanowią informację o sposobie gospodarowania majątkiem publicznym. Mając powyższe na uwadze, skarga kasacyjna nie zawierała uzasadnionych podstaw, więc została oddalona.
Wyrok NSA z 1 marca 2022 r., sygn. akt III OSK 1127/21
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
