1 stycznia 2025 r. do polskiego porządku prawnego implementowano dyrektywę 2020/285, wprowadzającą tzw. zwolnienie podmiotowe VAT dla małych przedsiębiorstw, mających siedzibę działalności gospodarczej w państwach członkowskich, innych niż to, w których VAT jest należny. Stanowi tak ustawa z 8 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (tj. Dz.U. z 2024 r., poz. 1721).

 

Zwolnienie podmiotowe tylko dla firm z siedzibą w UE

Do końca 2024 r. tzw. zwolnienia podmiotowego, określonego w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT, nie stosowało się do podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski, co wynikało wprost z art. 113 ust. 13 pkt 3 ustawy o VAT. 1 stycznia 2025 r. przepis ten został uchylony. Od stycznia 2025 r. możliwe jest korzystanie ze zwolnienia podmiotowego w Polsce przez firmy mające siedziby działalności gospodarczej w innych państwach UE.

Podkreślenia wymaga, że ze zwolnienia podmiotowego (zarówno art. 113 i art. 113a ustawy o VAT) nie skorzystają firmy mające siedziby działalności gospodarczej poza UE (np. w Szwajcarii czy Ukrainie), gdyż z kolei w treści art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o VAT doprecyzowano że te zwolnienia dotyczą firm mających siedzibą w Polsce. Jak wynika z uzasadnienia projektu nowelizacji, „zwolnienie podmiotowe w Polsce nie będzie mogło być nadal stosowane przez podatników, którzy nie posiadają na terytorium Unii Europejskiej siedziby działalności gospodarczej". Nie ma znaczenia, czy podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium UE posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, czy też nie.

W niniejszej publikacji skupiamy się zasadach zwolnienia podmiotowego dla polskich firm. Ograniczmy się jedynie do wskazania, że firmy z innych państw UE są zobowiązane przed rozpoczęciem korzystania ze zwolnienia uzyskać w państwie członkowskim, na terytorium którego posiadają siedzibę działalności gospodarczej, indywidualny numer identyfikacyjny zawierający kod EX, zwany dalej "numerem identyfikacyjnym EX". Podatnicy korzystający z tego zwolnienia na wystawianych fakturach powinni wykazywać "numerem identyfikacyjnym EX".

 

Zwolnienie podmiotowe dla polskich firm od 2025 r.

Od 1 stycznia 2025 r. zwolniona z podatku jest sprzedaż dokonywana przez:

  • podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski, u którego wartość sprzedaży, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200 tys. zł (zob. art. 113 ust. 1 ustaw o VAT);
  • podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (zob. art. 113 ust. 9 ustawy o VAT).

Uwaga! Limit wartości sprzedaży uprawniający do korzystania ze zwolnienia podmiotowego pozostał niezmieniony i wynosi w dalszym ciągu 200 tys. zł (w przypadku podatników rozpoczynających działalność w trakcie roku – liczony proporcjonalnie).

Sama definicja sprzedaży nie uległa zmianie. W myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Do wartości sprzedaży (uprawiającej do korzystania ze zwolnienia podmiotowego) nie wlicza się transakcji wskazanych w art. 113 ust. 2 ustawy o VAT. Katalog tych wyłączeń został zmodyfikowany.

Od 1 stycznia 2025 r., do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (limitu 200 tys. zł), nie wlicza się:

  • - wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju (art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT) (do 31 grudnia 2024 r. wymienione były tutaj także wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów),
  • - sprzedaży na odległość towarów importowanych, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju (art. 113 ust. 2 pkt 1a ustawy o VAT),
  • - odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
    • a) transakcji związanych z nieruchomościami,
    • b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
    • c) usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych (do 31 grudnia 2024 r. usługi reasekuracyjne nie były wymienione w tym przepisie)
  • – jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych (zob. art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT),
  • - odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji (zob. art. 113 ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT).

Zatem od 1 stycznia 2025 r. w wartości sprzedaży osiąganej przez podatnika będą uwzględnianie również wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów oraz usługi reasekuracyjne, jeżeli usługi te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Zobacz w LEX: Podatek VAT a czynności biegłego w postępowaniu sądowym > >

 

Przedsprzedaż
Prawo finansów publicznych i prawo podatkowe [PRZEDSPRZEDAŻ]
-25%
Przedsprzedaż
Prawo finansów publicznych i prawo podatkowe [PRZEDSPRZEDAŻ]

Elżbieta Chojna-Duch, Hanna Elżbieta Litwińczuk, Elżbieta Kornberger-Sokołowska

Sprawdź  

Cena promocyjna: 74.26 zł

|

Cena regularna: 99 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 74.26 zł


Kiedy traci się prawo do zwolnienia podmiotowego

Jeśli wartość sprzedaży zwolnionej podmiotowo przekroczy kwotę 200 tys. zł (u podatników rozpoczynających działalność liczy się proporcjonalnie), zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę (zob. art. 113 ust. 5 i ust. 10 ustawy o VAT).

Podatnicy mogą zrezygnować ze zwolnień podmiotowych pod warunkiem zawiadomienia na piśmie o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności - przed dniem wykonania tej czynności (zob. art. 113 ust. 4  ustawy o VAT).

Uwaga:  Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia  podmiotowego (art. 113 ust. 11 ustawy o VAT).

Sprawdź w LEX: Glosa do wyroku WSA z dnia 13 grudnia 2007 r., III SA/Gl 1231/07 > >

 

Kto nie może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego

Nadal ze zwolnienia podmiotowego nie mogą korzystać podatnicy dokonujących dostawy:

  • towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (m. in. wyroby biżuteryjne),
  • towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem m.in. energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych, samochodów osobowych (innych niż nowe środki transportu), zaliczanych przez podatnika do środków trwałych podlegających amortyzacji,
  • budynków, budowli lub ich części, w przypadku gdy ich dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed upływem dwóch lat od pierwszego zasiedlenia,
  • terenów budowlanych,
  • nowych środków transportu,
  • następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie: – preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1), – komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26), – urządzeń elektrycznych (PKWiU 27), – maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
  • hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do: – pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3), – motocykli (PKWiU ex 45.4).

Ze zwolnienia nie mogą też skorzystać podatnicy dokonujący świadczenia usług:

  • prawniczych,
  • w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
  • jubilerskich,
  • ściągania długów, w tym factoringu.

 

Sprawdź także w LEX: Usługi doradztwa - wyłączenie ze stosowania zwolnienia limitowego z VAT > >

 

Polskie firmy zwolnione w innych państwach UE

Nowelizacja, dokonując implementacji dyrektywy 2020/285, wprowadziła od 1 stycznia 2025 r. do ustawy o VAT przepisy art. 113b ustawy o VAT. Ujmując problem najogólniej można powiedzieć, że na podstawie tych regulacji, podatnik, który posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski i którego roczny obrót na terytorium Unii Europejskiej nie przekroczył w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100 tys. euro, może skorzystać ze zwolnienia dla dostaw towarów i świadczenia usług w państwie członkowskim innym niż Polska. Zwolnienie stosuje się na warunkach określonych przez to państwo członkowskie, jeżeli to państwo wprowadziło zwolnienie na zasadach odpowiadających regulacjom, o których mowa w art. 113a ustawy o VAT. 

Czytaj również: Kto musi mieć kasę fiskalną w 2025 roku?

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.