Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt zmian w ordynacji podatkowej i innych ustawach. Dotyczą one przede wszystkim raportowania schematów podatkowych i okresu przedawnienia.

Zmiany w definicjach MDR

Według MF, celem zmian w zakresie raportowania schematów podatkowych (MDR) jest m.in. „maksymalne odciążenie podmiotów zobowiązanych do raportowania przez ograniczenie raportowania podlegających zgłoszeniu uzgodnień krajowych”. - Nie zdecydowano się na całkowicie wyłączenie z raportowania uzgodnień krajowych (tzw. krajowych schematów podatkowych) lecz na ich ograniczenie w kilku obszarach - uzasadnia MF.

Projekt zakłada też zmiany podstawowych dla przepisów MDR definicji. Zgodnie ze zmienioną definicją "uzgodnienie" ma oznaczać “również szereg uzgodnień”. Pojawia się także definicja “uczestnika uzgodnienia”. Zakłada też m.in. powiązanie obowiązku raportowania w oparciu o inne szczególne cechy rozpoznawcze z koniecznością spełnienia kryterium korzyści głównej. 

- Prysł mit lub założenie, że raportowania MDR-ów będzie mniej. Wynika to przede wszystkim z tego, że projektodawca nie usunął (według oczekiwań rynkowych) grupy innych szczególnych cech rozpoznawczych - mówi Michał Kwaśniewski, adwokat, partner w Quidea.

- Swoistą bombą jest wprowadzenie ustawowej definicji cechy rozpoznawczej, która jest oparta w projekcie o kryterium unikania opodatkowania. Efekt może być taki, że ustawodawca pomiesza dwa całkowicie inne reżimy, które bazują na całkowicie innych kryteriach. Mowa o kryterium głównej korzyści z przepisów MDR (które jak wyżej wskazano ma bazować na efekcie w postaci osiągnięcia korzyści podatkowej oraz reżimu Klauzuli GAAR (z art. 119a Ordynacji podatkowej), której zastosowanie jest uzależnione od celu w postaci unikania opodatkowania. Cel i efekt to nie to samo - mówi Michał Kwaśniewski.

Zgodnie z projektem, przez cechę rozpoznawczą rozumie się typową właściwość lub typowy element uzgodnienia, który wskazuje na potencjalne ryzyko wystąpienia unikania opodatkowania. 

MF proponuje też zmianę, zgodnie z którą obowiązek przekazania informacji o uzgodnieniu krajowym nie powstaje, jeśli uzgodnienie zostało zwolnione z tego obowiązku w rozporządzeniu ministra finansów. Chodzi o tzw. białą listę uzgodnień, które nie powinny podlegać raportowaniu. 

- Był to efektywnie jeden z głównych postulatów historycznie działającego Forum MDR, którego próbę odzwierciedlenia można zidentyfikować w projekcie. Na razie lista ustawowa jest dość skromna więc pozostaje mieć nadzieję, że ewentualne projekty rozporządzeń będą bardziej śmiałe - mówi Michał Kwaśniewski. 

Projekt zakłada też, że przepisy dotyczące interpretacji indywidualnych nie będą już obejmować schematów podatkowych. To oznacza, że nie będzie można uzyskać interpretacji w sprawie MDR.

Karalność mimo przedawnienia

Projekt przewiduje też usunięcie art. 44 par. 2 kodeksu karnego skarbowego. Przepis ten wskazuje, iż karalność przestępstw skarbowych,  polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje nie tylko wtedy, gdy upłynie termin przedawnienia karalności określony w kks, ale również wtedy, gdy doszło do przedawnienia tej należności. 

- Pozostawienie przedmiotowej regulacji mogłoby skutkować brakiem możliwości prowadzenia postępowań karnych prawidłowo wszczętych, w których zgromadzono materiał dowodowy, ale doszło do przedawnienia zobowiązania podatkowego, co może wpłynąć negatywnie na ochronę interesów finansowych Skarbu Państwa. Przedawnienie zobowiązania podatkowego nie powinno bowiem stać na przeszkodzie należytemu wyjaśnieniu sprawy karnej skarbowej - uzasadnia Ministerstwo Finansów. 

- W przypadku większych zaległości podatkowych potencjalnie trzeba będzie być gotowym, że okres na tzw. „odpuszczenia grzechów” ulegnie dwukrotnemu przedłużeniu - mówi Michał Kwaśniewski.

Korekta wydłuży okres przedawnienia

Projekt zakłada też wydłużenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, jeśli podatnik skoryguje deklarację w niedługim okresie przed upływem terminu przedawniania. 5-letni termin ma być wydłużony o 12 miesięcy w przypadku skorygowania przez podatnika deklaracji, w okresie 12 miesięcy przed upływem tego terminu. Według MF, pozwoli to skarbówce na weryfikację rozliczenia i wydanie decyzji wymiarowej w przypadku zakwestionowania prawidłowości korekty.

Nie zniknie kontrowersyjny art. 70 par. 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Ale zostanie on ograniczony do takich przestępstw skarbowych, w których uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie podatku kształtuje się powyżej małej wartości określonej w art. 53 par. 14 kks - wartości nieprzekraczającej w czasie popełnienia czynu zabronionego dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (obecnie 200 x 4666 zł = 933 200 zł).

Czytaj również: Polowanie na podatników przed końcem roku