Zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości wyłoniło się przy rozpatrywaniu zażalenia pełnomocnika podatnika w kwestii podpisu elektronicznego składanej skargi. Chodziło o to, jak prawidłowo podpisywać podpisem elektronicznym skargę do sądu.  Na tle spornego zagadnienia w orzecznictwie sądów administracyjnych wykształciły się dwie linie: jedna – dominująca – w ramach której sądy prezentują pogląd taki, jak sąd pierwszej instancji w niniejszej sprawie, oraz druga, będąca w mniejszości, w której stwierdza się, że podpisanie wymaganym podpisem dokumentu elektronicznego wnoszonego przez platformę ePUAP, wewnątrz którego przekazywane są inne dokumenty, np. załączniki, skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, tj. treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami.

 

O co chodziło w sprawie?

Sprawa dotyczyła zażalenia pełnomocnika podatnika K.W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 17 lutego 2021 r., sygn. akt I SA/Op 30/21, odrzucające skargę podatnika na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Opolu  w przedmiocie określenia podatku od towarów i usług za II kwartał 2015 r. oraz podatku do zapłaty za czerwiec 2015 r.

Pełnomocnik opatrzył podpisem kwalifikowanym wyłącznie pismo przewodnie. Z przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji stanu faktycznego sprawy wynika, że w związku z ustaleniem, że przesyłając skargę za pośrednictwem platformy ePUAP pełnomocnik skarżącego kwalifikowanym podpisem elektronicznym opatrzył wyłącznie pismo przewodnie, nie załączniki do tego pisma, Przewodniczący Wydziału wezwał pełnomocnika skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi, m.in. przez podpisanie skargi i pełnomocnictwa kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi. Wezwanie zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu 1 lutego 2021 r.

Przy piśmie z 9 lutego 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu przekazał do Sądu pierwszej instancji mylnie przesłane pismo pełnomocnika skarżącego stanowiące odpowiedź na wezwanie do uzupełnienia braków formalnych skargi. Przesyłka została przez pełnomocnika skarżącego nadana 8 lutego 2021 r., a przez WSA we Wrocławiu przesłana poleconą przesyłką pocztową 10 lutego 2021 r.

Sąd pierwszej instancji zwrócił uwagę, że załączniki do pisma przewodniego przesłanego do organu odwoławczego, w tym skarga i dokument pełnomocnictwa, nie zostały podpisane w sposób zgodny z przepisami prawa, stąd wezwanie o uzupełnienie tych braków formalnych skargi było konieczne. Ponieważ wezwanie doręczone zostało 1 lutego 2021 r., termin do uzupełnienia braków formalnych upływał z dniem 8 lutego 2021 r. Termin ten upłynął bezskutecznie, nie może bowiem być uznane za jego zachowanie nadanie przesyłki na adres sądu niewłaściwego (tj. WSA we Wrocławiu). W sytuacji wniesienia pisma procesowego do sądu niewłaściwego decydująca dla zachowania terminu jest data przekazania pisma przez niewłaściwy sąd do sądu właściwego. W okolicznościach sprawy datą wniesienia pisma uzupełniającego braki formalne skargi jest data przekazania (nadania) pisma przez WSA we Wrocławiu, tj. dzień 10 lutego 2021 r. Braki skargi nie zostały uzupełnione w ustawowym terminie, wobec czego zaszła podstawa do odrzucenia skargi z art. 58 par. 1 pkt 3 P.p.s.a.

Zobacz również: WSA: Przesłanka ważnego interesu podatnika nie może być aktem łaski organu >>

W zażaleniu na to postanowienie skarżący wniósł o jego uchylenie. W uzasadnieniu zażalenia  podniósł, że złożył skargę za pośrednictwem platformy ePUAP, a Urzędowe Poświadczenie Przedłożenia (UPP) dowodzi, że pełnomocnik dysponuje profilem zaufanym ePUAP (ePUAP-ID). Stanowisku zajętemu przez Sąd pierwszej instancji co do podpisania elektronicznego jedynie pisma głównego przeczy treść UPP i oficjalne zasady funkcjonowania (instrukcje i podręczniki dla platformy ePUAP) i podpisywania pism w platformie ePUAP oraz mechanizmy wizualizacji dla użytkowania platformy ePUAP. Uznając, że skarga i pełnomocnictwo nie zostały podpisane, Sąd naruszył art. 3 pkt 2, art. 17, art. 20 i art. 20ae ust. 2 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, w zw. z par. 11 ust. 1 pkt 1 oraz par. 13 i 17 rozporządzenia. W ocenie autora zażalenia niezasadne było wzywanie strony do usunięcia braku formalnego skargi przez podpisanie jej i załączonego pełnomocnictwa, bo taką wadą skarga nie była dotknięta.

 

Dwa rozbieżne nurty orzecznicze w NSA

Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając powyższe zażalenie stwierdził, że w związku z zawartymi w nim zarzutami, wyłoniło się zagadnienie prawne, budzące poważne wątpliwości, które wymaga przedstawienia go do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA.

Istota sporu w tej sprawie dotyczy tego, czy w sytuacji gdy pełnomocnik strony wniósł do sądu administracyjnego skargę drogą elektroniczną, za pośrednictwem systemu ePUAP, składając podpis zaufany pod pismem przewodnim do skargi, załączając ją i pełnomocnictwo do tego dokumentu w formie elektronicznej, sąd administracyjny prawidłowo uznał, że przedmiotowa skarga i pełnomocnictwo obarczone są brakiem podpisu, gdyż zgodnie z art. 46 par. 2b P.p.s.a., załącznik także winien być opatrzony podpisem elektronicznym.

Zagadnienie sporne dotyczy zatem wykładni art. 46 par. 2a i 2b P.p.s.a., a mianowicie, czy elektroniczne podpisanie pisma sporządzonego w formularzu dokumentu elektronicznego platformy ePUAP jest wystarczające dla uznania, że podpis ten obejmuje stanowiącą załącznik do tego pisma skargę oraz inne załączone dokumenty.

 

Podatki 2022
Podatki 2022

Sprawdź  

Cena promocyjna: 62.1 zł

|

Cena regularna: 69 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł


Samo podpisanie pisma przewodniego nie wystarczy

NSA przedstawił więc do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wyłaniające się na tle rozpoznawanej sprawy następujące zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: "Czy przepis art. 46 par. 2b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.), zgodnie z którym zasady podpisywania przewidziane w par. 2a dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego, należy rozumieć w ten sposób, że chodzi w nim o zasady przyjęte dla określonych trybów składania podpisu elektronicznego określonych w par. 2a, co oznacza, że załączniki złożone w ramach podpisanego podpisem zaufanym (kwalifikowanym) dokumentu przesłanego przez platformę ePUAP należy uznać za podpisane w rozumieniu art. 46 par. 2a i 2b ww. ustawy, jako spełniające zasady zastosowanego trybu składania tego podpisu elektronicznego, zgodnie z którymi podpis zaufany (kwalifikowany) złożony przez profil zaufany ePUAP odnosi się do całej treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami, a więc obejmuje także zawarte w nim załączniki?"

NSA podjął następująca uchwałę: „Zgodnie z art. 57 par.  1 w zw. z art. 46 par. 1 pkt 4 oraz art. 12b par. 1 i art. 46 par. 2a i 2b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, ze zm.),  skargę stanowiącą załącznik do formularza pisma ogólnego, podpisanego podpisem zaufanym, przesłanego przez platformę ePUAP, należy uznać za podpisaną jedynie wówczas, gdy została ona odrębnie podpisana podpisem kwalifikowanym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym” (sygn. akt I FPS 2/21).

Warto dodać, że do uchwały zgłoszono dwa zdania odrębne. 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.