1 stycznia wchodzi w życie nowelizacja ustawy o podatku od nieruchomości (Dz.U. 2024. poz. 1757), która poza zmianami dla przedsiębiorców (definicja budynku i budowli), zawiera także korzystne regulacje dla osób fizycznych – właścicieli garaży. To wynik orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2023 r. (sygn. SK 23/19), który zakwestionował różnicowanie stawki daniny w zależności od tego, czy garaż ma odrębną od mieszkania księgę wieczystą. Jednocześnie Trybunał dał ustawodawcy czas do 2025 r. na zmianę przepisów.
10-krotnie niższa stawka za miejsca postojowe
- Od 2025 r. wszystkie pomieszczenia na pojazdy znajdujące się w budynkach mieszkalnych będą podlegać preferencyjnej stawce podatku od nieruchomości. Dotyczy to zwłaszcza hal wielostanowiskowych na samochody (kwestia odrębnej księgi wieczystej nie ma tu znaczenia), ale również rowerowni czy pojedynczych garaży w takich budynkach. Tym zasadom nie podlegają natomiast garaże wolnostojące, choćby znajdowały się w sąsiedztwie budynku mieszkalnego - mówi Rafał Kran, doradca podatkowy, partner w MDDP.
Jak wyjaśnia Patrycja Marczuk, starszy konsultant w Thedy&Partners, w efekcie pomieszczenia przeznaczone do przechowywania pojazdów (miejsca postojowe i garaże) w budynkach mieszkalnych będą opodatkowane niższą stawką podatkową – stawką mieszkalną, która w 2025 r. wyniesie maksymalnie 1,19 zł za 1 mkw. Dotychczas niższą stawką objęty mógł być garaż przynależny do lokalu mieszkalnego. Na zmianie skorzystają więc właściciele garaży wyodrębnionych jako osobne lokale, którzy płacili 10-krotnie wyższą stawkę podatku dla tzw. budynków pozostałych. (W 2025 r. wynosie ona maksymalnie 11,48 zł).
Czytaj w LEX: Garaż garażowi równy – Trybunał Konstytucyjny na straży praw podatników > >
Czy trzeba składać informację IN-1
Powstaje jednak wiele wątpliwości co do tego, czy trzeba poinformować gminę, aby skorzystać z niższej stawki. Przypomnijmy, że w podatku od nieruchomości organem podatkowym jest wójt gminy, burmistrz lub prezydent miasta.
- Podatnicy nie muszą składać korekt informacji na podatek (druk IN-1). Organy podatkowe mają z urzędu naliczyć niższą stawkę przy wydawaniu decyzji na 2025 r. Zasadniczo nie powinno być to problematyczne dla urzędów. Nie można jednak wykluczyć, że w niektórych sytuacjach organ podatkowy może nie posiadać precyzyjnych danych do prawidłowego ustalenia podatku. Może to wymagać podjęcia dodatkowych kroków procesowych. Jeżeli podatnik dojdzie do przekonania, że decyzja zawiera błędy, to ma prawo w ciągu 14 dni na złożenie odwołania. Nie należy jednak zakładać, że będzie to powszechna konieczność - mówi Rafał Kran.
Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu zmian wskazywało, że złożenie informacji IN-1 nie będzie konieczne dla prawidłowego wymiaru wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości po 1 stycznia 2025 r., jeżeli ta informacja została złożona wcześniej. Organy podatkowe mają już informacje o nieruchomościach i obiektach budowlanych, w których jest wykazana powierzchnia użytkowa garaży.
Z czego więc wynikają wątpliwości? Sami urzędnicy wskazują serwisowi Prawo.pl, że regulujący te kwestie art. 5 nowelizacji ustawy jest niejasny. Nie ma pewności, czy nie trzeba będzie skorygować składanych wcześniej informacji IN-1.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 nowelizacji: "Osoby fizyczne, z wyłączeniem osób fizycznych, o których mowa w art. 6 ust. 11 ustawy zmienianej w art. 2, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy złożyły informację, o której mowa w art. 6 ust. 6 ustawy zmienianej w art. 2, z tytułu przysługującej im odrębnej własności lub współwłasności lokalu stanowiącego pomieszczenie przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynku mieszkalnym, nie mają obowiązku złożenia takiej informacji z tego tytułu w 2025 r."
Rafał Kran wyjaśnia, że celem tego przepisu było zminimalizowanie biurokracji. Chodzi o to, by podatnik, który zadeklarował wcześniej garaż jako "budynek pozostały", nie musiał składać formularza tylko z tego powodu, że garaż ma być opodatkowany jak budynek mieszkalny.
- Z obowiązku złożenia informacji IN-1 nie są natomiast zwolnieni ci podatnicy, którzy po raz pierwszy deklarują taką nieruchomość do opodatkowania. IN-1 muszą złożyć również ci podatnicy, którzy są współwłaścicielami takich nieruchomości z osobami prawnymi, co w praktyce nie zdarza się często - mówi Rafał Kran.
Sprawdź również książkę: Umowa o roboty budowlane [PRZEDSPRZEDAŻ] >>
Urzędy wskazują na ryzyko pomyłek
Patrycja Marczuk wskazuje, że urzędy od 2025 roku same zmienią stawkę podatkową i automatycznie dostosują naliczanie podatku do nowych przepisów. Regulacja ta budzi jednak spore wątpliwości. Przykładowo Śląski Związek Gmin i Powiatów jeszcze w trakcie prac legislacyjnych zwracał uwagę, że zwolnienie właścicieli garaży z obowiązki składania informacji podatkowej prowadzi do ryzyka błędnego ustalenia stanu faktycznego. Co prawda, organy podatkowe mają dostęp do danych wynikających z ewidencji gruntów i budynków (np. o wysokości udziału w hali garażowej oraz przypisanej do tego udziału powierzchni budynku), jednak w wielu przypadkach informacje te mogą okazać się niewystarczające, aby jednoznacznie określić przeznaczenie lokali (w szczególności czy dane pomieszczenie jest faktycznie w całości przeznaczone do przechowywania pojazdów, czy w części stanowi np. komórki lokatorskie).
Wiele urzędów, np. w Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu czy Szczecinie, wydaje wyjaśnienia dla podatników, jak należy postępować od 2025 roku w związku ze zmianą przepisów. Komunikaty te dotyczą m.in. zmiany stawki podatku za garaż w budynku mieszkalnym na niższą oraz braku obowiązku składania nowych, dodatkowych dokumentów (IN-1).
Czytaj także w LEX: Opodatkowanie garażu stanowiącego przedmiot odrębnej własności, usytuowanego w budynku mieszkalnym wielorodzinnym > >
Garaże wolnostojące nadal z wyższym podatkiem
Zmiany od 2025 r. nie dotyczą natomiast garaży wolnostojących, które nadal będą opodatkowane stawką dla budynków pozostałych (maksymalnie 11,48 zł zł za 1 mkw). Natomiast garaże związane z prowadzeniem działalności gospodarczej będą opodatkowane najwyższą stawką - do 34 zł za 1 mkw).
- Nowe przepisy w tym zakresie budzą wątpliwości. Jaka jest bowiem różnica pomiędzy garażem, który znajduje się w bryle budynku mieszkalnego a garażem, który znajduje się obok takiego budynku - przy założeniu, że oba obiekty pełnią te same funkcje? Niestety, przepisy dotyczące podatku od nieruchomości nadal są pełne absurdów. Tak samo wykorzystywany garaż, który znajduje się np. 5 cm od budynku mieszkalnego, będzie opodatkowany 10-krotnie wyższą stawką. Takie rozwiązanie prowadzi do naruszenia konstytucyjnej zasady równości i sprawiedliwości podatkowej - mówi Patrycja Marczuk.
Czytaj również: Nowe definicje budynków i budowli - szykują się nowe spory
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
