Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 19 listopada została opublikowana w Dzienniku Ustaw (Dz.U. 2024, poz. 1757) w wymaganym terminie, przed końcem listopada br. A to oznacza, że zmiany wejdą w życie zgodnie z planem - od 1 stycznia 2025 r. Celem zmian jest dostosowanie definicji budynku i budowli do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, czyli stworzenie autonomicznych definicji, nie odnoszących się do prawa budowlanego.
Ministerstwo Finansów deklarowało wielokrotnie, że celem jest zachowanie podatkowego „status quo”, czyli aby przedsiębiorcy płacili podatek na podobnym jak dotychczas poziomie. Jedynym wyjątkiem mają być według MF silosy, które zostaną objęte wyższą daniną.
Jednak - jak podkreśla dr Adam Kałążny, partner associate w Deloitte, nowe definicje zawierają szereg niejasnych, nieprecyzyjnych sformułowań, które mogą być przedmiotem licznych sporów. - W trakcie prac legislacyjnych nie doprecyzowano niestety definicji "urządzenia budowlanego”, "instalacji przemysłowej" czy "innego urządzenia technicznego". Nie wiadomo też, jak należy rozumieć pojęcie "wolnostojący". Te niejasności mogą być furtką dla części organów podatkowych, żeby rozciągać definicję budowli według własnego uznania. W efekcie może to prowadzić do wzrostu opodatkowania - ostrzega dr Adam Kałążny.
Będą spory o magazyny
Przed sporami ostrzega również Piotr Kalemba, dyrektor w Thedy&Partners.
- Odpowiedzi na wiele nurtujących dzisiaj podatników pytań da praktyka stosowania nowych przepisów. Na pewno pojawią się spory dotyczące kwalifikacji na potrzeby podatkowe budynków magazynowych, które od 2025 r. mogą potencjalnie zostać uznane za budowle. Wątpliwości będzie budziła też kwestia opodatkowania obiektów wewnątrz budynków – przede wszystkim w kontekście tego, które instalacje uznać za zapewniające możliwość użytkowania budynków zgodnie z ich przeznaczeniem - mówi Piotr Kalemba.
Zgodnie z załącznikiem nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zawierającym katalog budowli, budowlą jest „obiekt, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność” (pkt 6).
Jak wyjaśnia mecenas Rafał Tulej z kancelarii prawnej Causa Finita Szczepanek i Wspólnicy, powstaje pytanie, czy takimi obiektami są magazyny. W jego ocenie, nie, bo wyróżniającą cechą jest przestrzeń użytkowa, a nie sama pojemność. Jednak kwestia ta nie została wprost w ustawie sprecyzowana i z pewnością będzie budzić wątpliwości interpretacyjne.
Czytaj w LEX: Gdzie jest definicja budowli w podatku od nieruchomości? > >
![Procedury kontrolne w sprawach podatkowych [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/82458/978-83-8390-174-9_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 176 zł
|Cena regularna: 220 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 176 zł
Pytanie o urządzenia techniczne
- Spory będzie generowało również podejście do opodatkowania urządzeń technicznych – jako urządzeń budowlanych. Urządzenia techniczne będą bowiem mogły podlegać opodatkowaniu w całości jako budowle (a nie tylko w zakresie fundamentów i części budowlanych), jeżeli będą bezpośrednio związane z budynkiem czy budowlą oraz będą niezbędne do użytkowania budynku czy budowli zgodnie z przeznaczeniem. Pytanie jak rozumieć ową bezpośredniość i niezbędność - dodaje Piotr Kalemba.
Martin Wrbka, menedżer menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego KPMG w Polsce wyjaśnia, że zgodnie z nową definicją budynkiem (opodatkowanym od powierzchni użytkowej) będzie obiekt wraz z instalacjami, które zapewniają możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, czyli np. instalacje wodociągowe, kanalizacyjne, energetyczne nie będą podlegać odrębnemu opodatkowaniu. W przypadku np. zakładu produkcyjnego wyposażonego w różnego rodzaju instalacje, które zapewniają możliwość użytkowania zakładu zgodnie z przeznaczeniem, takie instalacje nie powinny co do zasady podlegać odrębnemu opodatkowaniu.,
- Ważną kwestią jest jednak możliwość opodatkowania budowli wewnątrz budynku. Takie obiekty, jak np. fundamenty pod urządzenia techniczne, różne konstrukcje wsporcze, czy niezależne od budynku obiekty budowlane mogą podlegać odrębnemu od tego budynku opodatkowaniu, jako budowle. Przypomnijmy, że budowle są opodatkowane od wartości początkowej według stawki 2 proc. - mówi Martin Wrbka.
Dodaje, że wątpliwości budzi określone w art. 1a ust. 1 pkt 2 lit. c urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem, o którym mowa w lit. a, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.
- To szeroki punkt, który może zostać wykorzystany do opodatkowania różnego rodzaju urządzeń technicznych. Powstaje ryzyko, że opodatkowaniu będzie podlegało np. urządzenia techniczne połączone z obiektem liniowym – wyjaśnia Martin Wrbka.
Również według Konfederacji Lewiatan, zaproponowana definicja budynku, obejmująca instalacje zapewniające możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, w żaden sposób nie rozstrzygnie sporów dotyczących opodatkowania obiektów znajdujących się wewnątrz budynków. - Z kształtu omawianej normy nie wynika, czy takimi instalacjami pozostają wyłącznie sieci przesyłowe i linie elektryczne oraz obiekty podobne. Powstaje pytanie, czy pod tym terminem kryją się również urządzenia techniczne, niezbędne dla użytkowania budynku lub budowli - zaznacza w swoim stanowisku Konfederacja Lewiatan.
Jak należy rozumieć trwały związek z gruntem
Piotr Kalemba dodaje, że przepisy też nie do końca precyzyjnie określają kwestię trwałego związku z gruntem – definiowanego jako połączenie zapewniające stabilność obiektowi i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym.
- Wydaje się, że samo posadowienie obiektu na gruncie nie będzie spełniało tej definicji. Pytanie jednak, na czym ma polegać „połączenie”. Czy użycie prostych kotew czy szpil będzie powodowało uznanie obiektu za trwale związany z gruntem. Tymczasem po zmianach niektóre obiekty będą podlegały opodatkowaniu jako budowle wyłącznie w przypadku uznania, że są właśnie trwale z gruntem związane (np. kontenery i hale namiotowe) - mówi ekspert.
W znowelizowanej ustawie trwały związek z gruntem jest definiowany jako "takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym zniszczyć lub spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się obiektu budowlanego na inne miejsce".
W załączniku nr 4 do ustawy, odnoszącym się do budowli, wymieniono:
- obiekt kontenerowy trwale związany z gruntem (pkt 10).
- wolno stojące: wieża, maszt, oświetlenie zewnętrzne oraz wolno stojące trwale 3 związane z gruntem: instalacja przemysłowa inna niż wymieniona w załączniku, tablica reklamowa, urządzenie reklamowe (pkt 25),
- przekrycie namiotowe, powłoka pneumatyczna, strzelnica, kiosk uliczny, pawilon sprzedaży ulicznej, pawilon wystawowy – trwale związane z gruntem (pkt 28).
-Nieprecyzyjna jest również definicja robót budowlanych, która swym zakresem obejmuje budowę, odbudowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę i – co chyba najbardziej problematyczne – montaż. Co więcej, definicja ta odwołuje się do przepisów Prawa budowlanego. Tym samym, w celu ustalenia tego, co powinno podlegać opodatkowaniu, nadal trzeba będzie posiłkować się przepisami niepodatkowymi - dodaje Piotr Kalemba.
Zobacz także w LEX: Kwalifikacja prawna ogrodzenia jako budowli lub urządzenia budowlanego > >
Konieczna inwentaryzacja
Eksperci zwracają uwagę, że aby prawidłowo się rozliczyć, konieczna będzie ewidencja i inwentaryzacja nieruchomości.
- W zasadzie każdy podatnik będzie zobowiązany przeprowadzić weryfikację posiadanego majątku pod kątem nowych przepisów. Istotne będzie zaangażowanie w ten proces nie tylko służb księgowych, ale również i służb technicznych. Warto też w tym zakresie skorzystać ze wsparcia doradców podatkowych. Co prawda, pod pewnymi warunkami termin na złożenie deklaracji będzie upływał 31 marca 2025 r., ale pracy do wykonania jest naprawdę sporo, dlatego też na pewno nie warto zwlekać. Tym bardziej, że nowe przepisy budzą sporo wątpliwości - mówi Piotr Kalemba.
Martin Wrbka zaznacza, że konieczne będą cztery kroki:
- Ustalenie rzeczywistego stanu składników majątku oraz weryfikacja danych ewidencyjnych,
- Weryfikacja historycznych rozliczeń,
- Przeprowadzenie analizy wpływu nowych przepisów na dotychczasowe rozliczenia oraz aktualizacja procedur związanych z rozliczeniem,
- Przygotowanie nowej deklaracji na podatek od nieruchomości.
Przypomnijmy, że przedsiębiorcy mogą złożyć deklaracje na podatek od nieruchomości na rok 2025 do 31 marca 2025 r., jeżeli spełnią określone warunki. Mają więc dodatkowe dwa miesiące.
Sprawdź również w LEX: Czy definicja budowli nie ma granic? O możliwym wpływie uchwały NSA, III FPS 2/22, na zakres opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Glosa do uchwały NSA z 10.10.2022 r., III FPS 2/22 > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
