Spółki kapitałowe, których członkowie zarządu są cudzoziemcami, często opłacają im naukę języka polskiego. Pojawia się pytanie, czy sfinansowanie przez polską spółkę koszty nauki stanowią dla członków zarządu przychód z nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, a w konsekwencji czy na takiej spółce ciążą obowiązki płatnika od tych świadczeń?
Przyjrzyjmy się temu problemowi na przykładzie członka zarządu (nierezydenta) uzyskującego przychody kwalifikowane do źródła przychodów określonego w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT. Członek zarządu nie został zobowiązany bezpośrednio przez spółkę do udziału w zajęciach językowych. Jednak zapewnienie kursu języka polskiego wynika z potrzeb spółki w tym zakresie. Umiejętność posługiwania się językiem polskim ma znaczenie dla swobodnej komunikacji z pracownikami. W większości pracownicy, z którymi współpracuje członek zarządu posługują się jedynie językiem polskim. W związku z tym zajęcia językowe są związane z potrzebami językowymi wynikającymi z pełnionej przez członka zarządu funkcji. Faktura za zajęcia językowe jest wystawiana bezpośrednio na spółkę.
Zobacz w LEX: Rozliczanie kwoty wolnej od podatku w zależności od rodzaju podatnika >
Spółka wpłaca zaliczki za członka zarządu
Zgodnie z reguła zawartą w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Ustawa o PIT dokonuje specyfikacji źródeł przychodów. I tak, odrębnym źródłem przepisów jest m.in. działalność wykonywana osobiście (zob. art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT).
Zobacz w LEX: Wartość bezpłatnego zakwaterowania a przychód pracownika oddelegowanego do wykonywania pracy za granicą >
Za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się:
- przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (zob. art. 13 pkt 7 ustawy o PIT);
- przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej;
– z wyjątkiem przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT (zob. art. 13 pkt 9 ustawy o PIT).
Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy) (art. 3 ust. 2a ustawy o PIT), tzw. nierezydenci.
Podatek od dochodów uzyskanych na terytorium Polskiej przez osoby, o których mowa w art. 3 ust. 2a ustawy o PIT, przychodów z działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 6-9 ustawy o PIT - pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20 proc. przychodu (zob. art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT). Z uwzględnieniem właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (zob. art. 4a, art. 29 ustawy o PIT).
Płatnicy (m.in. osoby prawne – np. spółki kapitałowe) są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych m.in. w art. 29 ustawy o PIT (zob. art. 42 ust. 4 w zw. z ust. 1 ustawy o PIT).
Czytaj w LEX: Opodatkowanie wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki kapitałowej na przykładach >
Kiedy powstaje przychód
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dotyczy to również przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, z którymi mamy do czynienia z przypadku przychodów otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów spółek kapitałowych (osób prawnych).
Przepisy ustawy o PIT nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. W praktyce dla celów podatkowych przyjmuje się, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
W uchwałach z 18 listopada 2002 r., FPS 9/02 oraz z 16 października 2006 r., FPS 1/06 NSA ustalił znaczenie terminu nieodpłatnego świadczenia na gruncie podatku CIT. NSA uznał, że termin „nieodpłatne świadczenie” ma „szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W uchwale z dnia 24 maja 2010 r., II FPS 1/10, NSA potwierdził powyższe stanowisko uznając, że ma ono również zastosowanie do PIT.
Kwestia opodatkowania nieodpłatnych świadczeń otrzymywanych przez pracowników od pracodawców nadal jednak budziła wątpliwości po stronie pracowników oraz pracodawców i prowadziła do sporów interpretacyjnych. Orzecznictwo sądów administracyjnych w tej materii również było niejednolite. Zagadnienie to zostało ostatecznie rozstrzygnięte przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13. Trybunał uznał w nim, że nieodpłatne świadczenia mogą być uznane za przychód pracownika tylko, gdy:
- po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (pracownik skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
- po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
- po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy wprawdzie świadczeń uzyskiwanych przez pracowników, jednak zawiera wskazówki interpretacyjne, jak należy rozumieć nieodpłatne świadczenia i przywołane ustalenia pozostają aktualne również do osób będących członkami zarządu (menedżerów).
Cena promocyjna: 143.1 zł
|Cena regularna: 159 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 159 zł
W czyim interesie organizowane są lekcje
W analizowanym problemie spółka kapitałowa pokrywa koszty nauki języka polskiego dla członków zarządu będących cudzoziemcami (nierezydentami). Członek zarządu nie został zobowiązany bezpośrednio przez spółkę do udziału w zajęciach językowych. Jednak zapewnienie kursu języka polskiego wynika z potrzeb spółki Umiejętność posługiwania się językiem polskim ma znaczenie dla swobodnej komunikacji z pracownikami. W większości pracownicy, z którymi współpracuje członek zarządu, posługują się jedynie językiem polskim. W związku z tym zajęcia językowe są związane z potrzebami językowymi wynikającymi z pełnionej przez członka zarządu funkcji. Faktura za zajęcia językowe jest wystawiana bezpośrednio na spółkę.
W analizowanej sprawie, skoro kurs języka polskiego sfinansowany przez spółkę kapitałową członkowi zarządu jest związany z działalnością spółki, uczestnictwo członka zarządu w kursie nie jest zatem bezpośrednio związane z realizacją jego interesu, ale interesu pracodawcy (spółki) obowiązanego do właściwego zorganizowania pracy.
Zatem należy stwierdzić, że sfinansowanie przez spółkę kapitałową koszty nauki języka polskiego dla członka zarządu nie stanowi dla niego przychodu z nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, a w związku z tym na spółce nie ciążą obowiązki płatnika w zakresie poboru podatku PIT od tych świadczeń.
Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 lipca 2024 r., 0113-KDIPT2-3.4011.356.2024.1.SJ).
Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
