RADA UNII EUROPEJSKIEJ,BIORĄC POD UWAGĘ, ŻE
1. Różnorodność kulturowa i językowa jest integralnym elementem Unii Europejskiej i jej podstawowych wartości. Przyczynia się ona do rozkwitu kreatywności, wolności twórczej, wymiany kulturowej i do rozmaitości oraz jakości oferty kulturalnej i artystycznej przeznaczonej dla wszystkich Europejczyków. Promuje wzajemne zrozumienie i szacunek dla kultur i języków oraz jest wspólnym dziedzictwem, bogactwem, siłą i wyróżniającą cechą stosunków w Europie i relacji z resztą świata.
2. Niezwykle ważne jest zachęcanie do mobilności i wymiany między europejskimi artystami, organizacjami kultury oraz osobami zawodowo związanymi z sektorem kultury i sektorem kreatywnym, zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim, co zostało zapisane w programie "Kreatywna Europa" - w szczególności w następstwie kryzysu wywołanego pandemią COVID-19. Niezbędne jest także wspieranie dostępu do kultury i obiegu dzieł kultury w obrębie Europy, co wzbogaci nasze życie w wymiarze indywidualnym i zbiorowym;
3. Mobilność artystów i osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym należy ułatwiać nie tylko wśród europejskich organizacji kultury, lecz także wśród poszczególnych artystów i osób zawodowo związanych z tymi sektorami, tak jak pokazało doświadczenie zdobyte podczas realizacji projektów pilotażowych i-Portunus od roku 2018. Taka mobilność umożliwia im współpracę i wspólne tworzenie, nawiązywanie kontaktów, nabywanie nowych kompetencji, umiejętności i technik, poszukiwanie inspiracji, docieranie do nowych odbiorców i nowych rynków oraz uzyskanie dostępu do nowych możliwości rozwoju kariery.
4. Szanse, jakie stwarzają systemy rezydentury, jak również europejskie sieci instytucji lub festiwali, można skutecznie wykorzystać z pożytkiem dla mobilności artystów i osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym. Można tę mobilność ułatwiać zwłaszcza przez kompleksowe, dokładne i wielojęzyczne informacje o istniejących programach mobilności, dostępnej pomocy i programach uwzględniających ogólny kontekst mobilności.
5. Europejskie programy mobilności przyczyniają się do tworzenia i wspomagania partnerstw będących warunkiem wstępnym przy ubieganiu się o finansowanie projektów współpracy w ramach programu "Kreatywna Europa".
6. Ambitna polityka różnorodności kulturowej i językowej powinna w pełni integrować kwestie zrównoważoności i korzystać z innowacji technologicznych, także w dziedzinie cyfrowej.
7. Wielojęzyczność 1 wspomaga różnorodność kulturową i kreatywność, także w dziedzinie treści audiowizualnych, mediów i treści cyfrowych; umożliwia także szerszy dostęp do różnych metod podejścia do kultury, dostęp do dzieł, wiedzy i idei. Kompetencja językowa (różnojęzyczność 2 ) stanowi istotny atut w sytuacji globalizacji i przyczynia się do mobilności zawodowej i wymiany w sektorze kultury i kreatywności.
8. Zawodowi tłumacze pisemni, ustni oraz nauczyciele języków odgrywają istotną rolę w obiegu dzieł sztuki, wiedzy i idei, zwłaszcza w odniesieniu do mniej rozpowszechnionych języków europejskich, w ten sposób wspomagając na co dzień europejską różnorodność kulturową.
9. Technologie internetowe dotyczące języka i semantyki mogą wspomagać wielojęzyczność i komunikację między językami, pomagać w uczeniu się języków, nauczaniu języków oraz w świadomości językowej i oferować przydatne narzędzia dla zawodowych tłumaczy pisemnych - należy jednak mieć na uwadze fakt, że nie mogą one w pełni zastąpić tłumaczenia przez człowieka, w związku z czym ich wyniki wymagają zawsze starannego monitorowania i dostosowywania w celu zapewnienia dokładności tłumaczenia;
I. MOBILNOŚĆ ARTYSTÓW ORAZ OSÓB ZAWODOWO ZWIĄZANYCH Z SEKTOREM KULTURY I SEKTOREM KREATYWNYM
ZWRACA SIĘ DO KOMISJI, BY:
10. Zapewniła szerszy dostęp artystów i osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym do unijnych dotacji na rzecz mobilności w ramach programu "Kreatywna Europa" przez stabilny plan na szczeblu europejskim na rzecz indywidualnej i zbiorowej mobilności sektora kultury, zarówno w Unii Europejskiej, jak i poza nią, by dalej wykorzystywać dynamikę wytworzoną podczas projektów pilotażowych i-Portunus;
11. Zbadała sposoby ułatwienia opracowania łatwo dostępnego, interaktywnego i wielojęzycznego portalu informacyjnego, wykorzystując w możliwie największym stopniu istniejące inicjatywy i portale takie jak EURAXESS 3 , Cultu- rEU 4 lub inne oraz wzorując się na nich, który to portal zapewniłby kompleksowe i aktualne informacje o możliwościach mobilności i o dostępnych dotacjach od państw członkowskich i na szczeblu europejskim, skierowanych do osób, grup osób i organizacji kultury w stosownych przypadkach, a także który wspomagałby kontakty między organizacjami, obiektami i podmiotami pragnącymi skorzystać z mobilności;
12. Przyczyniła się do wspierania i rozpowszechniania informacji o mobilności przeznaczonych dla artystów oraz osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym;
13. Zapewniła, by europejskie programy mobilności uwzględniały równość płci oraz szczególne potrzeby artystów początkujących oraz pochodzących z grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji lub mających mniejsze możliwości, którzy zazwyczaj w mniejszym stopniu korzystają z istniejących planów w zakresie mobilności, oraz by zapewniła im dostosowane do nich wsparcie;
14. Czynnie propagowała i wspierała różnorodność językową w programach mobilności przeznaczonych dla studentów sztuk pięknych, artystów i osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym, w odniesieniu zarówno do mobilności fizycznej, jak i wirtualnej, w stosownych przypadkach korzystając z dotychczasowych modeli takich jak platforma internetowego wsparcia językowego 5 (Online Linguistic Support) opracowana dla programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności;
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY:
15. Opracowały lub kontynuowały programy mobilności stanowiące część unijnych inicjatyw lub programów, w celu jak największego ułatwiania mobilności i wymiany między europejskimi artystami i osobami zawodowo związanymi z sektorem kultury i sektorem kreatywnym;
16. Propagowały współpracę między organami ds. kultury a podmiotami odpowiedzialnymi za kwestie związane z mobilnością, np. wydawanie wiz, aby zbadać ewentualne możliwości uwzględnienia specyfiki mobilności artystów i osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym;
17. Wspomagały prace na rzecz ułatwiania mobilności transgranicznej przez zmniejszanie obciążeń administracyjnych odnoszących się do np. zabezpieczeń społecznych, ubezpieczenia, mieszkań, ceł lub opodatkowania, jednocześnie lepiej uwzględniając szczególne cechy zawodów z dziedziny kultury i kreatywności, i w stosownych przypadkach korzystając z wyników posiedzenia grupy OMK 6 ds. statusu i warunków pracy artystów i osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym;
18. Propagowały zapewnianie, wspieranie i usprawnianie usług informacyjnych dla artystów i osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym, by pomagać im w załatwianiu formalności związanych z mobilnością, a w szczególności by przekazywać im informacje dotyczące mających zastosowanie ram regulacyjnych, kontaktując się z właściwymi organami;
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI, ABY W RAMACH SWOICH KOMPETENCJI I ZGODNIE Z ZASADĄ POMOCNICZOŚCI:
19. Ułatwiały mobilność artystów i osób zawodowo związanych z sektorem kultury, zwłaszcza przez zaspokajanie ich szczególnych potrzeb w zakresie podróży, np. transportowanie instrumentów muzycznych lub materiałów artystycznych, jednocześnie uwzględniając różnorodność i pluralizm;
20. Propagowały programy w zakresie mobilności, które, bez względu na poziom zarządzania, uwzględniają wszystkie koszty podróży i dostatecznie integrują kwestie ekologiczne, jednocześnie biorąc pod uwagę geograficzną różnorodność i cechy Unii; w szczególności programy te powinny promować:
- mobilność mieszaną, z wykorzystaniem potencjału wymiany wirtualnej, przy należytym uwzględnieniu różnorodności językowej uczestników i integralnej wartości mobilności fizycznej oraz
- wykorzystywanie mniej zanieczyszczających środków transportu, nie wykluczając przypadków, w których transport lotniczy jest jedyną możliwością lub jest konieczny - tak jak w przypadku regionów najbardziej oddalonych 7 , krajów i terytoriów zamorskich 8 , wysp i obszarów o charakterze wyspiarskim;
21. Rozszerzyły użytkowanie narzędzi służących wspieraniu uczenia się przez całe życie 9 w odniesieniu do osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym, zwłaszcza przez pogłębianie synergii z programami Erasmus+ i "Kreatywna Europa" oraz między nimi, by lepiej uwzględnić specyfikę sektora kultury i sektora kreatywnego;
II. WIELOJĘZYCZNOŚĆ W EPOCE CYFROWEJ, W ZWIĄZKU Z KWESTIAMI SPÓJNOŚCI SPOŁECZNEJ I OBYWATELSTWA EUROPEJSKIEGO
ZACHĘCA KOMISJĘ, BY:
22. Lepiej uwzględniała aspekt wielojęzyczności w programach Unii;
23. Propagowała ogólnounijn podejśce strategiczne do wielojęzyczności w środowisku cyfrowym;
24. Dalej korzystała z możliwości oferowanych przez technologie językowe, by zapewniać szersze i wysokiej jakości tłumaczenie jej stron internetowych i innych narzędzi komunikacyjnych na wszystkie języki urzędowe UE 10 ;
25. Oferowała wielojęzyczną przestrzeń informacyjną o europejskich technologiach językowych i związanym z nimi wsparciu i zasobach - w tym o europejskich systemach dotyczących różnojęzyczności i tłumaczenia - w powiązaniu z organami takimi jak Europejska Federacja Narodowych Instytutów Języka (European Federation of National Institutions for Language - EFNIL);
26. Propagowała od początku odpowiedzialne i etyczne zarządzanie danymi i prywatność w ramach starań o wzmocnienie języków przez technologię;
27. Pogłębiała współpracę z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami aktywnymi w dziedzinach uczenia się języków, technologii cyfrowych oraz różnorodności kulturowej i językowej - [...] zwłaszcza z Radą Europy i działającym przy niej Europejskim Centrum Języków Nowożytnych (European Centre for Modern Languages), a także z UNESCO;
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI, ABY W RAMACH SWOICH KOMPETENCJI I ZGODNIE Z ZASADĄ POMOCNICZOŚCI:
28. Propagowały różnorodność kulturową i językową oraz obieg dzieł kultury za pomocą tłumaczenia na wszystkich nośnikach - także, w stosownych przypadkach, wykorzystując najnowsze technologie cyfrowe - poprzez:
a) promowanie tłumaczenia jako zawodu, zaczynając od stosowania tłumaczenia w szkole jako jednego z ćwiczeń służących poprawie umiejętności pisania i umiejętności językowych;
b) wspieranie dobrej jakości wstępnego szkolenia w zakresie tłumaczeń dla sektora kultury i sektora kreatywnego oraz szkoleń przez całe życie dla zawodowych tłumaczy, z uwzględnieniem rosnącego zastosowania technologii cyfrowych;
c) uwydatnianie atrakcyjności zawodu tłumacza przez zwiększenie wyeksponowania i uznania tego zawodu;
d) zachęcanie do zapewniania lepszych warunków pracy, godziwego wynagrodzenia i sprawiedliwych warunków umownych dla tłumaczy, zwłaszcza w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, bez względu na kombinacje języków i z należytym uwzględnieniem autonomii partnerów społecznych;
e) wzmacnianie dotychczasowego wsparcia publicznego, w szczególności przez umożliwianie kontaktów między zawodowymi tłumaczami, zachęcanie do współpracy między organizacjami udzielającymi grantów do celów tłumaczenia oraz skupianie się na finansowaniu tłumaczeń z języków obcych i na nie na szczeblu krajowym i europejskim;
f) dalsze prowadzenie wymiany poglądów na temat wielojęzyczności i tłumaczenia na wszystkich nośnikach w epoce cyfrowej na odpowiednich forach obejmujących wszystkie sektory kultury, sektory kreatywne i sektory wiedzy;
29. Propagowały różnojęzyczność przy uczeniu się przez całe życie 11 , m.in. za pośrednictwem kampanii uświadamiających takich jak Europejski Dzień Języków oraz poprawę narzędzi cyfrowych, a zwłaszcza:
a) Umożliwiały dzieciom i młodzieży, również tym mającym mniejsze możliwości, lepsze kontakty z innymi językami i kulturami, w stosownych przypadkach i jako uzupełnienie uczenia się języków urzędowych państw członkowskich;
b) Rozwijały umiejętności językowe wśród uczących się w dziedzinach kultury, wśród artystów oraz osób zawodowo związanych z sektorem kultury i sektorem kreatywnym;
c) Ułatwiały migrantom - zwłaszcza młodszym - uczenie się języków urzędowych kraju przyjmującego, przy jednoczesnym docenianiu różnorodności językowej;
30. Wspierały w stosownych przypadkach badania i rozwój technologii językowych przeznaczonych dla obywateli i przedsiębiorstw europejskich, by propagować wymianę międzykulturową i poprawiać zdolności analityczne, wykorzystując istniejące już zasoby i platformy, a w szczególności:
a) Propagowały utworzenie europejskiej przestrzeni danych językowych (European Language Data Space) jako europejskiej platformy wymiany, która to platforma posłużyłaby do umożliwiania przedsiębiorcom, inwestorom, badaczom i organom publicznym tworzenia, gromadzenia, (ponownego) użytkowania i wymiany zasobów, narzędzi i modeli językowych przy pełnym przestrzeganiu unijnych wartości - prywatności, przejrzystości i zaufania;
b) Wspierały utworzenie wielojęzycznych terminologicznych baz danych i zasobów oraz szersze wykorzystywanie dotychczasowych platform takich jak IATE, a także europejskich infrastruktur językowych i dotyczących wielojęzyczności takich jak CLARIN ERIC, aby poszerzyć gromadzenie, oczyszczanie i dostęp do cyfrowych danych na temat języków, zarówno w wersji tekstowej, jak i ustnej;
c) Zachęcały do opracowywania, stosowania i, w stosownych przypadkach, monitorowania automatycznych systemów tłumaczeniowych, w tym usług e-tłumaczenia dla wszystkich języków urzędowych UE, oraz innych narzędzi językowych na szczeblu europejskim, dążąc do synergii z siecią koordynacji europejskich zasobów językowych (European Language Resources Coordination - ELRC), projektem "Europejska Siatka Językowa" (European Language Grid - ELG) oraz przyszłą europejską przestrzenią danych językowych;
d) Wspierały zbieżność planów badań i innowacji oraz określanie obszarów ich zastosowania, a także lepiej łączyły badania naukowe z potrzebami przedsiębiorstw i obywateli w zakresie technologii językowych przeznaczonych do tłumaczenia oraz przetwarzania wielojęzycznego i analitycznego;
e) Podnosiły świadomość w przedsiębiorstwach co do korzyści ze stosowania technologii językowych do komunikowania się w kilku językach urzędowych UE;
f) Propagowały większy udział zawodowych tłumaczy w opracowywaniu cyfrowych technologii tłumaczenia;
31. Propagowały wielojęzyczny dostęp do cyfrowych treści europejskich poprzez nowe technologie, za pomocą wzbogacania metadanych i udostępniania wielojęzycznych doświadczeń w odniesieniu do treści redakcyjnych i interfejsów użytkowników; w tym kontekście korzystały z badań i prac prowadzonych przez platformy cyfrowe takie jak Euro- peana;
32. Wymieniały się optymalnymi rozwiązaniami i do roku 2025 dokonały oceny realizacji niniejszych konkluzji.
