Obserwujemy ostatnio korzystne zmiany w podejściu organów skarbowych do kwestii zaliczania do kosztów podatkowych wydatków związanych z różnymi ubezpieczeniami. Obejmują one takie wydatki jak na OC członka zarządu czy koszty ubezpieczenia na życie. Każdy wydatek oczywiście powinien być rozpatrywany indywidualnie, pod kątem jego racjonalności i związku poniesienia z przychodami podatnika. Tak było w przypadku podatnika, który usługowo prowadzi księgi rachunkowe. Swoją ofertę spółka kieruje do klientów z całego kraju. Członek zarządu spółki często odbywa podróże służbowe w celu realizacji obowiązków wynikających z umowy na usługowe prowadzenie księgowości swoich klientów.
Czytaj też: Sposób reprezentacji spółki kapitałowej przez jednoosobowy zarząd >
Jednoosobowa reprezentacja spółki
Zarząd spółki jest jednoosobowy wobec czego reprezentacja jest jednoosobowa. Czynności związane z prowadzeniem spraw spółki i jej reprezentacją członek zarządu wykonuje na terenie całej Polski.
Powstała wątpliwość, czy wydatki poniesione na składki na ubezpieczenie na życie dla członka zarządu stanowią koszty uzyskania przychodu spółki?
Spółka we wniosku o interpretację argumentowała, że ubezpieczenie na życie dla członka zarządu może przysłużyć się efektywności wykonywanych przez niego zadań, bowiem służy zapewnieniu mu i członkom jego rodziny bezpieczeństwa, w sytuacji np. wypadku podczas wykonywania czynności reprezentacyjnych na rzecz spółki. Zatem, ponoszone z tego tytułu wydatki, będą związane w sposób pośredni z uzyskanymi przychodami z działalności gospodarczej.
Czytaj też: Nieważna umowa o pracę ze wspólnikiem spółki kapitałowej a koszty uzyskania przychodu >
Członek zarządu jednocześnie udziałowcem spółki
Z uwagi na fakt, że członek zarządu jest jednocześnie udziałowcem spółki, ocena prawna wydatków wymaga odniesienia się do art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców (akcjonariuszy) lub członków spółdzielni niebędących pracownikami w rozumieniu odrębnych przepisów (…). I tu spółka powzięła wątpliwość.
Czytaj też: Składki za członka zarządu spółki prawa handlowego >
Dyrektor KIS w interpretacji z 4 lutego (nr 0111-KDIB2-1.4010.330.2021.2.BJ) stwierdził, że ustawa o CIT nie definiuje pojęcia „jednostronnego świadczenia”. Według słownika, świadczenie jednostronne to zobowiązanie, przy którym tylko jedna z objętych nim stron jest uprawniona, tj. takie, które nie jest wynikiem lub podstawą świadczenia wzajemnego, mającego charakter ekwiwalentny, przy czym przez pojęcie świadczenia należy rozumieć obowiązek wykonania „czegoś na czyjąś rzecz” (Słownik Języka Polskiego, PWN, 2003 r.).
Zatem w dyspozycji tego przepisu mieszczą się sytuacje, gdy spółka kapitałowa wykonuje świadczenie na rzecz swojego wspólnika, nie otrzymując w zamian żadnego świadczenia wzajemnego. Nie znajdzie on natomiast zastosowania w przypadku, gdy świadczenia wypłacane na rzecz udziałowca dotyczą pełnienia funkcji w organie zarządzającym. Odpowiada im wówczas wykonywanie przez tą osobę fizyczną określonych czynności na rzecz spółki, co wyklucza możliwość uznania tych świadczeń za mające charakter jednostronny.
Sprawdź: Jakie skutki wywołuje szkolenie sfinansowane przez spółkę członkowi zarządu? >
W opisanym przypadku nie można mówić o świadczeniu jednostronnym, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o CIT, bowiem świadczeniu spółki na rzecz prezesa w postaci opłacania składki ubezpieczeniowej odpowiada jego wzajemne świadczenie na rzecz spółki w postaci wykonywania przez niego określonych czynności i zadań wynikających z pełnionej funkcji.
Zobacz również:
By rozliczyć koszty przy sprzedaży nieruchomości, faktura nie jest konieczna >>
Firmy, które przeszły na ryczałt, mają problemy z uzyskaniem kredytu >>
Zarząd jest organem wykonawczym
Istotne znaczenie dla kwalifikacji prawnej świadczeń na rzecz członków zarządu ma również art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych (…) z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.
Zarząd prowadzi sprawy spółki we wszystkich obszarach niezastrzeżonych wyraźnie do kompetencji innych organów spółki oraz reprezentuje spółkę.
Zdaniem dyrektora KIS, art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, nie uwzględnia zatem wydatków na rzecz osób wchodzących w skład organów zarządzających osób prawnych, pozwalając na zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów również innych niż wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji wydatków ponoszonych na rzecz tych osób.
W przedmiotowej sprawie art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT nie będzie miał zastosowania, gdyż zarząd nie jest organem stanowiącym, lecz organem zarządzającym, wykonawczym. Organ stwierdził, że o ile prawo do wskazanego we wniosku świadczenia na rzecz powołanego członka zarządu wynika z uchwały zgromadzenia wspólników lub z samej umowy spółki, możliwe będzie zaliczenie kosztów opłacanych składek do kosztów uzyskania przychodów spółki, zarówno w części ubezpieczeniowej jak i co do zasady inwestycyjnej.
Eksperci: Korzystne zmiany w podejściu fiskusa
- Opodatkowanie ubezpieczenia członków zarządu to temat, który w ostatnich latach przeszedł swoistą rewolucję. Fiskus jeszcze niedawno nie pozwalał na zaliczenie do kosztów podatkowych nawet OC wykupionego dla członka zarządu z tytułu ewentualnych szkód wyrządzonych w związku ze sprawowaniem swojej funkcji. Do niedawna nie do pomyślenia była możliwość rozliczenia w kosztach podatkowych firmy kosztów ubezpieczenia na życie – stwierdza Daria Pośpiech-Przeor, radca prawny, Kancelaria Radców Prawnych i Doradców Podatkowych Żuk Pośpiech.
Ekspertka zauważa, że dyrektor KIS słusznie założył, że wydatek na ubezpieczenie na życie członka zarządu może być kosztem podatkowym. - W głównej mierze przemawia za tym okoliczność, iż uzyskane z polisy odszkodowanie ma także dodatkowo zabezpieczyć spółkę poprzez zapewnienie środków na pokrycie potencjalnych zobowiązań, które mogą powstać podczas przestoju działalności spółki spowodowanego śmiercią członka zarządu – podkreśla Daria Pośpiech-Przeor.
Zauważa ona, że fiskus warunkuje jednak możliwość ujęcia wydatku w kosztach podatkowych, o ile zobowiązanie do wykupienia polisy członka zarządu wynika z uchwały zgromadzenia wspólników lub z samej umowy spółki. - W mojej opinii niniejsza interpretacja to kolejne potwierdzenie tego jak ważna jest treść umowy spółki również pod kątem podatkowym. Wynikające z niej bowiem zobowiązania znacznie łatwiej zaliczyć do kosztów podatkowych – podkreśla Daria Pośpiech-Przeor.
Czytaj też: Członek zarządu jako pełnomocnik spółki >
Fakt, że interpretacja jest korzystna docenia inny ekspert. Zwraca on jednak uwagę na pewne aspekty związane z samym wnioskiem o interpretację. - W mojej ocenie organ słusznie uznał wydatek za koszt uzyskania przychodu. Wskazać należy jednak na błąd w opisie stanu faktycznego. Wnioskodawca wskazał, że przedmiotowy wydatek może być uznany za koszt pozostający pośrednio w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej – podkreśla Wojciech Kliś, doradca podatkowy.
Czytaj: Koszty zarządu nieruchomością wspólną >
Zauważa on, że niestety, ocena prawna zawarta w stanie faktycznym wiąże organ, a zatem moc ochronna interpretacji może budzić wątpliwości. - Dokonując kwalifikacji danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu należy mieć na uwadze, że musi on spełniać podstawowy warunek: wpływ na uzyskanie, zachowanie lub zabezpieczenie przychodów. W odniesieniu do składek ubezpieczeniowych dla zarządu istotne jest wykazanie zaistnienia przesłanki związanej z celowością poniesienia danego kosztu. Pomimo uzyskania pozytywnej interpretacji w zakresie wydatków, na podatniku będzie ciążył obowiązek wykazania ich związku z przychodami – podkreśla Wojciech Kliś.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
