Wśród nowych przepisów znalazły się m.in. podatkowe koszty dla firm, które świadczą pomoc za pośrednictwem szerokiego spectrum organizacji. - Przepisy będą też korzystniejsze dla obdarowanych – otrzymywana przez nich pomoc będzie zarówno bez PIT, jak i bez podatku od spadków i darowizn – zapowiadało Ministerstwo Finansów. Proponowane rozwiązania znalazły się już w projekcie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

W czwartek nowymi przepisami zajmuje Senat.

 

 

Pomoc dla Ukraińców – skutki podatkowe

Osoby poszkodowane w wyniku zbrojnej agresji na Ukrainę, które przybywają z terytorium tego kraju do Polski, otrzymują wsparcie materialne od wielu podmiotów.

– Pomoc niesiona jest zarówno przez wolontariuszy będących osobami fizycznymi, jak i przez fundacje, stowarzyszenia,  organizacje pożytku publicznego (OPP) i inne organizacje społeczne, a także przez osoby prawne. Dla tych, którzy pomagają i chcą pomagać przewidzieliśmy ułatwienia podatkowe. Obok istniejących już preferencji dla darczyńców wprowadzamy też ulgi dla obdarowanych obywateli Ukrainy przybywających na terytorium Polski z Ukrainy, co pozwoli im w pełni skorzystać z ofiarności Polaków. Pracujemy też nad kolejnymi rozwiązaniami podatkowymi – mówił wiceminister finansów Artur Soboń.

Zobacz również:
Certyfikat rezydencji podnosi koszty zatrudnienia Ukraińców >>
Kubiesa: Ułatwienia w rozliczeniach podatkowych będą zachętą do jeszcze większej pomocy >>

 

Bez podatku od darowizny

Projekt zawierał również przepisy, które miały pozwolić obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium RP z Ukrainy nie płacić podatku od spadków i darowizn od darowizn. Miałoby wprowadzone zwolnienie z tego podatku dla nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy własności rzeczy lub praw majątkowych. Zwolnienie miało obowiązywać od 24 lutego do 30 czerwca 2022 r. Ustawa w wersji przyjętej przez Sejm nie zawiera jednak tego przepisu. Zastosowanie będą miały więc zasady ogólne.

Teraz jest tak,  że osoby obce (z tzw. trzeciej grupy podatkowej) otrzymujące darowizny, nie płacą podatku, o ile wartość świadczenia (pieniężnego lub rzeczowego) nie przekracza 4 902 zł w ciągu 5 lat. W przypadku czteroosobowej rodziny jest to kwota 19 608 zł (po 4 902 zł na każdą osobę).

 

Koszty dla firm

Ustawa przewiduje również rozwiązania umożliwiające zaliczenie do kosztów podatkowych – zarówno w PIT i CIT – wydatków na wytworzenie lub ceny nabycia rzeczy i praw będących przedmiotem darowizny w okresie od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy przekazywane:

  • organizacjom pozarządowym (również z Ukrainy),
  • jednostkom samorządu terytorialnego,
  • Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
  • podmiotom wykonującym działalność leczniczą oraz z zakresu ratownictwa medycznego na terytorium Polski i Ukrainy.

Kosztem uzyskania przychodów będą również koszty poniesione z tytułu nieodpłatnych świadczeń, a więc np. darmowej pomocy medycznej na rzecz organizacji pozarządowych. Skorzystają na tym przedsiębiorcy (lekarze, weterynarze), którzy w ramach swojej działalności chcą pomagać i oferować swoje usługi za darmo obywatelom Ukrainy.

- Ma być możliwe zaliczenie do kosztów podatkowych – zarówno w PIT i CIT – wydatków na wytworzenie lub ceny nabycia rzeczy i praw będących przedmiotem darowizny w okresie od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy. Aby skorzystać z tego prawa, pomoc będzie musiała być przekazywana za pośrednictwem organizacji – zauważa Małgorzata Samborska, doradca podatkowy, partner w Grant Thornton.

Jej zdaniem, lepszym rozwiązaniem byłoby umożliwienie firmom rozliczania w kosztach pomagania na własną rękę. – Organizacje pomocowe ponoszą też koszty własne, które uszczuplają wartość pomocy, a cały proces pośrednictwa wydłuża czas, w którym pomoc trafi do potrzebujących – dodaje nasza rozmówczyni. Twierdzi także, że w propozycjach MF brakuje ponadto rozwiązań dających możliwość rozliczenia darowizn „usługowych”, kiedy to pracownicy danej firmy udzielają bezpłatnej pomocy bezpośrednio na rzecz poszkodowanych.

Do propozycji MF podobnie odnosi się także Mirosława Zugaj, doradca podatkowy w CSWP. - Jak najbardziej zgadzam się z tym, że konieczne jest uregulowanie sytuacji, kiedy to pracownicy polskiej firmy pomagają pracownikom firmy ukraińskiej; zwłaszcza w grupach kapitałowych występuje forma wsparcia. Często ci ludzie się po prostu znają. Pomoc jest też przekazywana przez polskie spółki na rzecz pracowników spółek ukraińskich - ocenia nasza rozmówczyni.

- Proponowane zawężenia do pomocy instytucjonalnej mogą być utrudnieniem - twierdzi Mirosława Zugaj.

 

Mieszkanie za darmo bez PIT

Ustawa przewiduje także zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) świadczenia uzyskiwane przez obywateli Ukrainy przybywających na terytorium RP z Ukrainy od zwykłych osób fizycznych i firm. Chodzi o podatek, do zapłaty którego zobowiązana jest osoba otrzymująca takie świadczenie. Obecnie nie jest nim objęta pomoc otrzymana za pośrednictwem organizacji pozarządowych (NGO), ale podatek uregulować trzeba, gdy wsparcie pochodzi bezpośrednio od osoby fizycznej czy przedsiębiorcy.

– Nowe przepisy zwolnią z PIT wszelkie świadczenia, niezależnie od ich rodzaju (pieniężne, rzeczowe oraz nieodpłatne). Ustawa nie będzie tych świadczeń szczegółowo wymieniać ze względu na ich dużą różnorodność, uzależnioną od sytuacji w jakiej znalazł się uchodźca. Taką nieopodatkowaną  pomocą może być np. udostępnienie lokalu mieszkalnego, zapewnienie żywności, sfinansowanie leczenia, czy też opłacenie nauki i kursów pozwalających na zmianę kwalifikacji zawodowych – tłumaczył wiceminister Soboń.

 

Darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego

Resort finansów przypomina, że obowiązujące już dziś przepisy pozwalają na odliczenie od podatku określonych darowizn przekazywanych zarówno w formie pieniężnej, jak i rzeczowej. Dotyczy to m.in. darowizn przekazywanych na działalność pożytku publicznego. Taką działalność prowadzą organizacje pozarządowe (NGO), którymi są zarówno OPP, jak i niemające takiego statusu fundacje i stowarzyszenia. Preferencja podatkowa dotyczy darowizn przekazywanych na rzecz takich organizacji działających na terenie UE i EOG.

Przekazaną im wartość darowizny odlicza się od podstawy opodatkowania, którą jest kwota dochodu. W przypadku osób fizycznych (PIT) odliczenie może wynieść maksymalnie do 6 proc. dochodu. W przypadku firm (CIT) – do 10 proc. dochodu.

Z tych preferencji mogą korzystać wszyscy, którzy pomagają, również osoby i firmy, które pomagają Ukrainie. Tym samym osoby i firmy, które pomagają Ukrainie przekazując zarówno pieniądze, jak i dary rzeczowe za pośrednictwem działających na terenie UE i EOG organizacji pozarządowych, mogą  zmniejszać swoje obciążenie podatkowe odliczając darowizny w rocznym zeznaniu PIT lub CIT.

Zobacz również: Potrzebne zmiany podatkowe dla firm i osób wspierających Ukrainę >>

Zobacz też: Przekazanie towarów (artykułów spożywczych) organizacjom pożytku publicznego ze zwolnieniem od VAT >

Konieczne udokumentowanie darowizny

Żeby skorzystać z tej preferencji trzeba jedynie udokumentować fakt przekazania darowizny. W przypadku darowizny pieniężnej – dowodem wpłaty na rachunek bankowy. A w przypadku darowizny rzeczowej – dokumentem wskazującym dane darczyńcy i wartość darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.

Możliwość skorzystania z tej preferencji mają podatnicy składający:

  • PIT-36 (formularz służący rozliczeniu  przychodów opodatkowanych według skali podatkowej),
  • PIT-36L (formularz służący rozliczeniu przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanych podatkiem liniowym),
  • PIT-37 (formularz służący rozliczeniu przez osoby fizyczne przychodów opodatkowanych według skali podatkowej),
  • PIT-28 (formularz przeznaczony dla podatników, którzy wybrali opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych),
  • CIT-8 (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu – poniesionej straty – przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych),
  • CIT-8AB (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu – poniesionej straty – przez podatkową grupę kapitałową).

Jednocześnie obdarowany przez organizację pozarządową obywatel Ukrainy nie musi płacić PIT. Korzystanie z pomocy humanitarnej organizacji pozarządowych nie generuje bowiem obowiązku podatkowego w tym podatku.

 

Preferencje dla krwiodawców

Odliczeniu od dochodu podlegają również już dzisiaj darowizny przekazane na cele krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi. Taka darowizna również odliczana jest od dochodu i pozwala na odliczenie ekwiwalentu, który przysługiwałby dawcy z tytułu przekazania krwi lub osocza. Ulga dla krwi i osocza jest jedną z ulg z tytułu darowizn, zatem limity kwotowe rozpatruje się w jej przypadku łącznie z darowizną na rzecz pożytku publicznego. Tym samym łączny limit wszystkich tych darowizn (ich suma) w roku podatkowym nie może przekroczyć wartości 6 proc. dochodu podatnika.

Czytaj też: Darowizny w księgach rachunkowych obdarowanego i darczyńcy >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.