Polski Ład w wersji przyjętej przez Sejm przewiduje wprowadzenie instytucji nabycia sprawdzającego. Nowa instytucja upoważni funkcjonariuszy Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) do zakupu towarów lub usług pod przykrywką. Zmiany doprowadzą więc do usankcjonowania nagannych prowokacji urzędników skarbowych. Pisaliśmy o tym w artykule pt. Prowokacje skarbówki staną się legalne >>.
To jednak nie jest koniec listy nowych uprawnień skarbówki.
Sprawdź w LEX: Księgowość - o czym warto pamiętać w październiku? >
Zajęcie ruchomości dodatkową bronią skarbówki
Kolejną bronią fiskusa ma być tymczasowe zajęcie ruchomości. Chodzi tu m.in. o meble, biżuterię, samochody, komputery, smartfony - wszystko, co może być przedmiotem zajęcia egzekucyjnego. Ministerstwo Finansów uważa, że dodanie nowego uprawnienia funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej jest całkowicie uzasadnione. Po wejściu w życie nowych przepisów, naczelnik urzędu celno-skarbowego będzie nabywał tymczasowe prawo rozporządzania ruchomościami zobowiązanego w zakresie niezbędnym do wykonania przez administracyjny organ egzekucyjny obowiązku objętego tytułem wykonawczym.
Regulacja jest już przyjęta przez Sejm i na najbliższym posiedzeniu zajmie się nią Senat. Nowe przepisy mają wejść w życie w styczniu 2022 r. Reforma budzi jednak istotne zastrzeżenia prawników. - Jeżeli zmiany wejdą w życie, funkcjonariusze celno-skarbowi będą mogli zająć ruchomości należące do podatnika. Zajęcie będzie mogło trwać 96 godzin, podczas których organ celno-skarbowy wystąpi do organu egzekucyjnego o jego zatwierdzenie. Po zatwierdzeniu zajęcia przerodzi się ono w zajęcie egzekucyjne – wyjaśnia Izabela Rutkowska, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Savior Legal&Tax.
Zobacz w LEX: Kalendarz najważniejszych zmian w podatkach w 2021 r. >
Zobacz również: Złożenie korekty deklaracji podatkowej nie uchroni przed karą >>
Co istotne, tymczasowemu zajęciu ruchomości mają podlegać ruchomości zobowiązanego znajdujące się zarówno w jego władaniu, jak i we władaniu innej osoby. Tymczasowemu zajęciu ruchomości nie będą jednak podlegały ruchomości o wartości znacznie przewyższającej kwotę potrzebną do zaspokojenia egzekwowanej należności pieniężnej.
Cena promocyjna: 47.2 zł
|Cena regularna: 59 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 41.3 zł
Nadmierna swoboda organów celno-skarbowych
Bartosz Kubista, doradca podatkowy, adwokat, partner w kancelarii GLC, dodaje z kolei, że głównym zagrożeniem płynącej z projektowanych zmian jest nadmierna swoboda organów celno-skarbowych w dokonywaniu tymczasowego zajęcia oraz ograniczona możliwość obrony przed samym zajęciem. Z uchwalonych przepisów wynika, że tymczasowe zajęcie ruchomości nie może trwać dłużej niż 96 godzin od chwili podpisania protokołu tymczasowego zajęcia ruchomości przez funkcjonariusza dokonującego tego zajęcia.
- Tymczasowe zajęcie egzekucyjne będzie następować w drodze protokołu. Skoro nie jest tu wydawane postanowienie, podatnik nie ma możliwości złożenia zażalenia na tymczasowe zajęcie. Oczywiście, jego zasadność podlega później ocenie przez organ egzekucyjny, ale na 96 godzin organy podatkowe mogą w zasadzie arbitralnie decydować, którymi rzeczami podatnik będzie mógł rozporządzać, a którymi nie. Sytuację taką należy uznać za niedopuszczalną, a zakres swobody funkcjonariuszy - za zbyt szeroki – ocenia Bartosz Kubista.
Wątpliwości ekspertów budzi też proporcjonalność tych rozwiązań. Skoro tymczasowe zajęcie będzie mogło być stosowane już do egzekucji należności pieniężnych powyżej 10 tys. zł, organy celno-skarbowe będą mogły stosować to dotkliwe rozwiązanie również w sprawach błahych.
Co gorsza, przepisy nie regulują dostatecznie kwestii tego, jakie ruchomości mogą podlegać zajęciu. Zastrzeżono wyłącznie, że nie będą mu podlegać ruchomości o wartości znacznie przekraczającej kwotę potrzebną do zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności. - Skoro ustawodawca przy wyłączeniu spod zajęcia użył słowa „znaczne”, możemy się pewnie spodziewać, że zajęciu będą podlegać również nieruchomości „nieznacznie” przekraczające wartość wierzytelności. Niestety, posłużenie się tu pojęciem niedookreślonym ponownie daje pole do nadużyć – twierdzi Bartosz Kubista.
Zobacz w LEX: Polski Ład - jak zmieni się praca biur rachunkowych? - szkolenie online >
Wyłączenia spod zajęcia
Jeśli przepisy wejdą w życie w uchwalonym przez Sejm kształcie, funkcjonariusz skarbówki nie będzie dokonywał tymczasowego zajęcia ruchomości w następujących przypadkach:
- gdy zobowiązany okaże funkcjonariuszowi dowody stwierdzające wykonanie, umorzenie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku, odroczenie terminu wykonania obowiązku albo rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych;
- zwierząt oraz ruchomości ulegających łatwemu zepsuciu, a także
- gdy ruchomości będą podlegały wyłączeniu lub zwolnieniu z egzekucji administracyjnej, w przypadkach, o których mowa w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Zgodnie z art. 8 par. 1 tej ustawy, egzekucji nie podlegają m.in.:
- przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu,
- zapasy żywności i opału, niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny na okres 30 dni,
- jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce, potrzebne do wyżywienia zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny, wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów,
- narzędzia i inne przedmioty niezbędne do pracy zarobkowej wykonywanej osobiście przez zobowiązanego, z wyłączeniem środka transportu, oraz surowce niezbędne do tej pracy na okres 7 dni,
- przedmioty niezbędne do pełnienia służby przez zobowiązanego lub do wykonywania przez niego zawodu,
- pieniądze w kwocie 760 zł,
- dokumenty osobiste, po jednej obrączce zobowiązanego i jego współmałżonka, wykonanej z metali szlachetnych, ordery i odznaczenia oraz przedmioty niezbędne zobowiązanemu i członkom jego rodziny do nauki lub wykonywania praktyk religijnych, a także przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane znacznie poniżej ich wartości, a które dla zobowiązanego mają znaczną wartość użytkową.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
