Ministerstwo Finansów opublikowało we wtorek w Rządowym Centrum Legislacji projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, który dostosowuje stabilizującą regułę wydatkową (SRW), zawartą w ustawie o finansach publicznych, do unijnych reguł fiskalnych.

Zgodnie z nowymi regulacjami UE państwa członkowskie będą opracowywać plany średniookresowe. Najważniejszym elementem tych planów będą ścieżki wydatków netto, których celem będzie bezpieczeństwo finansów publicznych, tj. ograniczenie w określonym horyzoncie deficytu do poziomu poniżej 3 proc. PKB i odpowiednią redukcję długu lub utrzymanie deficytu i długu poniżej wartości referencyjnych (odpowiednio 3 proc. dla deficytu i 60 proc. PKB dla długu). Tempo to będzie wiążące dla wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych.

W projekcie ustawy zaproponowano rozszerzenie zakresu SRW o pozostałe jednostki sektora finansów publicznych, których plany są załącznikami do ustawy budżetowej, a które nie są obecnie objęte zakresem SRW. Zakres SRW zostanie zatem rozszerzony o:

  1. agencje wykonawcze,
  2. instytucje gospodarki budżetowej,
  3. Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
  4. państwowe osoby prawne, o których mowa w art. 9 pkt 14 ustawy o finansach publicznych (inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, instytutów działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, banków oraz spółek prawa handlowego).

- W warunkach ustawy budżetowej na 2024 r. oznacza to objęcie SRW łącznie ok. 90 jednostek - uzasadnia MF.

Zgodnie z uzasadnieniem w obowiązującym stanie prawnym fundusze utworzone, powierzone lub przekazane BGK na podstawie ustaw mają odrębne uregulowania prawne w zakresie sprawozdawczości. Projekt przewiduje wprowadzenie jednolitych zasad sprawozdawczości dla funduszy utworzonych, powierzonych lub przekazanych BGK, co przyczyni się do prawidłowej realizacji obowiązków sprawozdawczych. Zmiana obowiązków w zakresie sprawozdawczości będzie dotyczyć: Rządowego Fundusz Rozwoju Mieszkalnictwa, Funduszu Dopłat, Funduszu Termomodernizacji i Remontów Funduszu Kredytów Studenckich, Funduszu Kredytowania Studiów Medycznych, Rządowego Funduszu Mieszkaniowego, Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. 

Jak informuje MF, projektowana regulacja w zakresie SRW nie będzie miała bezpośredniego wpływu na dochody i wydatki budżetu państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Formuła SRW określa poziom wydatków objętych nią jednostek i organów. Wpływ na poziom wydatków mogą mieć natomiast działania finansowane w ramach rozdysponowania wolnej przestrzeni wydatkowej wynikające z SRW. Zmiany w zakresie SRW określają jedynie ramy finansowe w jakich mogą funkcjonować jednostki i organy objęte SRW (ograniczenie górne).

Czytaj też w LEX: Łagodzenie reguły wydatkowej i zadłużeniowej w latach 2020–2022 a konsekwencje dla postrzegania stabilności finansowej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce >

Według MF po rozszerzeniu zakresu SRW, regułą objęte będą wszystkie jednostki sektora finansów publicznych, z wyłączeniem samorządowych zakładów budżetowych, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, uczelni publicznych, Polskiej Akademii Nauk i tworzonych przez nią jednostek organizacyjnych, państwowych i samorządowych instytucji kultury oraz samorządowych osób prawnych.

- Oznacza to, że poza SRW pozostaną te jednostki sektora finansów publicznych, które nie mają zdolności do generowania znacznych deficytów, lub te których podstawowym źródłem dochodów są środki otrzymane od jednostek objętych SRW – uzasadnia resort. 

Czytaj też w LEX: Kornberger-Sokołowska Elżbieta, Finanse publiczne w Konstytucji (refleksje po 25 latach obowiązywania regulacji dotyczących budżetów publicznych) >

Czytaj również: w polskich finansach publicznych dochodzi do naruszenia Konstytucji >>