Według danych Ministerstwa Finansów podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych złożyli za 2023 rok 1 979 545 zeznań (o 259 887 zeznań więcej niż za 2022 rok), w tym:

  • 963 137 zeznań złożyli podatnicy prowadzący działalność gospodarczą (o 84 990 zeznań więcej niż za 2022 rok) - w 58 173 zeznaniach podatnicy tej grupy wykazali dodatkowo przychody z tytułu najmu prywatnego,
  • 1 016 222 zeznań złożyli podatnicy, którzy stosowali tę formę opodatkowania wyłącznie dla przychodów z tytułu najmu prywatnego (o 174 945 zeznań więcej niż za 2022 rok).

 

Coraz więcej przedsiębiorców na ryczałcie

- Dane MF potwierdzają, że ryczałt z roku na rok zyskuje na popularności. Podstawową przyczyną są zmiany wprowadzone przez Polski Ład, kiedy po pierwsze zniesiono szereg wcześniejszych ograniczeń w stosowaniu ryczałtu przez przedsiębiorców, oraz po drugie, podniesiono limit przychodów uprawniających do tej formy rozliczenia do 2 mln euro. Przede wszystkim jednak ryczałtowcy jako jedyna grupa podatników płacą zryczałtowaną określoną kwotowo składkę zdrowotną, co stanowi znaczące ułatwienie. Zaletą jest też uproszczona księgowość. Jednak nie każdemu przedsiębiorcy ryczałt się opłaca, dlatego wybór tej formy opodatkowania musi być poprzedzony kalkulacją. Opłacalność zależy przede wszystkim od dwóch czynników: stawek obowiązujących w danej branży oraz kosztów ponoszonych przez przedsiębiorcę - mówi Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym KPMG w Polsce.

Przypomnijmy, że ryczałt płaci się od przychodów, bez możliwości odliczenia kosztów ich uzyskania. W 2023 roku podatek w tej formie mogli płacić przedsiębiorcy, których przychody nie przekroczyły w 2022 roku 2 mln euro (9 654 400 zł). Są oni obowiązani posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów, prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, oraz, odrębnie za każdy rok podatkowy, ewidencję przychodów.

Czytaj w LEX: Termin do złożenia oświadczenia o wyborze ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych > >

 

Nie zawsze wiadomo, jaką stawkę wybrać

- Ryczałt jest co do zasady korzystny dla tych przedsiębiorców, których biznes opiera się na własnej pracy i nie generuje wysokich kosztów. Dlatego może być atrakcyjny dla przedstawicieli wolnych zawodów czy informatyków. Z drugiej strony jest też atrakcyjny dla np. przedsiębiorców świadczących usługi budowlane. W tej branży stawka 5,5 proc jest na tyle niska stawka, że nawet przy stosunkowo wysokich kosztach rozliczenie ryczałtowe może być bardziej opłacalne od innych form opodatkowania. Problem w tym, że w niektórych przypadkach powstają wątpliwości, która stawka jest właściwa dla danego rodzaju usług, ponieważ nie zawsze wynika to wprost z art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym - mówi Grzegorz Grochowina. 

Jak wyjaśnia dr Piotr Sekulski, doradca podatkowy, założyciel kancelarii Outsourced.pl, od początku 2023 r. przedsiębiorcy z branży IT toczą spory z fiskusem, czy płacić stawkę 8,5 proc., czy 12 proc. W obrocie prawnym funkcjonują interpretacje sprzed lutego 2023 r., które w przypadku dokładnie tych samych usług (opodatkowanych obecnie 12 proc. stawką) wskazują 8,5 proc. stawkę ryczałtu. Naczelny Sąd Administracyjny w pierwszym wyroku w tej sprawie (sygn. II FSK 622/24) zgodził się z fiskusem, że usługi polegające na m.in. analizowaniu i utrzymaniu systemów komputerowych (PKWiU 62.01.12.0) podlegają stawce 12, nie 8,5 proc. ryczałtu. 

- W tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem problemu byłaby kompleksowa zmiana ustawy ryczałtowej, w tym odejście od klasyfikacji PKWiU przy określaniu stawek oraz ujednolicenie zasad ich stosowania– mówi dr Sekulski.

Czytaj również: Informatyk zapłaci jednak 12 proc. ryczałtu – jest wyrok NSA

Stawki ryczałtu zależą od branży i wynoszą:

  • 17 proc. - w zakresie wolnych zawodów wykonywaną osobiście przez m.in. tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych,
  • 15 proc. - od niektórych usług, m. in. reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0), pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0), pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1),
  • 14 proc. - od usług w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86), architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71), w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1),
  • 12 proc. - od usług w branży IT,
  • 10 proc. - od usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1),
  • 8,5 proc. - od przychodów z najmu (do kwoty 100 tys. zł oraz 12,5 proc. przychodów od nadwyżki ponad tę kwotę),
  • 8,5 proc. - przychodów m. in. z działalności usługowej, w tym z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc.,
  • 5,5 proc. - przychodów m. in. z działalności wytwórczej, robót budowlanych,
  • 3 proc. - przychodów m. in. z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc., z działalności usługowej w zakresie handlu,
  • 2 proc. - przychodów ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych. 

Według danych MF w rozliczeniu za 2023 r. odsetek przychodów rozliczanych według poszczególnych stawek wynosił:

  • ponad 13 proc. przychodów – stawka 3 proc.,
  • blisko 30 proc. przychodów - stawka 5,5 proc.,
  • ponad 10 proc. przychodów - stawka 8,5 proc.,
  • 17,6 proc przychodów - stawka 8,5 proc.,
  • ponad 10 proc. przychodów - stawka 12 proc.,
  • ponad 10 proc. przychodów - stawka 14 proc.,
  • 4,5 proc. – stawka 15 proc.

 

Czytaj także w LEX: Praktyczne problemy wyboru stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych > >

Nowość
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Komentarz
-90%
Nowość
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Komentarz

Stanisław Bogucki, Arkadiusz Cudak, Aleksandra Wrzesińska-Nowacka

Sprawdź  

Cena promocyjna: 19.9 zł

|

Cena regularna: 199 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 39.8 zł


Wynajmujący nie mają wyboru

Dane MF pokazują też, że wzrosła liczba osób płacących ryczałt od najmu prywatnego. Wynika to głównie z faktu, że nie mieli oni wyboru - od 2023 r. ryczałt jest dla nich formą obowiązkową. Nie mogą już rozliczać się według skali, tak jak w poprzednich latach, co wynika z art. 9a ust. 6 ustawy o PIT. W efekcie wynajmujący płacą 8,5 proc. ryczałtu od przychodów, a po przekroczeniu progu przychodów 100 tys. zł - 12,5 proc. Nie odliczą kosztów uzyskania przychodu, np. remontu czy zakupu wyposażenia. 

Osoby zarabiające na wynajmie mogą natomiast przejść na działalność gospodarczą. Wówczas - jako przedsiębiorcy - mogą wybrać jedną z trzech form opodatkowania najmu: skalę podatkową, stawkę liniową 19 proc. lub ryczałt. 

Jednak Polski Ład wprowadził tu jednak istotną zmianę, która obniżyła atrakcyjność najmu mieszkań w ramach biznesu. Chodzi o zakaz odliczenia odpisów amortyzacyjnych, który od 2023 r. obejmuje wszystkie nieruchomości mieszkalne bez wyjątku, co wynika ze zmian w art. 22c pkt 2 ustawy o PIT i art. 16c pkt 2a ustawy o CIT. 

Sprawdź również w LEX: Ukryte zyski w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych > >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.