Na stronach NSA opublikowano uzasadnienie pierwszego wyroku w sprawie stawek ryczałtu w branży IT (sygn. II FSK 622/24). Na początku 2023 r. organy podatkowe zaostrzyły stanowisko. Wcześniej zgadzały się na 8,5 proc. stawkę w przypadku informatyków wspomagających programistów czy dbających o utrzymanie i rozwój systemów, o ile nie wykonują usług związanych z oprogramowaniem, doradztwem w zakresie oprogramowania ani doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego. Teraz twierdzą, że stawka w branży IT wynosi 12 proc.
NSA zgodził się z fiskusem.
Pytanie o rozliczenie usług w branży IT
Sprawa dotyczyła podatnika, który świadczy usługi związane z projektowaniem i rozwojem technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych (w szczególności w oparciu o system SAP) oraz usługi pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego. Są to usługi obejmujące:
- analizowanie działania istniejących systemów komputerowych, infrastruktury i danych klienta,
- utrzymanie działania systemów komputerowych lub infrastruktury w chmurze, w szczególności w obszarze konfiguracji, aktualizacji, monitoringu i zarządzania systemami oraz usługami,
- manualna weryfikacja poprawności wdrożenia komponentów procesów systemów komputerowych,
- tworzenie dokumentacji technicznej systemów komputerowych i infrastruktury,
- projektowanie procedur sterowania dostępem do danych w sieciach i systemach komputerowych,
- konfigurowanie narzędzi IT i przygotowanie użytkowników do pracy z narzędziami IT, w tym migracją danych z innych używanych systemów,
- zarządzanie konfiguracją oraz optymalizacja systemów, narzędzi IT i usług w chmurze,
- analizę wymagań i specyfikacji procesów automatyzacji dla systemów komputerowych oraz ich komponentów na podstawie dokumentacji i specyfikacji systemów dostarczonych przez usługobiorcę,
- modelowanie i projektowanie logiki automatyzacji dla procesów systemów komputerowych, procesów dostarczania zmian do i w systemach komputerowych oraz ich komponentów, procesów weryfikacji poprawności wdrożeń systemów komputerowych oraz ich komponentów, integrację systemów komputerowych połączonych siecią oraz testowania tej integracji,
- manualne testowanie/sprawdzenie poprawności wyników integracji systemów oraz automatycznych procesów w systemach komputerowych.
Podatnik uzyskał niekorzystną interpretację, w której fiskus stwierdził, że do tych usług stosuje się stawkę 12 proc., nie 8,5 proc.
Przypomnijmy, że podstawowa stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla branży IT wynosi 12 proc., ale dotyczy ona tylko usług wskazanych wprost w art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Pozostali informatycy mają co do zasady możliwość niższego ryczałtu – według stawki 8,5 proc., zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a tej ustawy. Przez kilka lat istniał utarty podział, zgodnie z którym, jeśli ktoś tworzył lub modyfikował kod źródłowy – programował, to jego czynności były zaliczane do grupowania PKWiU 62.01.11.0 i fiskus wskazywał stawkę 12 proc. (przed zmianą przepisów 15 proc.). Pozostałe czynności, a zwłaszcza te wchodzące w zakres grupowania 62.01.12.0, nie były uznawane za „związane z oprogramowaniem” i tym samym przypisywano im stawkę 8,5 proc. (właściwą dla tzw. pozostałych usług). Fiskus dość jednolicie uznawał, że czynnością związaną z oprogramowaniem jest tworzenie/modyfikowanie kodu oprogramowania. Podatnicy ten podział respektowali, mimo braku jednoznacznych przepisów. Od lutego 2023 r., mimo iż przepisy nie uległy zmianie, KIS zaostrzył swoje stanowisko. Skarbówka zaczęła twierdzić, że sformułowanie „usługi związane z oprogramowaniem” należy rozumieć szeroko, co jest podstawą żądania zapłaty 12 proc. ryczałtu.
Zobacz w LEX: Opodatkowanie ryczałtem informatyków i programistów > >
Sądy po stronie skarbówki
Podatnik, chcąc uzyskać odpowiedź, jak szeroko można interpretować to pojęcie, zaskarżył interpretację do WSA, który w wyroku z 12 grudnia 2023 r. (sygn. I SA/Gl 670/23) uznał ją za prawidłową. Sąd stwierdził, iż czynności wykonywane przez podatnika mieszczą się w pojęciu usług związanych z oprogramowaniem. Według WSA system komputerowy SAP to oprogramowanie wspomagające prowadzenie przedsiębiorstwa, a usługi związane z rozwojem systemu SAP (w ramach konfigurowania oraz programowania w systemie SAP), skoro system ten stanowi oprogramowanie, są związane z oprogramowaniem.
Według WSA nie ma znaczenia, że nie polegają na pisaniu nowego kodu oprogramowania, bo usługi związane z oprogramowaniem nie polegają jedynie na tworzeniu programu czy na programowaniu (tj. tworzeniu kodu źródłowego). Sąd zauważył, że z art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b wynika, że ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 12 proc. przychodów ze świadczenia usług związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1). Przy czym przepis ten nie odwołuje się do bezpośredniego ani do pośredniego związku z oprogramowaniem. WSA jednak nie pokusił się ani o zdefiniowanie pojęcia „czynności związanych z oprogramowaniem”., ani o wskazanie jakiejkolwiek linii podziału.
Również NSA uznał, że skarga podatnika nie zasługuje na uwzględnienie.
- Prawidłowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach i dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że usługi, jakie świadczy Skarżący, objęte są dyspozycją art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a zatem przychód uzyskany przez niego z tytułu świadczonych usług powinien zostać opodatkowany stawką ryczałtu w wysokości 12 proc. – orzekł NSA.
NSA nie wyjaśnia, kiedy stosuje się stawkę 12, a kiedy 8,5 proc.
Jak wyjaśnia dr Piotr Sekulski, doradca podatkowy, założyciel kancelarii Outsourced.pl, większość wyroków WSA jest dotychczas negatywna dla podatników. Pozytywne orzeczenia wydały WSA w Poznaniu 14 marca 2024 r. (sygn. I SA/Po 900/23) oraz WSA w Krakowie z 12 kwietnia 2024 r. (sygn. I SA/Kr 202/24).
- Niekorzystny wyrok NSA daje organom argumenty za stosowaniem stawki 12 proc. Problem w tym, że NSA ograniczył swoją rolę zasadniczo do przedstawienia treści przepisów oraz przytoczenia stanowiska organów podatkowych. Niestety, sądy obu instancji nie wyjaśniły sformułowania "związany z" oraz tego, co należy rozumieć pod pojęciem "oprogramowania". Nadal istnieją więc wątpliwości, które usługi są „związane z oprogramowaniem" i powinny być rozliczone według stawki 12 proc., a które nie i można je rozliczyć 8,5 proc. NSA nie odniósł się też do sytuacji, w której organy podatkowe zmieniają interpretację przepisów, mimo iż przepisy nie uległy zmianie. Zwróćmy uwagę na paradoks, w jakim obecnie się znajdujemy – w obrocie prawnym funkcjonują interpretacje sprzed lutego 2023, które w przypadku dokładnie tych samych usług (opodatkowanych obecnie 12 proc. stawką) wskazują 8,5 proc. stawkę ryczałtu. Wynika z tego, że jeśli ktoś miał pecha i rozpoczął świadczenie usług po tym terminie, zapłaci więcej podatku - mówi dr Sekulski.
Zauważa też, że fiskus, dokonując zmiany wykładni, nie wskazuje żadnych warunków, definicji ani jasnej linii podziału usług związanych z oprogramowaniem i niezwiązanych.
- Fakt, że podział jest wynika z samych przepisów – gdyby zamysłem ustawodawcy było przypisanie 12 proc. stawki do wszystkich usług w IT, to nie umieściłby słowa „ex” w przepisie. Jest to celowe działanie. Idąc śladem fiskusa, który (niestety) nieco pośpiesznie i bez dogłębnej analizy zostaje powielony przez WSA i NSA można powiedzieć, że tak naprawdę każda osoba dotykająca komputera powinna stosować 12 proc. ryczałt. Sprawy te, ze względu na niejasne przepisy, nie są jednak zero-jedynkowe. Przypomnijmy tylko, że te regulacje mają już kilkanaście lat – co przy tak zmieniającym się sektorze IT stanowi kilka epok. W tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem problemu byłaby kompleksowa zmiana ustawy ryczałtowej, w tym odejście od klasyfikacji PKWiU przy określaniu stawek oraz ujednolicenie zasad ich stosowania– dodaje dr Sekulski.
Czytaj w LEX: Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - usługi związane z oprogramowaniem - wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 14 marca 2024 r., sygn. akt I SA/Kr 101/24
Cena promocyjna: 19.9 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 19.9 zł
Ryzykowna stawka 8,5 proc.
- Od początku 2022 roku zwracaliśmy uwagę, że stawka ryczałtu 8,5 proc. może być ryzykowna. Organy podatkowe wydawały jednak pozytywne interpretacje pozwalające na jej stosowanie – mówi Cezary Szymaś, współwłaściciel biura rachunkowego ASCS-Consulting.
Wyjaśnia, że wcześniej fiskus zgadzał się na nią w przypadku informatyków wspomagających programistów, o ile nie wykonują usług związanych z oprogramowaniem, doradztwem w zakresie oprogramowania ani doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego, dla których stawka wynosi 12 proc.
- Kluczowe jest tu sformułowanie „związane z oprogramowaniem”, które dyrektor KIS odmienia przez wszystkie przypadki. Problem polega na tym, że usługi IT są zwykle bardzo złożone i właściwie każdy informatyk świadczy w mniejszym lub większym stopniu usługi związane z oprogramowaniem (firmware lub software), nawet jeśli nie pisze stricte programów komputerowych. Trudno więc wydzielić usługi w branży IT, które nie są związane z oprogramowaniem. To oznacza, że właściwa dla tej branży jest stawka 12 proc., co teraz chce wymóc skarbówka poprzez zaostrzenie stanowiska - dodaje Cezary Szymaś.
Czytaj również: Trudniej o ryczałt 8,5 proc. Fiskus odmawia kolejnym branżom >>
Zobacz w LEX: Stawka ryczałtu dla usług związanych z oprogramowaniem. Wyrok WSA w Poznaniu z 22.06.2023 r., I SA/Po 215/23 > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
