Ministerstwo Finansów opublikowało założenia zmian w ustawie o doradztwie podatkowym w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Według MF celem nowelizacji jest zbliżenie zasad wykonywania tego zawodu do innych funkcjonujących na tym samym rynku wolnych zawodów, których przedstawiciele uprawnieni są do wykonywania czynności doradztwa podatkowego.

Zmiany mają dotyczyć trzech obszarów: wykonywania zawodu doradcy podatkowego, kompetencji organów Krajowej Izby Doradców Podatkowych oraz egzaminu na doradcę podatkowego i Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego.

Doradcy: Zmiany są potrzebne

- Zmiany w ustawie o doradztwie podatkowym są potrzebne. Propozycje Ministerstwa Finansów wychodzą naprzeciw naszym oczekiwaniom i mamy nadzieję, że zostaną szybko uchwalone. Pozytywnie oceniamy też zapowiedź spełnienia wieloletniego postulatu doradców podatkowych, jakim jest wprowadzenie strojów urzędowych (tóg) dla doradców uczestniczących w rozprawach sądowych. Jednak by odnieść się do szczegółowych rozwiązań, musimy poczekać na projekt ustawy – mówi Andrzej Ladziński, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

Zmiany popiera również Tomasz Michalik, partner w MDDP, przewodniczący KRDP w latach 2010-2014. 

- Od uchwalenie ustawy minęło już niemal 30, a ostatnia znacząca nowelizacja miała miejsce przed kilkoma laty i niewątpliwie najwyższy czas by zaktualizować te regulacje. Przepisy ustawy wymagają więc dostosowania do zmieniającego się otoczenia. Niezależnie od tego dla doradców podatkowych bardzo istotna jest zapowiedź wprowadzenia togi. Niektórzy powiedzą, że to tylko zmiana symboliczna, ale symbole mają znaczenie. Doradcy podatkowi przez te wszystkie lata udowodnili, że są pełnoprawnymi uczestnikami postępowania - w sprawach dotyczących podatków - przed sądami administracyjnymi. Sprawy z zakresu obowiązków podatkowych to najliczniejsza grupa spraw rozstrzyganych przez sądy administracyjne a doradcy podatkowi są, jak wynika ze statystyk publikowanych przez NSA, spośród wszystkich uprawnionych do tego zawodów prawniczych najliczniejszą grupą pełnomocników reprezentujących podatników przed sądami. Togi są więc symbolicznym potwierdzeniem roli i rangi doradcy podatkowego jako profesjonalnego pełnomocnika. Naprawdę nie ma powodu aby doradcy jako jedyni uprawnieni do reprezentacji podatników w sądach administracyjnych odróżniali się strojem od wszystkich pozostałych  – mówi Tomasz Michalik.

Uważa natomiast, że żadnego znaczenia nie ma to jaki będzie kolor żabotu (w poprzednich latach mówiono o pomarańczowym lub szarym).

Czytaj w LEX: Przedawnienie deliktu dyscyplinarnego popełnionego przez doradcę podatkowego >

Egzamin na doradcę podatkowego na nowych zasadach

Jedna z największych zmian będzie dotyczyć egzaminu na doradcę podatkowego. Resort finansów chce odejść od publikacji wykazu pytań i zadań egzaminacyjnych. W zamian wprowadzi publikację wykazu tytułów aktów prawnych, które stanowić będą podstawę do opracowania pytań i zadań egzaminacyjnych. Co istotne, podczas egzaminu kandydaci na doradcę będą mogli korzystać z tekstów aktów prawnych.

Czy po zmianach trudniej będzie zostać doradcą podatkowym?

Według szefa KRDP łatwiej będzie praktykom.

- Wydaje się, że ministerstwu zależy, by w większym stopniu sprawdzić rzeczywistą wiedzę o podatkach niż wiedzę teoretyczną. Obecna formuła egzaminu promuje te osoby, które potrafią się wyuczyć się na pamięć odpowiedzi na podstawie wykazu pytań i zadań. Nowa formuła ma uczynić egzamin łatwiejszym dla osób, które mają doświadczenie praktyczne. Po zmianach mniej będzie pamięciowego uczenia się – mówi Andrzej Ladziński.

Również według Tomasza Michalika, to świetny pomysł. - Jeśli nowa formuła sprawi, że egzaminatorzy zweryfikują sposób myślenia, umiejętność analizowania aktów prawnych i formułowania wniosków przez kandydata, to będzie to bardzo korzystna zmiana. Obecny kształt egzaminu ustnego sprowadza się do weryfikacji tego czy kandydat wkuł odpowiedzi na znane uprzednio pytania. To nieco bez sensu bo w żaden sposób nie weryfikuje przydatności kandydata do zawodu. Dlatego zapowiedź odejścia do tej metody zasługuje na poparcie ale oczywiście diabeł tkwi w szczegółach - z oceną poczekajmy więc na projekt nowelizacji - mówi Tomasz Michalik.

Czytaj w LEX: Granice tajemnicy zawodowej doradcy podatkowego >

Nie wiadomo na razie, jakie będą zmiany w kwestii praktyki zawodowej. Szef KRDP zaznacza, że ewentualne zmiany dotyczące praktyki mogą zostać wprowadzone w rozporządzeniu wykonawczym do znowelizowanej ustawy.

W zapowiedzi MF nie ma też odniesienia do wykształcenia, jakie musi posiadać kandydat na doradcę podatkowego. Obecne przepisy stanowią, że musi mieć wykształcenie wyższe.

- Uważam, że zaletą zawodu doradcy podatkowego jest to, że jest otwarty na osoby o różnym wykształceniu. Nie ma potrzeby wprowadzania zmian w tym zakresie. Przytłaczająca większość stanowią jednak osoby o wykształceniu prawniczym i ekonomicznym – mówi Andrzej Ladziński.

Przypomnijmy, że obecnie egzamin na doradcę przeprowadza Państwowa Komisja Egzaminacyjna do Spraw Doradztwa Podatkowego. Aby uzyskać uprawnienia doradcy podatkowego należy spełnić łącznie następujące warunki:

  • mieć pełną zdolność do czynności prawnych, korzystać z pełni praw publicznych, posiadać nieskazitelny charakter i swoim dotychczasowym postępowaniem dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu doradcy podatkowego, posiadać wyższe wykształcenie,
  • złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin na doradcę podatkowego, odbyć w Polsce sześciomiesięczną praktykę zawodową, złożyć wniosek o wpis na listę (nie później niż w okresie 3 lat od złożenia egzaminu).

 

Czytaj w LEX: Doradca jako pełnomocnik w postępowaniu podatkowym >

Czas dostosować zawód do rzeczywistości

MF chce też m.in. rozszerzyć zakresu spraw, w których doradcy podatkowi będą mogli wydawać opinie i wyjaśnienia o opłaty, do których stosuje się przepisy ustawy ordynacja podatkowa. Do nowych uprawnień będzie też należało wsparcie w wykonywaniu obowiązków informacyjnych, sprawozdawczych i raportowych oraz reprezentowanie w tych sprawach przed organami administracji publicznej i sądami.

- To oczekiwane zmiany, ponieważ system danin publicznych znacząco się zmienił od czasu uchwalenia ustawy o doradztwie podatkowym – mówi szef KRDP.

Zwraca też uwagę, że propozycje MF zawierają istotne zmiany dla samorządu zawodowego, w tym pionu dyscyplinarnego, co ma usprawnić postępowania. Chodzi m.in. o usprawnienie prowadzenia postępowań dyscyplinarnych poprzez m.in. wprowadzenie do katalogu kar dyscyplinarnych kary pieniężnej, uregulowanie kwestii przedawnienia karalności, możliwość wymierzania kary łącznej i wyroku łącznego. 

- Widać, że Ministerstwo Finansów chce dostosować ustawę do obecnej rzeczywistości, co oczywiście zasługuje na wsparcie. Przykładem może np. zapowiedź umożliwienie wykonywania czynności doradztwa podatkowego na podstawie umowy cywilnoprawnej. Korzystnym rozwiązanie, będzie też umożliwienie wykorzystania narzędzi informatycznych w komunikacji pomiędzy doradcami podatkowymi, a organami samorządu zawodowego. Ale przy okazji warto rozważyć poszerzenie zakresu uprawnień doradców podatkowych - dla dobra zarówno podatników jak i fiskusa. Profesjonalnie obsługiwany podatnik to podatnik, który rozlicza się poprawnie a to korzyść dla wszystkich - mówi Tomasz Michalik.- mówi Tomasz Michalik.

Pytanie o feminatywy

Agnieszka Wnuk, doradczyni podatkowa, partnerka w Quidea podkreśla, że przy okazji prac nad nowelizacją warto uregulować kwestię feminatywów.

- Nowelizacja ustawy o doradcach podatkowych ma - zgodnie z deklaracją MF - doprowadzić do dostosowania przepisów do współczesnych realiów prawnych. Warto, aby ustawodawca przyjrzał się również przemianom społecznym, które zaszły od czasu uchwalenia ustawy. W obecnym kształcie przepisy ustawy przewidują wyłącznie męską formę nazwy zawodu - "doradca podatkowy", w tym także w rocie ślubowania. Możliwość posługiwania się feminatywem - doradczyni podatkowa - nie powinna budzić wątpliwości i stanowi oczekiwanie części kobiet wykonujących zawód. Niestety, samorząd - Krajowa Rada Doradców Podatkowych - od ponad roku uchyla się od zabrania głosu w tej sprawie, inaczej niż w przypadku innych samorządów prawniczych - mówi Agnieszka Wnuk. 

- Adwokatki i radczynie prawne uzyskały ostatecznie potwierdzenie takiej możliwości od swoich samorządów, chociaż - co w mojej ocenie uzasadnia podjęcie tematu przez ustawodawcę - o ile w adwokaturze problemu nie było, w przypadku radczyń prawnych dopiero druga opinia była pozytywna, w pierwszej wątpliwości wynikały właśnie z brzmienia przepisów ustawy. Co więcej, samorząd radcowski wskazał, że "biorąc pod uwagę społeczne i praktyczne znaczenie tego zagadnienia, (...) uwzględnia je w pracach nad nowelizacją ustawy o radcach prawnych, przyjmując, że obie formy – męska i żeńska – powinny znaleźć się w przyszłości w znowelizowanym akcie" - dodaje doradczyni.

 

Czytaj również: Będą zmiany w egzaminie na doradcę podatkowego

Czytaj w LEX: Przeszukanie i zatrzymanie rzeczy u doradcy podatkowego >

Czytaj w LEX: Nieuprawnione świadczenie usług doradztwa podatkowego – teoria i praktyka >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.