Doradcy podatkowi obchodzą swoje święto 11 maja dla upamiętnienia dnia, w którym w 2001 r. opublikowano ustawę zobowiązującą ministra finansów do zwołania pierwszego Krajowego Zjazdu Doradców Podatkowych. Sam zawód istniał już wcześniej, a w tym roku obchodzi 28. urodziny. Od 1997 r. obowiązuje ustawa z 5 lipca 1996 r. ustanawiająca doradztwo podatkowe jako zawód zaufania publicznego.
Sztuczna inteligencja przyspieszy i usprawni pewne procesy
- Przyszłość zawodu widzę w jasnych barwach – mówi Andrzej Ladziński, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych.
- Niezależnie od tego, jakiego rodzaju usługi świadczą doradcy podatkowi – czy koncentrują się na prowadzeniu ksiąg i ewidencji, czy też świadczą usługi stricte usługi doradcze – do największych wyzwań należy postęp technologiczny. Nie uważam, by ten postęp był zagrożeniem dla naszego zawodu. Sztuczna inteligencja przyspieszy i usprawni pewne procesy. Doradcy będą wykonywać mniej powtarzających się i nie wymagających najwyższych kwalifikacji czynności technicznych, co pozwoli oszczędzać czas. Jednak w przyszłości musimy unikać pułapek związanych z rozwojem sztucznej inteligencji. Nie możemy zrezygnować z zatrudniania asystentów, czyli osób które dopiero będą zdobywać kwalifikacje, ponieważ musimy zadbać o rozwój naszego zawodu – mówi Andrzej Ladziński.
Szef KRDP zaznacza, że 2024 rok może być rekordowy pod względem napływu do zawodu nowych doradców podatkowych. Corocznie ślubowanie składa około 300 osób, w tym roku może ich być około 400. Według danych KRDP, usługi doradztwa podatkowego świadczy obecnie około 9 tys. Corocznie do zawodu przystępuje podobna liczna osób, jaka odchodzi na emeryturę. Jednak liczba nowych doradców podatkowych rozkłada się nierównomiernie, najwięcej osób zasila odziały KIDP na Mazowszu oraz w Małopolsce, Wielkopolsce i na Śląsku.
Czytaj też w LEX: Raport Podatki 2023/24 - przegląd kluczowych orzeczeń >
Wiele pytań o korzystanie z nowych technologii
Również Anna Misiak, przewodnicząca Mazowieckiego Oddziału Krajowej Izby Doradców Podatkowych, partner w MDDP, zaznacza, że do największych wyzwań stojących przed doradcami podatkowymi należy rozwój nowych technologii. Sztuczna Inteligencja może być narzędziem, które ułatwia doradcom podatkowym takie czynności, jak np. research czy wyszukiwanie orzecznictwa czy pewną automatyzację procesów. Rozwiązania takie jak ChatGPT są w coraz szerszym zakresie wykorzystywane w różnych zawodach, w tym także w doradztwie podatkowym. A to sprawia, że powstaje szereg związanych z tym nowych zagadnień.
- Konieczna jest odpowiedź na pytanie, w jakim zakresie będziemy korzystać z nowych technologii i w jaki sposób będzie to kontrolowalne. Bardzo istotna jest zatem kwestia bezpieczeństwa i zakresu odpowiedzialności za wykorzystywanie nowych technologii. Nie można zabronić używania sztucznej inteligencji. Ale należy pamiętać, że niejednokrotnie udziela ona błędnych lub nieprecyzyjnych odpowiedzi, co naraża użytkownika na duże ryzyko, zwłaszcza gdy korzystają z niej osoby nie posiadające wystarczającej wiedzy do weryfikacji poprawności odpowiedzi. Tam, gdzie użytkownik jest wykwalifikowanym specjalistą oraz posiada wiedzę i zdolność do sprawdzenia poprawności odpowiedzi, a w razie potrzeby do zakwestionowania odpowiedzi, sztuczna inteligencja okazuje się nowym, potężnym narzędziem w arsenale doradcy podatkowego - mówi Anna Misiak.
Jej zdaniem, jest prawdopodobne, że niektórzy klienci będą korzystać z Czatu GPT zamiast zwrócić się do wykwalifikowanego doradcy lub sprawdzić porady udzielone przez takiego doradcę. Doradcy będą musieli być zatem świadomi tego ryzyka, podobnie jak i organy podatkowe. Niebezpieczeństwo korzystania z Chat GPT pokazała niedawna sprawa Felicity Harber i Jej Majesty's Commissioners of Revenue & Customs (2023 UKFTT 1007), przed brytyjskim Trybunałem Podatkowym Pierwszego Poziomu, w której podatnik korzystał z usługi Chat GPT w celu zidentyfikowania przypadków podatkowych potwierdzających jego własną argumentację, a usługa Chat GPT udzielała odpowiedzi na podstawie w nieistniejących przypadkach.
Czytaj też w LEX: Sposoby doręczania w administracji publicznej: PURDE oraz ESP/ePUAP do 1 października 2024 r. >
- Należy zatem nadal odwoływać się do własnych umiejętności profesjonalnego osądu i sceptycyzmu, podobnie jak w przypadku korzystania z dowolnego źródła informacji. Ale nie można pomijać faktu, iż sztuczna inteligencja może znacznie zaoszczędzić czas i finalnie przełożyć się na wzrost konkurencyjności na rynku. Doradcy podatkowi korzystający ze sztucznej inteligencji będą więc nadal dokształcać się i rozwijać swoje podstawowe umiejętności, w tym zawodowy sceptycyzm, osąd, doświadczenie oraz dokonywać oceny ryzyka. Niebranie pod uwagę tych wydaje się oczywistych kwestii może wygenerować dodatkowe ryzyko przy świadczeniu profesjonalnych usług doradczych, a tym żaden doradca podatkowy nie jest zainteresowany - mówi Anna Misiak.
Polecamy też nagranie szkolenia: Przyszłość funkcji finansowej i podatkowej przedsiębiorstwa w świecie AI >
Doradcom nie zabraknie pracy
Z kolei Michał Zając, przewodniczący Zachodniopomorskiego Oddziału Krajowej Izby Doradców Podatkowych, wspólnik w kancelarii Wojtas i Zając, zwraca uwagę na zmieniające się nieustannie prawo podatkowe.
- Do największych wyzwań stojących przed doradcami podatkowymi należy permanentna zmiana przepisów. To bardzo istotny trend w ciągu ostatnich lat, który wymaga od doradców ciągłego uczenia się i podnoszenia kwalifikacji, by wspomagać podatników we wdrażaniu kolejnych reform podatkowych. Co więcej doradcy muszą też na bieżąco śledzić zmiany interpretacji, które często wynikają ze zmiany podejścia organów podatkowych, mimo iż nie zmieniają się przepisy – mówi Michał Zając.
I wymienia, że w ostatnich latach doradcy podatkowi mieli dużo pracy związanej z wdrażaniem przepisów tzw. Polskiego Ładu, tym bardziej, że przepisy te były w krótkim czasie zmieniane. Teraz zaś rząd zapowiada reformę składki zdrowotnej, która odwróci skutki Polskiego Ładu. Dużym wyzwaniem jest też wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur, co miało nastąpić 1 lipca 2024 r., ale rząd przesunął ten termin na 1 lutego 2026 r. Mimo iż czasu pozornie jest dużo, to przedsiębiorcy nadal nie znają ostatecznego kształtu nowych zasad przesyłania faktur.
Michał Zając wskazuje też, że doradztwo podatkowe różni się w poszczególnych regionach. O ile na Mazowszu wielu doradców świadczy usługi w ramach dużych firm doradczych, to w jego regionie – w Zachodniopomorskiem – dominują doradcy prowadzący mniejsze kancelarie. Z tego punktu widzenia ważna jest wzajemna wymiana doświadczeń – w szczególności podczas szkoleń i spotkań integracyjnych organizowanych przez lokalne oddziały.
Poza tym w mniejszych ośrodkach doradcy często prowadzą również księgi i ewidencje, głównie na rzecz małych podmiotów. Jak zaznacza, prowadzenie ksiąg również stanowi czynność doradztwa podatkowego, a przewagą doradców nad księgowymi jest tajemnica zawodowa oraz obowiązek ciągłego dokształcania. Dodaje, że w regionach pojawiają się nowi doradcy, ale ten dopływ powinien być większy, żeby nasz zawód rozwijał się również w regionie.
- Na pewno pracy dla doradców podatkowych nie zabraknie i jest to ciekawa ścieżka rozwoju dla młodych osób – podkreśla Michał Zając.
Kim jest doradca podatkowy i w czym może pomóc
Jak przypomina Krajowa Izba Doradców Podatkowych, doradca podatkowy to zawód zaufania publicznego powołany ustawą o doradztwie podatkowym z 5 lipca 1996r. Warunkiem wykonywania tego zawodu jest posiadanie wysokich kwalifikacji - wyższego wykształcenia, wiedzy specjalistycznej, a także doświadczenia z zakresu szeroko rozumianego prawa finansowego i innych dziedzin prawa. Musi też być nieskazitelnego charakteru a swoim postępowaniem dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu.
Ustawa korporacyjna każe też doradcom stale podnosić kwalifikacje poprzez udział w konferencjach, seminariach i szkoleniach. W odróżnieniu od księgowego, doradca podatkowy skupia się przede wszystkim na kwestiach związanych z prawem podatkowym i udzielaniu porad podatkowych, natomiast księgowy odpowiada za prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz rozliczanie podatków.
Aby zostać doradcą podatkowym trzeba:
- zdać egzamin na doradcę podatkowego (część ustną i pisemną),
- odbyć 6-miesięczną praktykę zawodową,
- złożyć wniosek o wpis na listę (nie później niż w okresie 3 lat od zdania egzaminu).
Czytaj też w LEX: Granice tajemnicy zawodowej doradcy podatkowego >
Zakres usług doradcy podatkowego obejmuje:
- udzielanie porad, opinii i wyjaśnień z zakresu obowiązków podatkowych,
- sporządzanie zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielaniem pomocy w tym zakresie,
- reprezentowanie klientów w postępowaniu przed organami podatkowymi we wszystkich instancjach oraz przed Sądami Administracyjnymi,
- udzielanie porad, opinii i wyjaśnień oraz prowadzenie rozliczeń innych niż podatki - jak należności publicznoprawne,
- doradztwo w zakresie międzynarodowego prawa podatkowego,
- doradztwo i reprezentowanie klientów w zakresie obowiązków wynikających z prawa celnego,
- prowadzenie ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie pomocy w tym zakresie,
- doradztwo w zakresie korzystania z pomocy publicznej dla przedsiębiorców.
Czytaj również: Zawód doradcy podatkowego to ciągłe wyzwanie >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
