Brakuje oficjalnego stanowiska w sprawie żeńskiej formy "doradczyni podatkowa"

Wciąż nie ma oficjalnego stanowiska samorządu zawodowego doradców podatkowych w sprawie żeńskiej formy „doradczyni podatkowa”. Do Komisji Ochrony Zawodu, Etyki i Spraw Wewnątrzkorporacyjnych przy Krajowej Radzie Doradców pismo w tej sprawie trafiło w sierpniu 2023 r. Wcześniej za stosowaniem formy „adwokatka” i "radczyni prawna" opowiedziały się samorządy zawodowe adwokatów i radców prawnych.

W sierpniu 2023 r. z pismem w tej sprawie do Komisji Ochrony Zawodu, Etyki i Spraw Wewnątrzkorporacyjnych przy Krajowej Radzie Doradców Podatkowych wystąpiła Agnieszka Wnuk, doradczyni podatkowa, partnerka w Quidea. Zapytała, czy posługiwanie się formą żeńską nie narusza przepisów ustawy o doradztwie podatkowym w szczególności w związku z brzmieniem roty ślubowania wskazanej w art. 8 ust. 2 tej ustawy, ani zasad etyki zawodowej. Z pytaniem w tej sprawie wystąpił też portal Prawo.pl.

-To ważne, by Komisja Ochrony Zawodu, Etyki i Spraw Wewnątrzkorporacyjnych Krajowej Rady Doradców Podatkowych zajęła oficjalne stanowisko w tej sprawie. Wydaje się, że posługiwanie się formą „doradczyni podatkowa” na stronie internetowej kancelarii czy w stopce maila jest mniej problematyczne. Szczególnie istotne jest jednak potwierdzenie, czy można posługiwać się taką formą w oficjalnych, urzędowych  pismach, mając na uwadze, że za potrzebą posługiwania się feminatywami już kilka lat temu – w 2019 r. - opowiedziała się Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN – mówi Agnieszka Wnuk.

Czytaj również: Feminatywy i neutratywy w nazwach zawodów prawniczych >>

Niejednolite stanowisko doradców

Michał Cielibała, doradca podatkowy wskazuje na fakt, że w obecnej kadencji KRDP nie było dyskusji na ten temat.

- Nie są mi znane żadne wcześniejsze stanowiska w tym zakresie. Osobiście uważam, że jeżeli to jest zgodne z ustawą o języku polskim, a z tego co słyszę jest, to nie widzę żadnego problemu związanego z tym, by kobiety nazywały się doradczyniami podatkowymi. Problem, który obecnie istnieje to to, że ustawa definiuje jedynie określenie doradca podatkowy i jeżeli nie będzie jakiejś ogólnej dyrektywy to wymaga to zmiany ustawy – podkreśla.

Same doradczynie i doradcy podatkowi nie mają jednolitego stanowiska w sprawie feminatywów.

Doradca podatkowy Beata Dutkiewicz twierdzi, że nie oczekuje zmian w tym zakresie, tytuł doradcy podatkowego jak najbardziej jej odpowiada.

- Nie czuję potrzeby zmiany w tym zakresie, jestem przyzwyczajona do tego tytułu doradcy podatkowego i uważam, że można go stosować zarówno dla kobiet jak i mężczyzn – dodaje Dorota Sztandarska, doradca podatkowy.

Również doradca podatkowy Sławomir Zieleń jest zdecydowanie, za tym żeby stosować formę doradca podatkowy również do kobiet, które wykonują ten zawód.

Adwokatka i radczyni prawna

Stanowisko w sprawie feminatywów zajęły samorządy zawodowe doradców podatkowych i radców prawnych. 

Jako pierwsza do tematu odniosła się Komisja Etyki, Praktyki Adwokackiej i Wykonywania Zawodu Naczelnej Rady Adwokackiej w piśmie z 24 czerwca 2021 r. - Tworzenie i używanie w wypowiedziach form żeńskich nazwy zawodu może odbywać się za pomocą rzeczownika "pani" poprzedzającego formę męską "pani adwokat" lub poprzez związki składniowe typu "adwokat wniosła". Może także odbywać się poprzez dodanie przyrostka – ka, np. adwokatka, co jest formą dopuszczalną gramatycznie i poprawną. Nie jest przeszkodą wieloznaczność przyrostka -ka, ani fakt, że pełni on często funkcję zdrabniającą (na co powołuje się wnioskujący o stanowisko) - oceniła komisja.

Przywołała także stanowisko Rady Języka Polskiego z 25 listopada 2019 r., która odniosła się szczegółowo do nazw zawodów tworzonych m.in. poprzez przyrostek -ka, uznając ich poprawność. 

- Stwierdziła, że „w polszczyźnie potrzebna jest większa, możliwie pełna symetria nazw osobowych męskich i żeńskich w zasobie słownictwa”. Rada Języka Polskiego przywołała różne formy tworzenia nazw żeńskich, w tym poprzez przyrostek -ka. Zaznaczyła, że tworzenie nazw żeńskich może odbywać się także za pomocą końcówek fleksyjnych (ta) ministra, (ta) doktorka - co dla zawodu adwokata mogłoby prowadzić do formy adwokata, co jednakże zdaniem Rady, nie jest dla systemu słowotwórczego typowe - dodaje komisja.

We wrześniu 2023 r. Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych wydał opinię, iż stosowanie feminatywu w postaci poprawnego językowo zwrotu „radczyni prawna” nie narusza standardu prawnej ochrony tytułu radca prawny, nie narusza godności zawodu, ani jakichkolwiek innych wartości, związanych z jego wykonywaniem. Jak zaznaczono, stosowanie powinno być pozostawione do uznania samym interesowanym, w tym kobietom wykonującym zawód radcy prawnego.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.