Najpierw szacunek marży, potem ewentualnie korekta

Mając problem z określeniem elementów kosztowych wchodzących w zakres usługi turystycznej, biuro podróży powinno oszacować koszty, jakie poniesienie w związku z wykonaną usługą. Powinno obliczyć marżę na podstawie wstępnie przewidywanych kosztów. Potem będzie można dokonać korekty podatku ‒ orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Spór dotyczył momentu opodatkowania podatkiem od towarów i usług zaliczki wpłaconej na poczet usług turystycznych. W zaskarżonej interpretacji indywidualnej organ interpretacyjny przyjął, że w takim przypadku obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zaliczki, a podstawę opodatkowania stanowi przewidywana marża.  

W listopadzie 2017 r. Naczelny Sąd Administracyjny zawiesił postępowanie kasacyjne w tej sprawie, w oczekiwaniu na rozstrzygniecie przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) pytania prejudycjalnego w sprawie o sygn. akt I FSK 831/15. I podjął je w maju 2019 r., po wydaniu 19 grudnia 2018 r. przez Trybunał wyroku z w sprawie C-422/17.

Jak obliczyć marżę?

W tym wyroku Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że art. 65 i 306–310 dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2010/45/UE z 13 lipca 2010 r., należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy biuro podróży, podlegające procedurze szczególnej przewidzianej w art. 306–310, pobiera zaliczkę na poczet zapłaty za usługi turystyczne, które będzie świadczyć turyście, podatek od wartości dodanej (VAT) jest wymagalny, zgodnie z art. 65, w chwili otrzymania wspomnianej zaliczki, pod warunkiem, że w chwili tej świadczone usługi turystyczne są precyzyjnie określone.

Ponadto ‒ jak podkreślił NSA‒ Trybunał orzekł, że art. 308 dyrektywy 2006/112, zmienionej dyrektywą 2010/45, należy interpretować w ten sposób, że marża biura podróży, a w konsekwencji podstawa opodatkowania, stanowi różnicę między całkowitą kwotą, z wyłączeniem podatku od wartości dodanej (VAT), do zapłaty przez turystę a faktycznymi kosztami poniesionymi przez biuro podróży na poprzednim etapie obrotu z tytułu dostaw towarów i usług świadczonych przez innych podatników, w przypadku gdy transakcje te służą bezpośredniej korzyści turysty. Jeżeli kwota zaliczki jest równa całkowitej cenie usługi turystycznej lub istotnej części tej ceny, a biuro podróży nie poniosło jeszcze żadnych faktycznych kosztów lub tylko ograniczoną część całkowitych kosztów tej konkretnej usługi, lub jeżeli faktyczne koszty konkretnej podróży poniesione przez biuro podróży nie mogą być ustalone w chwili wpłaty zaliczki, marża zysku może być ustalona na podstawie oszacowania faktycznych kosztów całkowitych, jakie biuro to ostatecznie poniesie.

Zobacz również: W trakcie zawieszenia działalności można składać deklaracje >>

Sprzedawca ma wystawić paragon, klient nie musi go odbierać >>

Biała lista podatników VAT już dostępna >>

W celu dokonania takiego oszacowania biuro podróży powinno uwzględnić, w stosownych przypadkach, koszty dotychczas faktycznie poniesione w momencie wpłaty zaliczki. Dla celów obliczenia marży od całkowitej ceny podróży należy odjąć szacowane faktyczne koszty całkowite, a podstawa opodatkowania podlegającego zapłacie w związku z wpłatą zaliczki jest obliczana poprzez pomnożenie kwoty tej zaliczki przez procent, jaki stanowi określona w ten sposób przewidywalna marża zysku w całkowitej cenie podróży.

Kiedy podatek jest wymagalny?

Jak zauważył NSA, uzasadniając motywy rozstrzygnięcia Trybunał argumentował, że szczególna procedura opodatkowania dla biur podróży nie stanowi jako taka, niezależnego i kompleksowego systemu podatkowego, lecz obejmuje wyłącznie przepisy stanowiące odstępstwo od niektórych przepisów ogólnego systemu podatkowego, tak że inne przepisy tego systemu stosuje się do działalności biur podróży objętych VAT.

Wszystkie przepisy ogólnego systemu podatkowego mogą więc być stosowane do transakcji w ramach procedury szczególnej dla biur podróży (z wyjątkiem tych dotyczących miejsca opodatkowania, podstawy opodatkowania i możliwości odliczenia podatku). Oznacza to, że przepisy dotyczące powstania obowiązku podatkowego i wymagalności podatku w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, określone w szczególności w art. 63 i 65 wskazanej dyrektywy, mają w dalszym ciągu zastosowanie do transakcji w ramach procedury szczególnej dla biur podróży.

Jednak zgodnie z art. 65, w przypadku wpłaty zaliczek przed dostawą towarów lub świadczeniem usług, podatek staje się wymagalny w momencie otrzymania wpłaty i naliczany jest od wysokości otrzymanej wpłaty. Żeby tak było, to wszelkie okoliczności mające znaczenie dla zaistnienia zdarzenia podatkowego, tzn. przyszłej dostawy, muszą już być znane. W szczególności, w momencie dokonania takiej zapłaty, szczegółowo określone powinny być usługi.

Rację miał organ, nie sąd

Według NSA, sąd I instancji naruszył przepisy art. 19a ust. 8 w związku z art. 119 ustawy o VAT przyjmując, że obowiązek podatkowy przy wpłacie zaliczki z tytułu świadczenia usług turystyki, opodatkowanych na szczególnych zasadach tzw. marży, powstaje dopiero z chwilą ustalenia tej marży, tj. po wykonaniu usługi. Taka interpretacja ‒ w ocenie sądu kasacyjnego ‒ jest sprzeczna z regulacjami odnoszącymi się do zasad ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku wpłaty zaliczek na imprezę turystyczną (art. 19a ust. 8) i dokonaną przez TSUE wykładnią przepisów unijnych.

Organ wydający interpretację zasadnie wskazywał, że w sytuacji, w której istnieje problem z określeniem elementów kosztowych wchodzących w zakres usługi turystycznej, wnioskodawca winien oszacować koszty, jakie poniesienie w związku z wykonaną usługą, tzn. obliczyć marżę na podstawie wstępnie przewidywanych kosztów, jakie zostaną poniesione z tytułu świadczonych usług. Natomiast w przypadku, gdy podatnik będzie już znał faktyczną wartość poniesionych kosztów i okaże się, że marża końcowa, ostateczna będzie inna od prognozowanej - będzie zobowiązany dokonać korekty podatku ‒ podkreślił NSA. Według niego, stanowisko organu odpowiada tezom przedstawionym przez Trybunał.

Wyrok NSA z 18 lipca 2019 r, sygn. akt I FSK 165/16

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.