Kwestia zakresu zwolnienia z podatku w ramach Polskiej Strefy Inwestycji rozpala emocje niemal od samego początku funkcjonowania tego systemu. Już po kilku miesiącach od wydania pierwszej decyzji o wsparciu, w maju 2019 r., organy podatkowe zaczęły zmieniać stanowisko i twierdzić, że zwolnieniu podlegać może wyłącznie dochód z nowej inwestycji, będącej podstawą do uzyskania decyzji przyznającej pomoc. Tym samym, nastąpił „odwrót” od wcześniejszego podejścia, zgodnie z którym zwolnieniu może podlegać dochód całego zakładu, w którym realizowana jest inwestycja (z zastrzeżeniem, że jest to dochód z produkcji realizowanej na terenie i w ramach kodów PKWIU, jak w decyzji o wsparciu).

 

Zmiana stanowiska na niekorzyść podatników

25 października 2019 r. Ministerstwo Finansów opublikowało interpretację ogólną, dopuszczającą „szeroki” zakres zwolnienia. Zastrzeżono jednocześnie, iż podatnik musi wykazać tzw. „ścisłe związki” między dotychczas prowadzoną działalnością w rozbudowywany zakładzie, a nową inwestycją. Dodatkowo, od tej daty, organy podatkowe konsekwentnie odmawiały wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w trybie interpretacji indywidualnej, powołując się na treść interpretacji ogólnej. Jednocześnie uchylają wcześniejsze, korzystne interpretacje indywidualne, odnoszące się do tych kwestii.

Początkowo sądy administracyjne - w odpowiedzi na zaskarżane postanowienia odmowne - zgadzały się ze stanowiskiem organów. Jednak od jakiegoś czasu zaczęły zapadać korzystne dla podatników wyroki: WSA w Rzeszowie z 23 kwietnia 2024 r. (sygn. I SA/Rz 87/24), z 13 lutego 2024 r. (sygn. I SA/Rz 575/23), z 19 października 2023 r. (sygn. I SA/Rz 338/23) oraz WSA w Krakowie z 10 stycznia 2023 r. (sygn. I SA/Kr 1087/22), stwierdzające, że organy podatkowe powinny wypowiedzieć się w zakresie przedstawionych stanowisk przez podatników. Sądy w powyższych orzeczeniach wskazywały także na posługiwanie się, czy to w interpretacji ogólnej, czy też w wydanych następnie objaśnieniach pojęciami nieprecyzyjnymi, niemierzalnymi, o bardzo uznaniowym charakterze. W praktyce poszczególne przesłanki dotyczące wykazania tzw. koncepcji ścisłych związków, budzą wiele wątpliwości u przedsiębiorców, którzy jednocześnie obawiają się, jak konkretnie niniejsze pojęcia mogą być rozumiane przez organy podatkowe, przykładowo w trakcie kontroli za kilka lat.   

1 stycznia 2022 r. nastąpiła zmiana przepisów regulujących zakres zwolnienia w ramach PSI, która - w ocenie organów podatkowych - była jedynie „doprecyzowująca”. W konsekwencji organy wciąż podtrzymują stanowisko, że dla zastosowania „szerokiego” zakresu zwolnienia kluczowe jest wykazanie „ścisłych związków” w rozumieniu interpretacji ogólnej. Jednocześnie organy pomijają zupełnie fakt, iż to właśnie w stanie prawnym, w którym wydana została interpretacja ogólna z 2019 r., zapadło już kilkadziesiąt wyroków sądów administracyjnych (w tym pierwsze dwa wydane przez NSA, w postępowaniach przy reprezentacji Crido). Sądy wprost wskazują, że przesłanka tzw. ścisłych związków nie ma zastosowania, a sam zakres zwolnienia podatkowego zależy od treści decyzji o wsparciu, przede wszystkim kodów PKWiU i lokalizacji inwestycji.

 

Konieczne zmiany systemowe

W konsekwencji jedna z kluczowych kwestii dla podatników działających w PSI bądź rozważających skorzystanie z tego mechanizmu wsparcia wciąż pozostaje niejasna. Dodatkowo, podatnikom blokowana jest możliwość uzyskania interpretacji indywidualnej w tej sprawie. W naszej ocenie, zwłaszcza obecnie, przy rosnącej ostrożności co do podejmowania nowych inwestycji, przedsiębiorcy potrzebują transparentnych i łatwych w zastosowaniu form wsparcia. Dlatego niezbędne jest systemowe rozwiązanie tej kwestii czy to przykładowo poprzez wydanie nowej interpretacji ogólnej, czy to poprzez nowelizację przepisów.

Piotr Folwarczny, doradca podatkowy, partner w CRIDO

Czytaj również: Inwestorom trudno skorzystać ze zwolnienia >>