Rosnąca popularność psychoterapii sprawia, że przedsiębiorcy coraz częściej występują z pytaniami do fiskusa o możliwość odliczenia poniesionych na nią wydatków. Skarbówka nie uznaje jednak co do zasady argumentów, że terapia pomaga w prowadzeniu biznesu.
Wydatki na własną psychoterapię nie są kosztem podatkowym
Przykładem może być interpretacja z 23 września 2024 r. (nr 0115-KDIT3.4011.663.2024.1.JS). Z pytaniem wystąpiła radczyni prawna, która od roku prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Kobieta reprezentuje klientów w postępowaniach sądowych i negocjacjach, co wywołuje duży stres, w wyniku którego cierpi na zaburzenia lękowe. Jak argumentowała, zawód radcy prawnego związany jest z odpowiedzialnością i presją. Podejmowane kroki procesowe, czy udzielone porady prawne mają niebagatelny wpływ na sytuację klientów. Zaś nieodpowiednie rekomendacje dla spółek prawa kapitałowego mogą narazić je na straty finansowe.
Z tego powodu w sierpniu 2024 r. kobieta rozpoczęła psychoterapię, która ma jej pomóc w radzeniu sobie ze stresem w kontaktach z klientami czy też organami. Chciała uzyskać potwierdzenie, że ponoszone przez nią wydatki na psychoterapię indywidualną stanowią koszty uzyskania przychodu w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Argumentowała, że decyzja o podjęciu terapii miała związek z działalnością gospodarczą, ponieważ wcześniej nie korzystała z pomocy psychiatry czy psychoterapeuty, a taka konieczność zaistniała dopiero po założeniu przez nią własnej kancelarii. Ponosi wydatki na terapię, by móc nadal świadczyć usługi radcy prawnego, a więc „w celu uzyskania przychodu”.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z taką argumentacją. Stwierdził, że wydatki te nie mają związku z działalnością gospodarczą, gdyż bezpośrednim ich celem jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania organizmu przedsiębiorczyni. Nie mają także na celu ani zachowania, ani zabezpieczenia źródła przychodów. Kobieta spełnia więc potrzeby osobiste, których wymaga jej stan zdrowia. Nie można zatem uznać tych wydatków za koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
- Praktycznie każda praca wywołuje stres, a wiele zawodów związanych jest z jeszcze większą odpowiedzialnością. Każda praca (rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej) ma określony wpływ (nie pozostaje obojętny) względem zdrowia, także zdrowia psychicznego - stwierdził dyrektor KIS.
Zobacz w LEX: Koszty uzyskania przychodów a ustawa o rachunkowości > >
Spółka nie odliczy terapii członków zarządu
Negatywną interpretację otrzymała również 11 października br. (nr 0111-KDIB1-3.4010.492.2024.1.ZK) spółka, która opłaca koszty psychoterapii członków zarządu. Spółka zajmuje się pośrednictwem w sprzedaży nieruchomości oraz pośrednictwem finansowym. Działa w niezwykle dynamicznej i stresującej branży, a decyzje zarządcze w tym zakresie obarczone są dużą odpowiedzialnością, co oznacza wysokie ryzyko poziomu stresu, ryzyko wypalenia zawodowego i chorób psychicznych (depresja, zaburzenia lękowe).
Dlatego spółka zdecydowała, że w celu zabezpieczenia źródła uzyskania przychodów zaproponuje członkom zarządu sesje u psychoterapeuty, które mają obniżyć poziomu stresu, zapobiegać wypaleniu zawodowemu oraz rozwijać odporność psychiczną. Spółka widzi realną szansę, że sesje te pomogą zapobiegać absencji zawodowej lub rezygnacji ze stanowiska, co wiążę się bezpośrednio z osiąganiem, zachowaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów.
Zapytała, czy może uznać te wydatki za koszt uzyskania przychodu. Dyrektor KIS odpowiedział, że nie. - Wydatki na sesje psychoterapeutyczne dla członka zarządu nie mają związku z prowadzoną przez spółkę działalnością, gdyż bezpośrednim celem ich poniesienia jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania organizmu członka zarządu. Nie mają także na celu ani zachowania, ani zabezpieczenia źródła przychodów - stwierdził w interpretacji.
Według skarbówki sesje terapeutyczne członka zarządu wypełniają jego potrzeby osobiste, których wymaga stan jego zdrowia, zatem nie mają związku z prowadzoną przez spółkę działalność gospodarczą. To oznacza, że nie jest spełniona podstawowa przesłanka zawarta w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, więc wydatki te nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Sprawdź w LEX: Wydatki na odszkodowanie związane z nieprawidłowym rozwiązaniem umowy o pracę jako koszty uzyskania przychodów > >
Cena promocyjna: 116.07 zł
|Cena regularna: 159 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 116.07 zł
Restrykcyjne stanowisko nie ma podstaw
Grzegorz Grochowina, szef Zespołu Zarządzania Wiedzą w Departamencie Podatkowym w KPMG w Polsce, uważa jednak, że stanowisko fiskusa jest zbyt restrykcyjne.
- Interpretacje dotyczą dwóch problemów. Po pierwsze, czy wydatek na psychoterapię może być w ogóle kosztem uzyskania przychodu. Tego typu wydatki nie zostały wymienione w tzw. katalogu negatywnym w art. 16 ustawy o CIT i art. 23 ustawy o PIT. Nie ma więc co do zasady zakazu ich odliczenia, jeżeli jednocześnie zostały poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Mając na uwadze fakt, że psychoterapia ma coraz szersze zastosowanie, także w biznesie, przedsiębiorcy występujący o interpretację wykazują jej pośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Drugi problem dotyczy tego, czy wydatki na psychoterapię mogą być kosztem uzyskania przychodu przedsiębiorcy, która ponosi go dla własnych celów oraz kosztem spółki, która ponosi go na rzecz osób zatrudnionych w spółce. W przypadku spółki powstaje natomiast pytanie, w czyim interesie ponoszony jest wydatek – pracownika czy pracodawcy? W sprawie wydatków na psychoterapie fiskus najprawdopodobniej kieruje się wskazaniem czy konieczność sesji terapeutycznym jest wynikiem obowiązków zawodowych, czy wynika także z innych osobistych problemów, a konieczność odbywania sesji nie jest wyłącznym wynikiem stresującej pracy – mówi Grzegorz Grochowina.
Kiedy fiskus zgadza się na odliczenie kosztów psychoterapii
Fiskus zrobił natomiast wyjątek dla ratownika medycznego prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą. Ponosi on wydatki na psychoterapię ze względu na stres spowodowany m.in. częstym kontaktem ze śmiercią i cierpieniem.
W interpretacji z 22 kwietnia 2024 r. (nr 0113-KDIPT2-1.4011.148.2024.2.HJ) dyrektor KIS przyznał mu rację. - Wydatki na sesje u psychoterapeuty mają związek z prowadzoną przez pana działalnością gospodarczą, gdyż są ponoszone w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów oraz pozostają w związku z prowadzoną przez pana działalnością gospodarczą. Regularnie odbywane sesje u psychoterapeuty przeciwdziałają ryzyku wypalenia zawodowego i powstania zespołu stresu pourazowego. Zapobiegają także absencji w pracy z powodu choroby, co wiąże się bezpośrednio z osiąganiem, zachowaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza – stwierdził dyrektor KIS.
Skarbówka zawsze zgadza się natomiast na odliczenie wydatków na psychoterapię przez psychoterapeutów, dla których odbycie psychoterapii u akredytowanego terapeuty jest niezbędne do uzyskania certyfikatu zawodowego.
- Odbycie sesji psychoterapii własnej jest wymogiem uzyskania certyfikatu. Certyfikat ten umożliwia pani wykonywanie działalności gospodarczej, a co za tym idzie wpłynie on na wysokość przychodów uzyskiwanych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, bądź na zachowanie lub zabezpieczenie ich źródła. Z tego też względu, poniesione przez panią opłaty za sesje psychoterapii własnej od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej mogą stanowić koszt uzyskania przychodów – potwierdził dyrektor KIS w interpretacji z 31 października 2023 r., nr 0115-KDIT3.4011.580.2023.3.AD.
Czytaj również: Dwa leasingowane auta w kosztach firmy - fiskus się zgadza
Czytaj także w LEX: Upominki na rzecz klientów i kontrahentów a koszty uzyskania przychodów > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
