PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 81 ust. 2 lit. e) i f) oraz art. 82 ust. 1 lit. d),
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 2 ,
a także mając na uwadze, co następuje:(1) W swoim komunikacie z dnia 2 grudnia 2020 r. pt. "Cyfryzacja wymiaru sprawiedliwości w Unii Europejskiej Wachlarz możliwości" Komisja stwierdziła, że istnieje potrzeba modernizacji ram legislacyjnych unijnych postępowań transgranicznych w sprawach cywilnych, handlowych i karnych zgodnie z zasadą "domyślnej cyfrowości", przy jednoczesnym zapewnieniu zastosowania wszystkich koniecznych zabezpieczeń w celu uniknięcia wykluczenia społecznego.
(2) Ułatwienie współpracy sądowej i współpracy wymiarów sprawiedliwości między państwami członkowskimi należy do najważniejszych celów unijnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości zapisanych w części trzeciej tytułu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
(3) Z myślą o wzmocnieniu współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych oraz współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych mających skutki transgraniczne akty prawne Unii regulujące komunikację między właściwymi organami, w tym agencjami i organami Unii, należy uzupełnić o warunki prowadzenia tej komunikacji za pośrednictwem środków cyfrowych w sposób zapewniający ochronę praw podstawowych przewidzianych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności praw zapisanych w tytule VI, a zwłaszcza w art. 47 dotyczącym prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu. Warunki te w żaden sposób nie powinny podważać ochrony praw procesowych mających zasadnicze znaczenie dla ochrony tych praw podstawowych zgodnie z prawem Unii.
(4) W celu zmodernizowania i wzmocnienia współpracy sądowej i współpracy wymiarów sprawiedliwości oraz ułatwienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości przyjęto rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2844 3 .
(5) Aby zapewnić pełne osiągnięcie celów rozporządzenia (UE) 2023/2844 oraz dostosować istniejące akty prawne Unii dotyczące spraw cywilnych, handlowych i karnych do tego rozporządzenia, niezbędne jest wprowadzenie zmian w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/99/UE 4 i 2014/41/UE 5 , dyrektywie Rady 2003/8/WE 6 i decyzjach ramowych Rady 2002/584/WSiSW 7 , 2003/577/WSiSW 8 , 2005/214/WSiSW 9 , 2006/783/WSiSW 10 , 2008/909/WSiSW 11 , 2008/947/WSiSW 12 , 2009/829/WSiSW 13 i 2009/948/WSiSW 14 .
(6) Zmiany przewidziane w niniejszej dyrektywie mają na celu zapewnienie, aby komunikacja transgraniczna między organami odbywała się zgodnie z przepisami i zasadami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2023/2844. Na podstawie tego rozporządzenia komunikacja między właściwymi organami różnych państw członkowskich oraz między właściwym organem krajowym a agencją lub organem Unii przewidziana w zmienianych niniejszą dyrektywą aktach prawnych w obszarze współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych powinna co do zasady odbywać się za pośrednictwem zdecentralizowanego systemu informatycznego. W szczególności zdecentralizowany system informatyczny powinien co do zasady być wykorzystywany do wymiany formularzy przewidzianych w zmienianych niniejszą dyrektywą aktach prawnych w obszarze współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych i na potrzeby wszelkiej innej komunikacji urzędowej przewidzianej w tych aktach prawnych, która powinna mieć formę pisemną, np. do celów przechowywania akt sprawy właściwych organów. W przypadku gdy zastosowanie ma co najmniej jeden wyjątek wymieniony w rozporządzeniu (UE) 2023/2844, mianowicie gdy korzystanie ze zdecentralizowanego systemu informatycznego nie jest możliwe lub odpowiednie, powinna istnieć możliwość wykorzystania innych środków komunikacji określonych w tym rozporządzeniu. Do celów decyzji ramowych 2005/214/WSiSW, 2006/783/WSiSW, 2008/909/WSiSW, 2008/947/WSiSW i 2009/829/WSiSW oraz dyrektywy 2014/41/UE, w przypadku gdy te akty prawne przewidują, że komunikacja między organami ma się odbywać za pomocą dowolnych środków lub wszelkich stosownych środków, organy powinny mieć swobodę w decydowaniu, z której metody komunikacji skorzystać.
(7) Z uwagi na to, że w niniejszej dyrektywie określa się zmiany przepisów, które zostały już transponowane do krajowych porządków prawnych państw członkowskich, powinna ona zawierać również przepisy szczegółowe dotyczące transpozycji tych zmian. Te przepisy dotyczące transpozycji należy dostosować do harmonogramu wdrożenia określonego w rozporządzeniu (UE) 2023/2844.
(8) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie jest nią związana, ani jej nie stosuje.
(9) Zgodnie z art. 1 i 2 oraz art. 4a ust. 1 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do TUE i do TFUE, bez uszczerbku dla art. 4 tego protokołu, Irlandia nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie jest nią związana, ani jej nie stosuje,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: