Zmiana przepisów o kodach stosowanych w statystyce, rachunkowości i publicznych rejestrach wynika z konieczność dostosowania Polskiej Klasyfikacji Działalności do zmieniającej się rzeczywistości oraz do europejskich i międzynarodowych standardów. Nad nową PKD od wielu miesięcy pracował Główny Urząd Statystyczny. Obszerny dokument przybrał postać załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). 18 grudnia rozporządzenie zostało przyjęte, a 27 grudnia zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw.
Zmiana PKD i okres przejściowy dla firm
Po 1 stycznia 2025 r. nowi przedsiębiorcy będą klasyfikowani już według nowych kodów. Stosowne wpisy uwzględniające PKD 2025 będą opisywać ich działalność w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) lub Krajowym Rejestrze Urzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON).
Dotychczas istniejący przedsiębiorcy co do zasady na dostosowanie się do nowych przepisów będą mieli aż dwa lata. Rozporządzenie w sprawie PKD stanowi wprost, że do 31 grudnia 2026 r równocześnie ze stosowaniem klasyfikacji PKD 2025 w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej można stosować klasyfikację PKD 2007 (par. 2 ust. 1 rozporządzenia). Co więcej, 1 stycznia 2027 r. również nie będzie obowiązku przeprowadzania żadnych zmian – w tym dniu wpisy mają zostać zmienione automatycznie (kwestię te ureguluje opracowywana obecnie nowelizacji ustawy o statystyce publicznej).
Niestety, zmiana klasyfikacji, chociaż na pierwszy rzut oka wydaje się niekłopotliwa, w niektórych sytuacjach może wywołać praktyczne pytania. Ponadto można wyobrazić sobie różnorakie sytuacje, które uzasadniają rozważenie zmiany wpisu kodów PKD samodzielnie, nie czekając na automatyczną zmianę.
Zmiana wpisu do CEIDG i KRS a kod PKD 2025
GUS proponował, by od początku 2025 r. do podmiotów, które złożą wniosek o zmianę wpisu w CEIDG, KRS albo REGON, stosować już tylko nowe kody PKD. Z propozycji nie wynikało, czy chodzi o każdą zmianę wpisu, czy tylko o zmiany odnoszące się do przedmiotu prowadzonej działalności. Przepis ten, jako niejasny, na etapie uzgodnień skrytykowało Ministerstwo Sprawiedliwości.
- Projektodawcy rozporządzenia podnoszone uwagi uwzględnili i przeredagowali treść rozporządzenia w powyższym zakresie. Rozróżniona została przy tym sytuacja wniosków o zmianę wpisu składanych w okresie przejściowym przez podmioty wpisane do CEIDG, a tych wpisanych do KRS lub REGON - zwraca uwagę Maciej Szczepanowski, prawnik w Rödl&Partner.
Przepisy przejściowe znalazły się w par. 2 ust. 2 i 3 wspomnianego rozporządzenia Rady Ministrów ws. PKD. W przypadku przedsiębiorców wpisanych do KRS sprawa wydaje się prosta – PKD 2025 już w okresie przejściowym będą musiały stosować te podmioty, które złożą wniosek o zmianę wpisu, ale tylko dotyczącą przedmiotu działalności według PKD. Inaczej przedstawia się sytuacja firm zarejestrowanych w CEIDG – w ich przypadku mowa jest o „wniosku o zmianę wpisu”, rozporządzenie nie precyzuje jednak, o jaki wpis chodzi.
- Określenie takie może budzić pewne wątpliwości – komentuje Rafał Kózka, adwokat prowadzący własną kancelarię. I dodaje: - Jak w przypadku podmiotów wpisanych do KRS można będzie dokonać swobodnie zmiany np. adresu spółki bez konieczności zmiany przedmiotu działalności w PKD, tak w przypadku podmiotów wpisanych do CEIDG można domniemywać, że każdy wpis - nawet ten czysto techniczny - będzie musiał rodzić również konieczność zmiany w zakresie przedmiotu działalności tej działalności.
Takie stanowisko potwierdza komunikat opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Czytamy w nim, że przy każdej zmianie wpisu, system CEIDG będzie wymagał dostosowania kodów PKD do nowej klasyfikacji PKD 2025.
A co w sytuacji, w której przedsiębiorca złożył wniosek o wpis jeszcze w 2024 r., a jego rozpoznanie nastąpi w 2025 r.? Rozporządzenie przewiduje, że w przypadku wniosków o wpis do CEIDG i REGON zastosowanie znajdą przepisy dotychczasowe o PKD 2007, zaś w przypadku wniosku o wpis (lub jego zmianę w zakresie przedmiotu działalności) do KRS, stosowne będą już przepisy nowe (PKD 2025).
Zobacz w LEX: Klasyfikacja PKD > >
Cena promocyjna: 71.2 zł
|Cena regularna: 89 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 71.2 zł
PKD a dotacja lub pomoc z tarczy
Inna niejasność dotyczyła sytuacji przedsiębiorców, którzy korzystają z dotacji lub pomocy publicznej. Z jednej strony mają oni prawo do okresu przejściowego, z drugiej strony dokumenty potrzebne do uzyskania publicznego wsparcia często wymagają podania kodów PKD. Powstaje wątpliwość, czy będzie można posłużyć się starymi kodami, czy też konieczne będzie podanie nowych (a co za tym idzie, dokonanie zmiany wpisu w stosownym rejestrze). - Dotąd nie ukazały się wytyczne w tej sprawie. W związku z tym można się domyślać, że w okresie przejściowym, czyli do 1 stycznia 2027 r., posługiwanie się starymi kodami nadal będzie przez urzędy tolerowane – uważa Mykoła Zembra, adwokat z kancelarii Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy.
GUS w uzasadnieniu nowych przepisów zapewnił, że dwuletni okres przejściowy chroni także tych przedsiębiorców, którzy już skorzystali z publicznego wsparcia i zobowiązali się do niezmieniania przedmiotu działalności, opisanego według PKD 2007. Chodzi przede wszystkim o beneficjentów różnych tarcz antykryzysowych wprowadzonych w związku z pandemią Covid-19.
- Oczywiście, w uzasadnieniu projektu wskazano, że rozwiązania przejściowe w zakresie daty wejścia w życie nowych przepisów mają na celu ochronę interesów przedsiębiorców, którzy na podstawie poprzednio obowiązujących kodów PKD otrzymali wsparcie, jednak samo rozporządzenie budzi w tym zakresie wątpliwości – zwraca uwagę mec. Kózka. Wskazuje na sytuację podmiotów, które otrzymały dotację według PKD 2007 i teoretycznie do końca 2026 r. mogłyby rozliczyć ją według starych kodów, ale już w 2025 w związku z jakąkolwiek zmianą w CEiDG będą zobligowane do zmiany kodów na PKD 2025. - Czy do takich przedsiębiorców automatycznie będzie stosowało się obie klasyfikacje, tj. historyczną i aktualną? Wydaje się, że tak być właśnie powinno, choć na ten moment żadnych szczególnych rozwiązań w tym zakresie nie przewidziano – mówi prawnik.
Inny z wyjątków dotyczy przedsiębiorców prowadzących działalność sklasyfikowaną pod kodem PKD 93.29.Z (według PKD 2007). W ich przypadku okres przejściowy jest o rok krótszy i trwa do 31 grudnia 2025 r. Chodzi tu o pewną grupę działalności rozrywkowych i rekreacyjnych charakterystyczną dla tzw. escape roomów. Nowe rozporządzenie określa to wprost w par. 3.
Czytaj także w LEX: Kontrola inwestycji zagranicznych FDI – zgłaszanie transakcji w ujęciu praktycznym > >
Zmiana umowy lub statutu
Wspomniana już nowelizacja ustawy o statystyce publicznej (numer projektu UD12), nad którą pracuje GUS, ma uregulować wprost m.in. zasadę, że aktualizacja kodu PKD nie pociąga za sobą obowiązku zmiany umowy spółki. Niemniej eksperci uważają, że spółki, które wykorzystują PKD do opisania swojej działalność w umowach lub statutach, po zmianie standardu z PKD 2007 na PKD 2025 mogą stanąć przed koniecznością aktualizacji takiego dokumentu. Prawo.pl opisywało to zagadnienie w artykule: Nadchodzi zmiana kodów PKD. Ma być niekłopotliwa, ale…
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
