a także mając na uwadze, co następuje:(1) Relacje między Unią Europejską (zwaną dalej "Unią") a Republiką Mołdawii (zwaną dalej "Mołdawią") w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS) i Partnerstwa Wschodniego nadal się rozwijają. Mołdawia przystąpiła do Partnerstwa Wschodniego w 2009 r., po czym rozpoczęto negocjacje w sprawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Mołdawii, z drugiej strony 2 (zwanego dalej "układem o stowarzyszeniu"). Układ o stowarzyszeniu, obejmujący stopniowe wprowadzenie pogłębionej i kompleksowej strefy wolnego handlu (DCFTA), został podpisany w dniu 27 czerwca 2014 r. i wszedł w życie w dniu 1 lipca 2016 r.
(2) Gospodarka Mołdawii znacząco ucierpiała wskutek spowodowanej pandemią COVID-19 recesji w 2020 r., długotrwałego impasu politycznego po wyborach prezydenckich z listopada 2020 r. oraz niedawnego kryzysu energetycznego. Okoliczności te przyczyniły się do znacznej luki w finansowaniu, pogarszającej się pozycji zewnętrznej oraz rosnących potrzeb fiskalnych Mołdawii.
(3) Po wyborach parlamentarnych w lipcu 2021 r. nowy rząd Mołdawii wykazał silne zaangażowanie na rzecz wdrażania dalszych reform, realizując ambitny program pod nazwą "Dobra sytuacja w Mołdawii w latach 2021-2025". Program ten skupia się na kluczowych obszarach polityki, w tym reformach sektora wymiaru sprawiedliwości, walce z korupcją, dobrych rządach i praworządności.
(4) Odnowione zaangażowanie na rzecz przeprowadzenia takich reform oraz silna wola polityczna doprowadziły władze mołdawskie do znaczącego przyspieszenia wdrażania reform. Umożliwiło to Mołdawii pomyślne zakończenie operacji pomocy makrofinansowej w kontekście pandemii COVID-19 zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/701 3 , ponieważ zrealizowano wszystkie działania w zakresie reform uzgodnione z Unią w protokole ustaleń, z wyjątkiem jednego działania dotyczącego odzyskiwania mienia, w odniesieniu do którego przyznano odstępstwo. W tym celu Komisja skonsultowała się z komitetem przedstawicieli państw członkowskich, który nie zgłosił żadnych zastrzeżeń.
(5) Gdy nastąpił impas w pracach nad przyjęciem wynegocjowanego w 2020 r. nowego programu Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), MFW powrócił do negocjacji z Mołdawią po wyborach parlamentarnych z lipca 2021 r. i osiągnął porozumienie na szczeblu roboczym w sprawie programu w ramach Rozszerzonego Mechanizmu Kredytowego i instrumentu rozszerzonego wsparcia finansowego w kwocie 564 mln USD. Ten nowy program został przyjęty decyzją Rady Wykonawczej MFW w dniu 20 grudnia 2021 r. Program ten ma na celu podtrzymanie ożywienia gospodarczego Mołdawii, uruchomienie ambitnego programu reform systemu rządów i instytucji, poprawę przejrzystości i rozliczalności, zwiększenie przewidywalności polityki publicznej, wzmocnienie instytucji finansowych oraz wspieranie deregulacji.
(6) W związku z pogarszającą się sytuacją gospodarczą i prognozami ekonomicznymi Mołdawia wystąpiła o dodatkową pomoc makrofinansową z Unii w listopadzie 2021 r.
(7) Indykatywna alokacja środków Unii na rzecz Mołdawii w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa wyniosła 518,15 mln EUR na lata 2014-2020 i obejmowała wsparcie budżetowe oraz pomoc techniczną. W jednolitych ramach wsparcia na lata 2014-2017 i 2017-2020 wskazano sektor mający priorytetowe znaczenie dla współpracy z Mołdawią finansowanej z Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa w poprzednim okresie budżetowym. Priorytety na lata 2021-2027 zostaną określone w nowym wieloletnim programie indykatywnym, który przygotowano w ścisłym porozumieniu ze wszystkimi właściwymi zainteresowanymi stronami.
(8) Mając na uwadze fakt, że Mołdawia jest objęta EPS, należy ją uznać za państwo kwalifikujące się do otrzymania pomocy makrofinansowej z Unii.
(9) Pomoc makrofinansowa Unii powinna stanowić instrument finansowy stosowany w sytuacjach wyjątkowych, mający formę niewiązanego i nieukierunkowanego wsparcia bilansu płatniczego, służący zaspokojeniu pilnych potrzeb beneficjenta w zakresie finansowania zewnętrznego; pomoc ta powinna także stanowić podstawę realizacji programu dotyczącego polityki obejmującego solidne środki dostosowawcze i środki w zakresie reform strukturalnych, które mają poprawić pozycję bilansu płatniczego beneficjenta w perspektywie krótkoterminowej.
(10) Biorąc pod uwagę fakt, że w bilansie płatniczym Mołdawii utrzymuje się znacząca pozostająca do pokrycia luka w finansowaniu zewnętrznym, przekraczająca zasoby udostępnione przez MFW i inne instytucje wielostronne, pomoc makrofinansową Unii, która ma zostać przyznana Mołdawii, w obecnych nadzwyczajnych okolicznościach uznaje się za właściwą odpowiedź na wniosek tego państwa o wsparcie jego stabilizacji gospodarczej, w powiązaniu z programem MFW. Pomoc makrofinansowa Unii stanowiłaby wsparcie na rzecz stabilizacji gospodarczej i programu reform strukturalnych Mołdawii, uzupełniając środki udostępnione w ramach porozumienia finansowego z MFW.
(11) Celem pomocy makrofinansowej Unii powinno być wspieranie przywrócenia w Mołdawii trwałego finansowania zewnętrznego, a tym samym wsparcie jej gospodarczego i społecznego rozwoju.
(12) Oczekuje się, że pomoc makrofinansowa Unii będzie funkcjonować równolegle do realizacji wypłat w ramach operacji wsparcia budżetowego z Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - "Globalny wymiar Europy", ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 4 .
(13) Ustalenie kwoty pomocy makrofinansowej Unii opiera się na kompleksowej ocenie ilościowej pozostających do zaspokojenia potrzeb Mołdawii w zakresie finansowania zewnętrznego oraz uwzględnia zdolność tego państwa do finansowania się z własnych zasobów, w szczególności z rezerw międzynarodowych, którymi dysponuje. Pomoc makrofinansowa Unii powinna uzupełniać programy i środki udostępniane przez MFW i Bank Światowy. Przy ustalaniu kwoty udzielanej pomocy uwzględnia się również spodziewane wkłady finansowe ze strony darczyńców wielostronnych oraz potrzebę zapewnienia sprawiedliwego podziału obciążenia między Unią a innymi darczyńcami, a także środki uruchomione wcześniej w Mołdawii w ramach innych unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego oraz wartość dodaną ogólnego zaangażowania Unii.
(14) Uwzględniając pozostające do zaspokojenia potrzeby Mołdawii w zakresie finansowania zewnętrznego, poziom rozwoju gospodarczego tego państwa mierzony za pomocą wskaźnika dochodu na jednego mieszkańca oraz wskaźnika ubóstwa, zdolność finansowania się Mołdawii za pomocą własnych zasobów oraz w szczególności z rezerw walutowych, którymi dysponuje, a także ocenę jej zdolności do spłaty w oparciu o analizę zdolności obsługi zadłużenia, część środków pomocowych powinna zostać udostępniona w formie dotacji.
(15) Komisja powinna zapewnić zgodność prawną i merytoryczną pomocy makrofinansowej Unii z kluczowymi zasadami i celami podejmowanymi w różnych obszarach działań zewnętrznych, ze środkami podejmowanymi w tych obszarach oraz innymi stosownymi politykami Unii.
(16) Pomoc makrofinansowa Unii powinna wspierać politykę zewnętrzną Unii wobec Mołdawii. Komisja i Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) powinny ściśle współpracować przez cały okres operacji pomocy makrofinansowej w celu koordynowania zewnętrznej polityki Unii i zapewnienia jej spójności.
(17) Pomoc makrofinansowa Unii powinna wspierać zaangażowanie Mołdawii w przestrzeganie wartości podzielanych przez to państwo i Unię, w tym demokracji, praworządności, dobrych rządów, poszanowania praw człowieka, zrównoważonego rozwoju i ograniczania ubóstwa, a także zaangażowanie Mołdawii w przestrzeganie zasady otwartego, opartego na zasadach i uczciwego handlu.
(18) Warunkiem wstępnym przyznania pomocy makrofinansowej Unii powinno być respektowanie przez Mołdawię skutecznych mechanizmów demokratycznych - w tym wielopartyjnego systemu parlamentarnego - oraz praworządności, a także gwarantowanie poszanowania praw człowieka. Ponadto cele szczególne pomocy makrofinansowej Unii powinny polegać na zwiększeniu efektywności, przejrzystości i rozliczalności systemów zarządzania finansami publicznymi, a także wzmocnieniu zarządzania sektorem finansowym w Mołdawii i nadzoru nad tym sektorem, oraz wspieraniu reform strukturalnych przyczyniających się do trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu, tworzeniu godnych miejsc pracy i konsolidacji fiskalnej. Komisja i ESDZ powinny regularnie monitorować zarówno spełnienie warunków wstępnych, jak i realizację tych celów.
(19) Aby zapewnić skuteczną ochronę interesów finansowych Unii związanych z jej pomocą makrofinansową Mołdawia powinna wprowadzić stosowne środki w zakresie zapobiegania nadużyciom finansowym, korupcji i wszelkim innym nieprawidłowościom związanym z tą pomocą oraz w zakresie ich zwalczania. Należy również zapewnić kontrole przeprowadzane przez Komisję, kontrole przeprowadzane przez Trybunał Obrachunkowy oraz możliwość wykonywania przez Prokuraturę Europejską jej uprawnień.
(20) Przekazanie pomocy makrofinansowej Unii pozostaje bez uszczerbku dla uprawnień Parlamentu Europejskiego i Rady jako władzy budżetowej.
(21) Kwoty pomocy makrofinansowej Unii udzielanej w formie dotacji oraz kwoty przeznaczone na pomoc makrofinansową w formie pożyczek powinny odpowiadać środkom budżetowym przewidzianym w wieloletnich ramach finansowych.
(22) Pomocą makrofinansową Unii powinna zarządzać Komisja. Aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie możliwość śledzenia wykonania niniejszej decyzji, Komisja powinna regularnie informować te instytucje o rozwoju sytuacji w związku z tą pomocą oraz udostępniać im odpowiednie dokumenty.
(23) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszej decyzji należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 5 .
(24) Pomoc makrofinansowa Unii powinna podlegać warunkom dotyczącym polityki gospodarczej, które mają zostać określone w protokole ustaleń. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania oraz mając na uwadze skuteczność Komisja powinna być uprawniona do negocjowania tych warunków z władzami Mołdawii pod nadzorem komitetu przedstawicieli państw członkowskich zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011. Na mocy tego rozporządzenia procedura doradcza powinna, co do zasady, mieć zastosowanie we wszystkich przypadkach innych niż te określone w tym rozporządzeniu. Mając na uwadze potencjalnie znaczący wpływ pomocy w kwocie większej niż 90 mln EUR, w odniesieniu do operacji powyżej tego progu należy stosować procedurę sprawdzającą określoną w rozporządzeniu (UE) nr 182/2011. Mając na uwadze kwotę pomocy makrofinansowej Unii dla Mołdawii, w odniesieniu do przyjęcia protokołu ustaleń oraz do każdego zmniejszenia, zawieszenia lub anulowania pomocy powinna mieć zastosowanie procedura sprawdzająca,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DECYZJĘ: