Rezolucja 2020/1863 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Kolejowej Unii Europejskiej (ERA) za rok budżetowy 2018

REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2020/1863

z dnia 14 maja 2020 r.

zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Kolejowej Unii Europejskiej (ERA) za rok budżetowy 2018

PARLAMENT EUROPEJSKI,

– uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Kolejowej Unii Europejskiej za rok budżetowy 2018,

– uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

– uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Transportu i Turystyki,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0061/2020),

A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków ¹  ostateczny budżet Agencji Kolejowej Unii Europejskiej (zwanej dalej "Agencją") na rok budżetowy 2018 wyniósł 28 793 243 EUR, co stanowi spadek o 6,31 % w porównaniu z 2017 r.; mając na uwadze, że budżet Agencji pochodzi głównie z budżetu Unii ² ;

B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy 2018 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") stwierdził, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;

Zarządzanie budżetem i finansami

1. zauważa z zadowoleniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2018 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 99,98 %, co oznacza nieznaczny spadek o 0,02 % w porównaniu z rokiem 2017; zauważa, że wskaźnik wykonania środków na płatności wyniósł 88,96 %, co oznacza wzrost o 1,66 % w porównaniu z rokiem 2017;

2. zauważa, że Agencja odgrywa rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa i interoperacyjności europejskiego systemu kolejowego i w zakresie poprawy konkurencyjności kolei w stosunku do innych rodzajów transportu, gdyż ogranicza bariery administracyjne i techniczne, zachęca do wchodzenia na rynek, gwarantuje niedyskryminację, efektywniej wydaje środki publiczne na usługi publicznego transportu kolejowego oraz dba o lepsze zarządzanie infrastrukturą; popiera Komisję w dążeniu do uczynienia europejskiego systemu kolejowego światowym liderem, jeżeli chodzi o skuteczność działania w zakresie bezpieczeństwa;

3. z zadowoleniem przyjmuje rolę Agencji w podejmowaniu działań następczych w zakresie opracowywania, testowania i wdrażania europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS), a także w ocenie konkretnych projektów związanych z ERTMS; zauważa ponadto, że 4. pakiet kolejowy obejmuje filar techniczny, który zwiększa rolę Agencji poprzez wprowadzenie nowych zadań służących zapewnieniu jednolitego wdrażania ram UE; w związku z poszerzeniem zakresu kompetencji przyznanych Agencji kładzie nacisk na fakt, że konieczne będzie przyznanie jej niezbędnych zasobów finansowych, materialnych i kadrowych, aby umożliwić jej sprawne i skuteczne wykonywanie nowych i dodatkowych zadań;

4. przypomina, że ERTMS ma kluczowe znaczenie dla utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego; podkreśla w związku z tym, że kluczowym priorytetem jest zoptymalizowana koordynacja opracowywania i wdrażania ERTMS w celu zapewnienia jednolitego, przejrzystego, stabilnego, przystępnego cenowo i interoperacyjnego ERTMS w całej Europie;

5. zauważa, że w następstwie poszerzenia mandatu Agencji na mocy nowego rozporządzenia w 2019 r. zacznie ona pobierać honoraria i opłaty za wykonywanie zadań certyfikacyjnych, przy uwzględnieniu szczególnych potrzeb średnich przedsiębiorstw (MŚP); zauważa, że zgodnie z nowym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/796 ³  w przypadku Agencji honoraria i opłaty stanowią dochody przeznaczone na określony cel; zauważa, że niezbędne są pewne zmiany w przepisach wykonawczych do regulaminu finansowego Agencji i na podstawie odpowiedzi Agencji zauważa, że przedłożyła już ona Komisji wniosek o odstępstwo w tym zakresie; wzywa Agencję, aby informowała organ udzielający absolutorium o wdrażaniu tego nowego systemu;

6. zachęca Agencję do uwzględniania szczególnych potrzeb MŚP w procesie certyfikacji, w szczególności przez zmniejszenie obciążeń administracyjnych i finansowych, którymi są one obarczone;

Wyniki

7. zauważa, że Agencja w swoich działaniach operacyjnych wykorzystuje zestaw wskaźników kolejowych jako kluczowe wskaźniki efektywności do oceny wartości dodanej swoich działań oraz inne wskaźniki do poprawy zarządzania budżetem;

8. zachęca Agencję do wdrożenia zaleceń Trybunału;

9. uznaje, że kluczowe wskaźniki efektywności Agencji i jej wyniki dotyczące produktów były na zadowalającym poziomie oraz że Agencja w pełni zrealizowała początkowe działania po wejściu w życie czwartego pakietu kolejowego; zauważa, że Agencja osiągnęła cel, jakim było sporządzenie na czas 95 % sprawozdań, porad i opinii; podkreśla, że Agencja nie osiągnęła celu, jakim była realizacja 90 % wszystkich wyników za pomocą planowania finansów i zasobów ludzkich, gdyż tylko 79,75 % wyników uznano za w pełni zrealizowane;

10. z zadowoleniem przyjmuje stałą współpracę Agencji z Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych w zakresie wspólnych usług księgowych; wzywa Agencję, by w przypadku pokrywających się zadań w jeszcze szerszym zakresie zbadała możliwości wspólnego wykorzystywania zasobów z innymi agencjami prowadzącymi podobną działalność; zachęca Agencję do aktywnego poszukiwania dalszych i szerszych płaszczyzn współpracy ze wszystkimi agencjami Unii; zachęca Agencję, aby zbadała możliwość wspólnego wykorzystywania zasobów kadrowych w niektórych dziedzinach niewymagających ekspertów, a także w niektórych dziedzinach technicznych i administracyjnych, ze szczególnym naciskiem na rozwój współpracy z Instytutem Studiów nad Bezpieczeństwem mającym siedzibę w Paryżu;

11. zachęca Agencję do dalszej cyfryzacji oferowanych usług;

12. zauważa, że cel wyznaczony przez Parlament Europejski, Radę i Komisję, a mianowicie stworzenie jednolitego europejskiego rynku kolejowego, nie został osiągnięty; wzywa Agencję do skoncentrowania wysiłków i publikacji na tym obszarze;

13. zauważa, że przeniesienie ruchu z transportu drogowego na kolejowy może się udać tylko wtedy, gdy będzie istniał konkurencyjny europejski obszar kolejowy; zwraca się do Agencji, aby opracowała katalog środków mających na celu zapewnienie w przyszłości możliwości włączenia systemu kolei do nowoczesnych łańcuchów logistycznych;

14. zauważa, że następne pięć lat ma decydujące znaczenie dla przyszłości sektora kolejowego i że Agencja musi dysponować niezbędnymi zasobami finansowymi i ludzkimi, aby sprostać przyszłym wyzwaniom;

15. zauważa, że osiągnięto orientacyjne pułapy stosowane przez Trybunał Obrachunkowy do oceny wykonania budżetu na poziomie przeniesień: 10 % w tytule 1 (personel) i 20 % w tytule 2 (wydatki administracyjne); zauważa z ubolewaniem, że orientacyjny pułap w tytule 3 (30 % na wydatki operacyjne) nie został osiągnięty;

16. zauważa, że wyniki rocznej analizy porównawczej dotyczącej personelu są podobne do wyników z 2017 r.: 18,4 % pracowników wykonuje zadania administracyjne (18,18 % w 2017 r.), 69,7 % zadania operacyjne (70,16 % w 2017 r.), a 11,90 % zadania związane z kontrolą i finansami (11,67 % w 2017 r.);

17. z zadowoleniem przyjmuje nieustające wysiłki Agencji na rzecz przygotowania do realizacji nowych zadań określonych w czwartym pakiecie kolejowym oraz podjęcia w czerwcu 2019 r. roli organu UE odpowiedzialnego za wydawanie zezwoleń na wprowadzanie na rynek pojazdów kolejowych, za wydawanie jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa dla przedsiębiorstw kolejowych oraz za zatwierdzanie przytorowych urządzeń ERTMS; w szczególności z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wszystkie teksty prawne i decyzje zarządu zostały przyjęte w terminie i że Agencja opublikowała wytyczne dotyczące wniosków o zezwolenie na dopuszczanie pojazdów do eksploatacji; z zadowoleniem przyjmuje inne kroki podjęte przez Agencję w celu przygotowania się do realizacji nowych zadań (aktywna interakcja z zainteresowanymi stronami, analizy konkretnych przypadków i nieoficjalne próby, pilotażowe monitorowanie krajowych organów ds. bezpieczeństwa); z zadowoleniem przyjmuje utworzenie punktu kompleksowej obsługi;

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja rozpoczęła harmonizację ponad 14 000 przepisów krajowych w sektorze kolejowym;

a) wyraża ubolewanie, że, w przeciwieństwie do transportu lotniczego i drogowego, do harmonizacji sektora kolejowego jest jeszcze daleko;

b) wzywa Agencję do zdecydowanego zwiększenia wysiłków na rzecz utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego;

18. zauważa, że Agencja ma do odegrania kluczową rolę w zmniejszaniu przeszkód biurokratycznych w transgra- nicznym transporcie kolejowym;

19. zauważa, że zarówno w odniesieniu do infrastruktury, jak i taboru kolejowego poczyniono zbyt małe postępy we wprowadzaniu wyposażenia niezbędnego dla ERTMS w Europie, i zwraca się do Agencji o zaproponowanie środków mających na celu przyspieszenie tego procesu;

20. ubolewa, że w 2018 r. zarejestrowano 37 przypadków niezgodności, z których 18 miało skutki finansowe (w tym 4 przypadki powodujące skutki finansowe w wysokości powyżej 15 000 EUR); zwraca się do Agencji o kontynuowanie działań mających na celu poprawę procedur zarządzania oraz udzielania zamówień;

21. zauważa, że Agencja zaproponowała przegląd zasad dobrej praktyki administracyjnej; zwraca się do Agencji o przedstawienie sprawozdania na temat zmian w tych zasadach w następnym sprawozdaniu rocznym; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja kontynuuje szkolenia w zakresie etyki i zwalczania nadużyć finansowych; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że do OLAF nie zgłoszono żadnych przypadków podejrzenia nadużycia finansowego; zauważa, że sprawa zgłoszona w 2017 r. jest nadal przedmiotem dochodzenia;

22. z zadowoleniem przyjmuje pomyślną realizację kontroli potwierdzającej ISO 9001;

Polityka kadrowa

23. zauważa, że w dniu 31 grudnia 2018 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 89,19 % - przyjęto 132 pracowników na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 148 stanowisk dla pracowników na czas określony (w 2017 r. - 139 zatwierdzonych stanowisk); zauważa że, w 2018 r. w Agencji pracowało dodatkowo 31 pracowników kontraktowych 2 oddelegowanych ekspertów krajowych;

24. stwierdza z niepokojem, że w 2018 r. nie zapewniono równowagi płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla (5 mężczyzn i 1 kobieta) ani w zarządzie (40 mężczyzn i 15 kobiet);

25. zauważa, że Agencja przyjęła politykę na rzecz ochrony godności osobistej i zapobiegania molestowaniu, że promuje zaufanych doradców i zachęca pracowników, aby się do nich zwracali z kwestiami w tym zakresie; zauważa, że zgłoszono jeden przypadek domniemanego molestowania, lecz w żadnym przypadku nie wszczęto dochodzenia ani nie podjęto kroków prawnych;

Zamówienia

26. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału Agencja nie porównywała systematycznie cen i ich wzrostu z wycenami przekazywanymi przez dostawcę i fakturami wystawianymi wykonawcy umowy ramowej za zakup licencji na oprogramowanie; przyjmuje do wiadomości, że Agencja zastosowała umowę ramową Komisji i oczekuje na nową umowę ramową, w której przewiduje się ponowne poddanie zamówienia procedurze konkurencyjnej; wzywa Agencję, aby dostosowała kontrole ex ante dotyczące płatności w ramach umów ramowych i dopilnowała, by we wszystkich postępowaniach o udzielenie zamówienia stosowano procedurę konkurencyjną;

27. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału, poprzez wprowadzenie zmiany do umowy bezpośredniej dotyczącej organizacji konferencji, Agencja podjęła decyzję o zamówieniu i opłaceniu wszelkich powiązanych usług osobno, czego skutkiem był sztuczny podział zamówienia, co sprawiło, że umowa i wszystkie związane z nią płatności stały się nieprawidłowe; przyjmuje do wiadomości odpowiedź Agencji, że zamierza ona przygotować specyfikację istotnych warunków zamówienia w celu podpisania umowy ramowej na organizację wydarzeń;

Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość

28. zauważa, że Agencja opublikowała na swojej stronie internetowej deklaracje interesów członków zarządu i pracowników oraz życiorysy członków zarządu i części kadry kierowniczej; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że od czerwca 2019 r. cała kadra kierownicza wyższego szczebla Agencji, jak również jej pracownicy, mają obowiązek podpisania corocznej deklaracji interesów;

29. zauważa, że według Agencji obecne zasady dobrej praktyki administracyjnej obejmują rygorystyczne środki w zakresie zarządzania konfliktami interesów w odniesieniu do osób zaangażowanych w nowe zadania w ramach czwartego pakietu kolejowego; zauważa również, że w odniesieniu do tych zasad wystąpiły trudności praktyczne i w związku z tym wystąpiono o wprowadzenie zmian; zauważa, że zgłoszony w 2017 r. przypadek przypuszczalnego nadużycia finansowego jest nadal badany przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych; zauważa, że od tego czasu nie zgłoszono żadnego innego przypadku przypuszczalnego nadużycia finansowego; wzywa Agencję, aby poinformowała organ udzielający absolutorium o wyniku tego dochodzenia;

30. odnotowuje, że Agencja przyjęła wytyczne dotyczące informowania o nieprawidłowościach, które zostały opublikowane w dniu 21 listopada 2018 r.;

Kontrole wewnętrzne

31. odnotowuje fakt, że po reorganizacji Agencji księgowy jest bezpośrednio powiązany administracyjnie z dyrektorem wykonawczym i nie jest już odpowiedzialny za zespół ds. finansów i zamówień publicznych;

32. zauważa, że w 2018 r. Służba Audytu Wewnętrznego Komisji opublikowała sprawozdanie z audytu na temat zarządzania programami, projektami i usługami w Agencji oraz że Agencja opracowała plan działania dotyczący wszystkich obszarów, w których możliwe jest wprowadzenie usprawnień; wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o podjętych w związku z tym środkach;

Inne uwagi

33. zauważa, że do końca okresu przejściowego (16 czerwca 2019 r.) Agencja przekształci się z podmiotu jedynie przygotowującego i upowszechniającego strategie polityczne w organ pracujący bezpośrednio dla przemysłu w dziedzinie pozwoleń na certyfikaty bezpieczeństwa i tabor kolejowy; zauważa w związku z tym, że dzięki reorganizacji Agencji możliwe było wprowadzenie niezbędnych zmian, aby zapewnić zarządzanie nowymi wnioskami, z pomocą ekspertów, oraz opracowanie programu szkoleń i systemu monitorowania;

34. zauważa, że w dniu 15 kwietnia 2019 r. Agencja podpisała umowę w sprawie siedziby z władzami francuskimi; uznaje, że decyzja dotycząca podwójnej siedziby jest decyzją Rady, którą Agencja musi wykonać;

35. wzywa Agencję, by położyła nacisk na rozpowszechnianie wyników swoich badań wśród społeczeństwa oraz docierała do obywateli za pośrednictwem mediów społecznościowych i innych narzędzi komunikacji;

36. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 14 maja 2020 r. ⁴  w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.

1 Dz.U. C 108 z 22.3.2018, s. 76.

2 Dz.U. C 108 z 22.3.2018, s. 77, dotacja Komisji (28 135 398 EUR), wkład państw trzecich (657 845 EUR, kwota mniejsza niż w roku poprzednim).

3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/796 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie Agencji Kolejowej Unii Europejskiej i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 881/2004 (Dz.U. L 138 z 26.5.2016, s. 1).

4 Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0121.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2020.417.78
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja 2020/1863 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Kolejowej Unii Europejskiej (ERA) za rok budżetowy 2018
• Data aktu: 14/05/2020
• Data ogłoszenia: 11/12/2020