(notyfikowana jako dokument nr C(2020) 6539)(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE L z dnia 21 września 2020 r.)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji 1 , w szczególności jego art. 25 ust. 6,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W dniu 29 marca 2017 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej ("Zjednoczone Królestwo") przekazało notyfikację o zamiarze wystąpienia z Unii na podstawie art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej. W dniu 17 października 2019 r. Unia i Zjednoczone Królestwo osiągnęły porozumienie w sprawie umowy o wystąpieniu 2 , do której dołączono zmieniony protokół w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej oraz zmienioną deklarację polityczną 3 . Zgodnie z tą umową i po tym, jak została ona ratyfikowana przez Izbę Gmin w Zjednoczonym Królestwie, przyjęta przez Parlament Europejski i zawarta przez Radę, Zjednoczone Królestwo stało się w dniu 1 lutego 2020 r. państwem trzecim, a prawo Unii przestanie mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie w dniu 31 grudnia 2020 r.
(2) Jak zapowiedziano w komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 9 lipca 2020 r. pt. "Przygotowanie na zmiany - Komunikat o gotowości na zmiany po zakończeniu okresu przejściowego między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem" 4 , na podstawie analizy przeprowadzonej wspólnie z Europejskim Bankiem Centralnym ("EBC"), Jednolitą Radą ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji i Europejskimi Urzędami Nadzoru, Komisja stwierdziła, że w obszarze centralnego rozliczania instrumentów pochodnych za pośrednictwem CCP mających siedzibę w Zjednoczonym Królestwie ("CCP ze Zjednoczonego Królestwa") mogą wystąpić zagrożenia dla stabilności finansowej. Aby dać członkom rozliczającym mającym siedzibę w Unii ("unijni członkowie rozliczający") czas na ograniczenie ich ekspozycji wobec infrastruktury rynkowej Zjednoczonego Królestwa, a CCP mającym siedzibę w Unii ("unijni CCP") - czas na dalszą rozbudowę ich zdolności w zakresie rozliczania stosownych transakcji oraz aby zaradzić możliwym zagrożeniom dla stabilności finansowej, uzasadnione jest przyjęcie decyzji w sprawie równoważności w tym obszarze w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa.
(3) Rozliczanie centralne zwiększa przejrzystość rynku, zmniejsza ryzyko kredytowe oraz ogranicza ryzyko wystąpienia efektu domina w przypadku niewykonania zobowiązania przez jednego uczestnika CCP lub większą ich liczbę. Świadczenie tego rodzaj usług ma zatem zasadnicze znaczenie dla zapewnienia stabilności finansowej. Świadczenie usług rozliczeniowych może również mieć wpływ na realizację polityki pieniężnej banków centralnych, w przypadku gdy transakcje są rozliczane w walucie emitowanej przez bank centralny z Unii. Ponadto instrumenty finansowe rozliczane przez CCP mają również zasadnicze znaczenie dla pośredników finansowych i ich klientów, np. jako zabezpieczenie ryzyka stopy procentowej, a zatem mogłyby również stwarzać ryzyko dla gospodarki realnej Unii.
(4) Na dzień 31 grudnia 2019 r. wartość nominalna nierozliczonych instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym wynosiła około 500 bln EUR w skali światowej, z czego instrumenty pochodne na stopę procentową stanowiły ponad 75 %, a walutowe instrumenty pochodne - niemal 20 %. Około 30 % wszystkich instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym jest deno- minowanych w euro i innych walutach emitowanych w Unii. Rynek centralnego rozliczania instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym jest wysoce skoncentrowany, co w szczególności dotyczy rynku centralnego rozliczania denominowanych w euro instrumentów pochodnych na stopę procentową będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, z których ponad 90 % rozliczanych jest przez jednego CCP ze Zjednoczonego Królestwa.
(5) Wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z rynku wewnętrznego i z ekosystemu podlegającego wspólnej regulacji, skoordynowanemu nadzorowi i egzekwowaniu przepisów, co stanowi podstawę rynku wewnętrznego, w połączeniu ze znaczną liczbą instrumentów finansowych denominowanych w walutach emitowanych w Unii, które są rozliczane przez CCP ze Zjednoczonego Królestwa, stwarza poważne wyzwania dla organów Unii i państw członkowskich, jeżeli chodzi o zarządzanie stabilnością finansową, w szczególności w okresach napięć finansowych.
(6) Skutki wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii były przedmiotem kilku komunikatów Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i EBC, w tym planu działania awaryjnego, w którym zaapelowano do uczestników rynku o to, by poczynili odpowiednie przygotowania i byli gotowi na nadchodzące zmiany 5 . Ze względu na wolumen obecnych ekspozycji unijnych członków rozliczających wobec CCP ze Zjednoczonego Królestwa oraz zasadnicze zmiany, jakie w dniu 1 stycznia 2021 r. zaistnieją w ramach regulacyjnych i nadzorczych mających zastosowanie do CCP ze Zjednoczonego Królestwa i w ogólnie pojętym systemie finansowym Zjednoczonego Królestwa, w połączeniu z zagrożeniami dla stabilności finansowej Unii oraz dla transmisji i prowadzenia polityki pieniężnej Unii, konieczne jest ograniczenie zależności od infrastruktury Zjednoczonego Królestwa. Wiąże się to z koniecznością ograniczenia ekspozycji unijnych członków rozliczających wobec CCP ze Zjednoczonego Królestwa, w szczególności ekspozycji z tytułu instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które są denominowane w euro i innych walutach emitowanych w Unii, a także z koniecznością dalszej rozbudowy i dalszego rozwoju zdolności CCP, którzy posiadają zezwolenie w Unii, w zakresie świadczenia takich usług. Oczekuje się, że aby osiągnąć ten cel, branża opracuje jasny proces umożliwiający ograniczenie jej ekspozycji wobec CCP ze Zjednoczonego Królestwa, którzy mają znaczenie systemowe dla Unii, oraz zmniejszenie jej zależności od tych CCP.
(7) Począwszy od dnia 1 stycznia 2021 r. CCP ze Zjednoczonego Królestwa będą uznawani za "CCP z państw trzecich" w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 648/2012 i jako tacy nie będą mogli świadczyć usług rozliczeniowych w Unii, chyba że zostaną uznani przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych ("ESMA") zgodnie z art. 25 tego rozporządzenia. ESMA może uznać CCP mającego siedzibę w państwie trzecim wyłącznie wówczas, gdy Komisja przyjęła akt wykonawczy stwierdzający równoważność rozwiązań prawnych i nadzorczych, które regulują CCP z tego państwa, z wymogami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 oraz po ustaleniu, czy dany CCP ma znaczenie systemowe dla stabilności finansowej Unii. W przypadku braku uznania CCP ze Zjednoczonego Królestwa kontrahenci mający siedzibę w Unii nie będą mogli rozliczać instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które podlegają obowiązkowi rozliczania określonemu w art. 4 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, w CCP ze Zjednoczonego Królestwa. Taka sytuacja może skutkować dla tych kontrahentów przejściowymi trudnościami w wypełnianiu spoczywających na nich obowiązków rozliczania, co z kolei może stanowić zagrożenie dla stabilności finansowej i realizacji polityki pieniężnej Unii i jej państw członkowskich. W tej bezprecedensowej sytuacji konieczne jest zatem - pod warunkiem, że rozwiązania prawne i nadzorcze regulujące CCP ze Zjednoczonego Królestwa zostaną uznane za równoważne - aby ci CCP mogli nadal świadczyć usługi rozliczeniowe w Unii przez ograniczony czas i na określonych warunkach.
(8) Zgodnie z art. 25 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, aby funkcjonujące w państwie trzecim rozwiązania prawne i nadzorcze dotyczące CCP, którzy uzyskali zezwolenie w tym państwie trzecim, zostały uznane za równoważne z rozwiązaniami ustanowionymi w tym rozporządzeniu, muszą być spełnione trzy warunki.
(9) Po pierwsze, rozwiązania prawne i nadzorcze państwa trzeciego muszą gwarantować, że CCP z tego państwa trzeciego spełniają prawnie wiążące wymogi równoważne z wymogami ustanowionymi w tytule IV rozporządzenia (UE) nr 648/2012. Na podstawie informacji, którymi dysponuje Komisja, Zjednoczone Królestwo włączyło odpowiednie przepisy rozporządzenia (UE) nr 648/2012 do swojego prawa krajowego ze skutkiem od dnia wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii 6 , a zatem prawo krajowe Zjednoczonego Królestwa można uznać za równoważne wymogom ustanowionym w tytule IV rozporządzenia (UE) nr 648/2012.
(10) Po drugie, rozwiązania prawne i nadzorcze państwa trzeciego muszą gwarantować, że CCP mający siedzibę w danym państwie trzecim podlegają na bieżąco skutecznemu nadzorowi i egzekwowaniu prawa. Do dnia 31 grud nia 2020 r. CCP ze Zjednoczonego Królestwa znajdują się pod nadzorem Banku Anglii, jak przewidziano w przepisach prawa krajowego Zjednoczonego Królestwa zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012 7 . Włączenie przepisów rozporządzenia (UE) nr 648/2012 do prawa krajowego Zjednoczonego Królestwa wiąże się między innymi z tym, że Bank Anglii pozostaje odpowiedzialny za nadzór nad CCP po tej dacie, przy czym na chwilę obecną nie ma przesłanek sugerujących, że ten tryb nadzoru miałby ulec istotnym zmianom.
(11) Po trzecie, ramy prawne państwa trzeciego muszą przewidywać skuteczny równoważny system uznawania CCP, którzy uzyskali zezwolenie na gruncie systemu prawnego państwa, które w stosunku do tego państwa jest państwem trzecim. Zjednoczone Królestwo włączyło kluczowe elementy systemu równoważności ustanowionego w art. 25 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 do swojego prawa krajowego. Zjednoczone Królestwo wprowadziło jednak system tymczasowego uznawania, który zawiesza kluczowe zmiany w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 na okres co najmniej trzech lat. Ten system tymczasowego uznawania daje również Bankowi Anglii szeroką swobodę decyzyjną, która pozwala mu na cofnięcie "tymczasowego domniemanego uznania", co powoduje brak pewności prawa dla CCP uznanych na podstawie tego systemu. Pomijając tę niepewność, można uznać, że w chwili obecnej trzeci warunek jest spełniony.
(12) Na tej podstawie można stwierdzić, że rozwiązania prawne i nadzorcze Zjednoczonego Królestwa, które będą miały zastosowanie do CCP ze Zjednoczonego Królestwa po upływie okresu przejściowego, spełniają wszystkie warunki określone w art. 25 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.
(13) Niniejsza decyzja opiera się na obecnie dostępnych informacjach na temat rozwiązań prawnych i nadzorczych, które będą miały zastosowanie do CCP ze Zjednoczonego Królestwa od dnia 1 stycznia 2021 r. Te rozwiązania prawne i nadzorcze można uznać za równoważne wyłącznie wówczas, gdy przewidziane w prawie krajowym Zjednoczonego Królestwa wymogi mające zastosowanie do CCP zostaną utrzymane i będą nadal skutecznie stosowane i egzekwowane w tym dniu i po tej dacie, aby uniknąć sytuacji, w której jakiekolwiek zmiany ram regulacyjnych i nadzorczych Zjednoczonego Królestwa negatywnie wpłyną na równoważność pod względem regulacji lub nadzoru, prowadząc do zaistnienia nierównych warunków działania między unijnymi CCP a CCP ze Zjednoczonego Królestwa lub powstania zagrożeń dla stabilności finansowej Unii. Ponieważ Komisja jest w stanie w dowolnym momencie zmienić, zawiesić, zweryfikować lub uchylić niniejszą decyzję, w szczególności w przypadku wystąpienia w państwie trzecim zmian mających wpływ na stwierdzenie równoważności, skuteczna wymiana informacji i koordynacja działań nadzorczych między ESMA a Bankiem Anglii jest niezbędnym warunkiem utrzymania stwierdzonej równoważności w okresie obowiązywania niniejszej decyzji.
(14) Taka wymiana informacji między ESMA a Bankiem Anglii wymaga zawarcia kompleksowych i skutecznych uzgodnień dotyczących współpracy zgodnie z art. 25 ust. 7 rozporządzenia (UE) nr 648/2012. Te uzgodnienia dotyczące współpracy mają zapewnić proaktywną wymianę wszelkich istotnych informacji z organami, o których mowa w art. 25 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, w tym z EBC i innymi członkami Europejskiego Systemu Banków Centralnych, do celów konsultowania się z tymi organami w kwestii statusu uznania CCP ze Zjednoczonego Królestwa lub w przypadku gdy informacje te są niezbędne tym organom do wykonywania ich zadań nadzorczych.
(15) Uzgodnienia dotyczące współpracy dokonane na podstawie art. 25 ust. 7 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 muszą zapewniać ESMA w każdej sytuacji na bieżąco natychmiastowy dostęp do wszystkich informacji, w tym między innymi informacji umożliwiających ocenę wszelkich istotnych zagrożeń, które CCP ze Zjednoczonego Królestwa stwarzają, bezpośrednio lub pośrednio, dla Unii lub jej państw członkowskich. W uzgodnieniach dotyczących współpracy należy zatem określić mechanizmy i procedury szybkiej wymiany informacji dotyczących: działalności rozliczeniowej CCP ze Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do instrumentów finansowych denominowanych w walutach emitowanych w Unii, systemów obrotu, uczestników rozliczających oraz jednostek zależnych unijnych instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych; uzgodnień interoperacyjnych z innymi CCP; zasobów własnych; składu i kalibracji funduszy na wypadek niewykonania zobowiązania, depozytów zabezpieczających, płynnych zasobów i portfeli zabezpieczeń, w tym kalibracji redukcji wartości i testów warunków skrajnych. Uzgodnienia te muszą również określać mechanizmy i procedury szybkiego powiadamiania o wszelkich zmianach mających wpływ na CCP ze Zjednoczonego Królestwa lub na rozwiązania prawne i nadzorcze Zjednoczonego Królestwa mające zastosowanie do CCP ze Zjednoczonego Królestwa, a także mechanizmy i procedury szybkiego powiadamiania ESMA o wszelkich zmianach dotyczących CCP ze Zjednoczonego Królestwa, które mogłyby mieć wpływ na politykę pieniężną w Unii. Bank Anglii musi również ściśle współpracować z organami Unii zgodnie z art. 25 ust. 7. W szczególności ważne jest, aby istniały skuteczne ustalenia dotyczące współpracy między ESMA a właściwymi organami Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do koordynacji ich działań nadzorczych, w tym w szczególności procedury postępowania w sytuacjach nadzwyczajnych związanych z uznanymi CCP ze Zjednoczonego Królestwa, które mają lub mogą mieć niekorzystny wpływ na płynność rynku lub stabilność systemu finansowego Unii.
(16) Oczekuje się, że organy Zjednoczonego Królestwa będą informować Unię o wszelkich zmianach ram regulacyjnych lub nadzorczych Zjednoczonego Królestwa mających wpływ na świadczenie usług rozliczeniowych w Zjednoczonym Królestwie. Komisja, we współpracy z ESMA, będzie monitorować wszelkie zmiany wprowadzone w rozwiązaniach prawnych i nadzorczych mające wpływ na świadczenie usług rozliczeniowych w Zjednoczonym Królestwie, rozwój sytuacji rynkowej, jak również skuteczność współpracy w zakresie nadzoru, w tym szybką wymianę informacji między ESMA a Bankiem Anglii. Komisja może dokonać w dowolnym momencie przeglądu, w przypadku gdy rozwój sytuacji powoduje konieczność przeprowadzenia przez Komisję ponownej oceny równoważności stwierdzonej niniejszą decyzją, w tym w przypadku gdy organy Zjednoczonego Królestwa nie współpracują skutecznie lub ich postępowanie uniemożliwia skuteczną ocenę ryzyka, jakie CCP ze Zjednoczonego Królestwa stwarzają dla Unii lub jej państw członkowskich, bądź też w przypadku gdy działania podejmowane przez CCP ze Zjednoczonego Królestwa lub Bank Anglii sprzyjają niewłaściwej i nieuczciwej konkurencji.
(17) Aby dać unijnym członkom rozliczającym czas na ograniczenie ich ekspozycji wobec infrastruktury rynkowej Zjednoczonego Królestwa, a unijnym CCP - czas na dalszą rozbudowę ich zdolności w zakresie rozliczania stosownych transakcji, a także mając na uwadze potencjalny wpływ zmian regulacyjnych lub nadzorczych lub zmian sytuacji rynkowej na stabilność finansową Unii i jej państw członkowskich oraz na prowadzenie i transmisję polityki pieniężnej Unii, niniejsza decyzja powinna obowiązywać przez ograniczony czas.
(18) Niniejsza decyzja daje ESMA czas na przeprowadzenie kompleksowego przeglądu systemowego znaczenia CCP ze Zjednoczonego Królestwa i ich usług rozliczeniowych lub działalności rozliczeniowej dla Unii oraz na zastosowanie wszelkich odpowiednich środków w celu zaradzenia zagrożeniom dla stabilności finansowej zgodnie z art. 25 rozporządzenia (UE) nr 648/2012, co obejmuje kierowane do Komisji zalecenia, aby nie uznawać danego CCP ze Zjednoczonego Królestwa, lub cofnięcie uznania.
(19) Aby dać ESMA wystarczająco dużo czasu na przeprowadzenie przeglądu systemowego znaczenia CCP ze Zjednoczonego Królestwa, unijnym CCP - wystarczająco dużo czasu na dalszą rozbudowę ich zdolności w zakresie rozliczania stosownych transakcji, a unijnym członkom rozliczającym - wystarczająco dużo czasu na ograniczenie ich ekspozycji wobec infrastruktury rynkowej Zjednoczonego Królestwa, niniejsza decyzja powinna wygasnąć 18 miesięcy po dacie rozpoczęcia jej stosowania.
(20) Niniejsza decyzja powinna wejść w życie w trybie pilnym, aby zapewnić członkom rozliczającym i systemom obrotu mającym siedzibę w Unii pewność prawa, jeszcze zanim okres przejściowy dobiegnie końca zgodnie z umową o wystąpieniu. Niniejsza decyzja powinna zatem mieć zastosowanie od dnia następującego po dniu, w którym prawo Unii przestanie mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie.
(21) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Europejskiego Komitetu Papierów Wartościowych,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli dnia 21 września 2020 r.
|
W imieniu Komisji |
|
Ursula VON DER LEYEN |
|
Przewodnicząca |
