URZĄD NADZORU EFTA ("Urząd"),uwzględniając:
Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym ("Porozumienie EOG"), w szczególności jego art. 61 oraz protokół 26 do tego porozumienia,
Porozumienie między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości ("porozumienie o nadzorze i Trybunale"), w szczególności jego art. 24,
protokół 3 do porozumienia o nadzorze i Trybunale ("protokół 3"), w szczególności jego art. 1 w części I oraz art. 7 ust. 2 i art. 13 w części II, oraz
po wezwaniu zainteresowanych stron do przedstawienia uwag zgodnie z przywołanymi artykułami 1 i uwzględniając otrzymane odpowiedzi,
a także mając na uwadze, co następuje:I. FAKTY
1. PROCEDURA
(1) W emailu z dnia 2 kwietnia 2014 r. Gámaþjónustan hf. ("skarżący") wniósł do Urzędu skargę dotyczącą rzekomego udzielenia przez miasto Reykjavík ("miasto") niezgodnej z prawem pomocy państwa poprzez wynajem nieruchomości i dzierżawę gruntów w rejonie Gufunes w Reykjavíku (Islandia) przedsiębiorstwu Íslenska Gámafélagið ("ÍG") po stawce, która jest rzekomo niższa niż cena rynkowa 2 .
(2) W następstwie badania wstępnego Urząd przyjął w dniu 30 czerwca 2015 r. decyzję nr 261/15/COL o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie domniemanej pomocy. Władze islandzkie odpowiedziały na decyzję Urzędu pismem z dnia 1 października 2015 r. 3 .
(3) W dniu 24 września 2015 r. decyzja Urzędu o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i Suplemencie EOG, po czym zainteresowane strony mogły w terminie jednego miesiąca zgłaszać uwagi dotyczące wstępnych opinii Urzędu 4 .
(4) Po uzyskaniu jednotygodniowego przedłużenia terminu przedsiębiorstwo ÍG przedłożyło uwagi w piśmie z dnia 29 października 2015 r. 5 . Urząd nie otrzymał żadnych innych uwag. Po upływie jednomiesięcznego terminu na zgłaszanie uwag Urząd otrzymał od skarżącego e-mail z dnia 25 listopada 2015 r. z informacjami o rynku 6 . Pismem z dnia 26 listopada 2015 r. 7 Urząd przesłał uwagi i informacje o rynku władzom islandzkim, które uzyskały możliwość odpowiedzi na nie. Władze islandzkie przekazały odpowiedź w piśmie z dnia 5 stycznia 2016 r. 8 . Sprawę omówiono również podczas spotkania przedstawicieli władz islandzkich i Urzędu, które odbyło się w dniu 12 lutego 2016 r. w Reykjavíku.
(5) Wreszcie Urząd otrzymał dodatkowe informacje dotyczące zmian w rejonie Gufunes, które przekazał skarżący w emailach z dnia 21 maja 2016 r., 9 z dnia 27 maja 2016 r. 10 i z dnia 15 grudnia 2016 r. 11 .
2. OPIS ŚRODKA
2.1. REJON GUFUNES
(6) Rejon Gufunes znajduje się w dzielnicy Grafarvogur w Reykjavíku (Islandia). Do 2001 r. w rejonie tym działała fabryka nawozów - Áburðarverksmiðjan. W 2002 r. fundusz planowania miasta Reykjavík (Skipulagssjóður Reykjavíkur - "SR") zakupił fabrykę i otaczający teren od akcjonariuszy Áburðarverksmiðjan (na podstawie "umowy kupna"). Zdaniem władz islandzkich planowano wówczas usunięcie wszystkich budynków i obiektów z tego rejonu. W 2007 r. SR został rozwiązany i powołano nowy fundusz, Eignasjóður, który przejął aktywa i zadania SR.
(7) Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego miasta Reykjavík na lata 2001-2024 rejon Gufunes jest przeznaczony do celów mieszkalnych, a nie do działalności przemysłowej 12 . Dodatkowo rejon ten jest przeznaczony pod budowę autostrady Sundabraut, łączącej Laugarnes i Gufunes. Ponadto zgodnie z planem komunalnym miasta Reykjavík na lata 2010-2030 rejon przemysłowy Gufunes ulega regresowi, a w przyszłości przewidziano mieszany obszar miejski obejmujący jednostki mieszkalne i czystą działalność handlową 13 . W żadnym z planów nie przewidziano, że w przyszłości w przedmiotowym rejonie będzie nadal zlokalizowana działalność przemysłowa.
2.2. UMOWY ZAWARTE MIĘDZY MIASTEM REYKJAVÍK A ÍSLENSKA GÁMAFÉLAGIÐ W SPRAWIE DZIERŻAWY GRUNTÓW I WYNAJMU NIERUCHOMOŚCI W REJONIE GUFUNES
(8) W lutym 2002 r., w momencie zakupu przez SR gruntów i nieruchomości w rejonie Gufunes rejon ten zajmowało kilku najemców (głównie przedsiębiorcy budowlani i deweloperzy). W tym czasie ÍG miał umowę dzierżawy z Áburðarverksmiðjan, która została zawarta w dniu 29 października 1999 r. ("umowa z 1999 r."). W umowie z 1999 r. określono miesięczną cenę wynajmu w wysokości 159 240 ISK, w oparciu o cenę za metr kwadratowy 14 . Przedsiębiorstwo ÍG wykorzystywało te grunty do działalności związanej z gospodarowaniem odpadami. Zgodnie z umową kupna SR przejął od Áburðarverksmiðjan wszystkie zobowiązania i prawa wynikające z obowiązujących umów dzierżawy, w tym umowy z 1999 r. z ÍG.
(9) Zdaniem miasta w rejonie Gufunes panował ciągły ruch i trudno było nim zarządzać. Ponadto budynki i obiekty były w złym stanie, niektórzy najemcy nie płacili czynszu i nagromadzono duże ilości złomu, na przykład złomowanych samochodów. Dla miasta było zatem jasne, że aby wypełniać swoją rolę właściciela gruntów, musiałoby zatrudnić pracowników do całodobowego nadzorowania tego rejonu.
(10) W takiej sytuacji oddanie tego rejonu w dzierżawę nie zostało uznane za realistyczne. Dlatego postanowiono nie przedłużać obecnych umów dzierżawy, a zamiast tego zawrzeć umowę tylko z jednym podmiotem. W rezultacie SR postanowił negocjować warunki dzierżawy, uporządkowania i nadzoru w odniesieniu do tego rejonu z przedsiębiorstwem ÍG, które w tym czasie było największym pojedynczym najemcą, a poza tym nie zalegało z należnościami za wynajem 15 . Poniżej opisano umowy zawarte między SR a ÍG:
1 Decyzja nr 261/15/COL o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie potencjalnej pomocy państwa udzielonej poprzez dzierżawę gruntów i wynajem nieruchomości w rejonie Gufunes, opublikowana w Dz.U. C 316 z 24.9.2015, s. 22 i Suplemencie EOG nr 57 z 24.9.2015, s. 21.
2 Dokumenty nr 704341-704343.
3 Dokument nr 774957.
4 Decyzja nr 261/15/COL o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie potencjalnej pomocy państwa udzielonej poprzez dzierżawę gruntów i wynajem nieruchomości w rejonie Gufunes, opublikowana w Dz.U. C 316 z 24.9.2015, s. 22 i Suplemencie EOG nr 57 z 24.9.2015, s. 21.
5 Dokument nr 778453.
6 Dokument nr 781877.
7 Dokument nr 781927.
8 Dokument nr 786716.
9 Dokument nr 805588.
10 Dokument nr 806264.
11 Dokument nr 831665.
13 Ibid.
14 Dokument nr 716986, s. 17.
15 Dokumenty nr 716985 i 742948.
16 Dokument nr 716986, s. 21.
17 Zob. dokument nr 716985.
18 Dokument nr 716986, s. 25.
19 Dokument nr 716986, s. 29.
20 Dokument nr 716986, s. 31.
21 Dokument nr 716986, s. 33.
22 ) Dokument nr 716985.
23 Dokument nr 742948.
24 Wszystkie wartości w ISK.
25 Dokument nr 716985.
27 Dokument nr 786718.
32 Wyrok w sprawach T-228/99 i T-233/99 Westdeutsche Landesbank Girozentrale przeciwko Komisji, EU:T.2003:57.
34 Dokument nr 778453.
35 Wyrok w sprawie C-39/94 SFEI i inni, ECLI:EU:C:1996:285, pkt 60, oraz wyrok w sprawie C-342/96 Hiszpania przeciwko Komisji, ECLI:EU:C:1999:210, pkt 41.
36 W sprawie stosowania testu prywatnego inwestora zob. sprawa E-12/11 Asker Brygge [2012] EFTA Ct. Rep. 536 i wyrok w sprawach C-214/12 P, C-215/12 P i C-223/12 P Land Burgenland i inni przeciwko Komisji, EU:C:2013:682. Sprawy te dotyczą sprzedaży pełnego prawa własności do gruntów. Stanowią one jednak również wytyczne dotyczące sprzedaży innych praw do gruntów, w tym prawa dzierżawy w przedmiotowej sprawie.
38 Wyrok w sprawach C-214/12 P, C-215/12 P i C-223/12 P Land Burgenland i inni przeciwko Komisji, EU:C:2013:682.
39 Decyzja Urzędu Nadzoru EFTA nr 61/16/COL o zamknięciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie ewentualnej pomocy państwa w formie dzierżawy światłowodu eksploatowanego uprzednio w imieniu NATO, jeszcze nie opublikowana, dostępna na stronie internetowej: http://www.eftasurv.int/media/esa-docs/physical/061-16-COL.pdf pkt 80.
40 Sprawa E-12/11 Asker Brygge [2012] EFTA Ct. Rep. 536, pkt 81 oraz decyzja Urzędu Nadzoru EFTA nr 61/16/COL o zamknięciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie ewentualnej pomocy państwa w formie dzierżawy światłowodu eksploatowanego uprzednio w imieniu NATO, jeszcze nie opublikowana, pkt 88.
41 Dokument nr 778453.
42 Dokument nr 716986, s. 25.