a także mając na uwadze, co następuje:(1) Artykuł 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej stawia na pierwszym miejscu koncepcję otwartości, stwierdzając, że Traktat wyznacza nowy etap w procesie tworzenia coraz ściślejszego związku między narodami Europy, w którym decyzje podejmowane są z możliwie najwyższym poszanowaniem zasady otwartości i jak najbliżej obywateli.
(2) Otwartość pozwala obywatelom na bliższe uczestnictwo w procesie podejmowania decyzji i gwarantuje, że administracja ma większą legitymację, jest bardziej skuteczna i odpowiedzialna względem obywateli w systemie demokratycznym. Otwartość przyczynia się do umacniania zasad demokracji i poszanowania praw podstawowych określonych w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej oraz w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.
(3) Konkluzje z posiedzeń Rady Europejskiej, które odbyły się w Birmingham, Edynburgu i Kopenhadze, kładły nacisk na potrzebę wprowadzania większej przejrzystości do prac instytucji Unii. Niniejsze rozporządzenie konsoliduje inicjatywy już podjęte przez te instytucje w celu poprawienia przejrzystości procesu podejmowania decyzji.
(4) Celem niniejszego rozporządzenia jest zapewnienie możliwie największej skuteczności prawa publicznego dostępu do dokumentów oraz ustanowienie ogólnych zasad i ograniczeń związanych z takim dostępem, zgodnie z art. 255 ust. 2 Traktatu WE.
(5) Ponieważ kwestia dostępu do dokumentów nie jest objęta postanowieniami Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali oraz Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, Parlament Europejski, Rada i Komisja powinny, zgodnie z deklaracją nr 41 załączoną do Aktu końcowego traktatu z Amsterdamu, kierować się niniejszym rozporządzeniem w odniesieniu do dokumentów dotyczących działań objętych tymi dwoma Traktatami.
(6) Szerszy dostęp do dokumentów powinien być udzielony w przypadkach, gdy instytucje działają w charakterze prawodawcy, w tym także na mocy delegowanych uprawnień, przy jednoczesnym zachowaniu przez instytucje skuteczności procesu podejmowania decyzji. Dokumenty takie powinny być udostępnione bezpośrednio w najszerszym możliwym zakresie.
(7) Zgodnie z art. 28 ust. 1 i art. 41 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej prawo dostępu ma zastosowanie także do dokumentów związanych ze wspólną polityką zagraniczną i polityką bezpieczeństwa oraz ze współpracą policyjną i sądową w sprawach karnych. Każda z instytucji powinna przestrzegać swoich zasad bezpieczeństwa.
(8) W celu zapewnienia pełnego stosowania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do wszystkich działań Unii, wszystkie agencje ustanowione przez instytucje powinny stosować zasady ustanowione w niniejszym rozporządzeniu.
(9) Ze względu na swoją wysoce sensytywną zawartość niektóre dokumenty powinny być traktowane w sposób szczególny. Ustalenia dotyczące informowania Parlamentu Europejskiego o treści takich dokumentów powinny być dokonane w formie porozumienia międzyinstytucjonalnego.
(10) W celu zapewnienia większej otwartości w pracach instytucji dostęp do dokumentów powinien być udzielany przez Parlament Europejski, Radę i Komisję nie tylko w przypadku dokumentów sporządzanych przez instytucje, lecz również dokumentów przez nie otrzymywanych. W tym kontekście należy przypomnieć, że deklaracja nr 35 załączona do Aktu końcowego traktatu z Amsterdamu stanowi, że państwo członkowskie może zażądać, aby Komisja lub Rada nie udostępniały stronom trzecim dokumentu pochodzącego z tego państwa bez jego uprzedniej zgody.
(11) Co do zasady, wszystkie dokumenty instytucji powinny być publicznie dostępne. Jednakże niektóre interesy prywatne i publiczne powinny być chronione za pomocą wyjątków. Instytucje powinny być uprawnione do ochrony swoich wewnętrznych konsultacji i obrad tam, gdzie jest to niezbędne dla zabezpieczenia ich zdolności do wykonywania swoich zadań. W ramach oceny wyjątków instytucje powinny wziąć pod uwagę zawarte w prawodawstwie wspólnotowym zasady dotyczące ochrony danych osobowych we wszystkich obszarach działalności Unii.
(12) Wszystkie zasady dotyczące dostępu do dokumentów instytucji powinny być zgodne z niniejszym rozporządzeniem.
(13) W celu zapewnienia, aby prawo dostępu było w pełni poszanowane, należy zastosować dwustopniową procedurę administracyjną, z dodatkową możliwością postępowania sądowego lub skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich.
(14) Każda z instytucji powinna podjąć środki niezbędne do informowania opinii publicznej o obowiązujących nowych przepisach oraz do szkolenia swojego personelu w pomaganiu obywatelom korzystającym z praw przysługujących im na podstawie niniejszego rozporządzenia. W celu ułatwienia obywatelom korzystania z ich praw każda z instytucji powinna zapewnić dostęp do rejestru dokumentów.
(15) Nawet jeśli ani celem, ani skutkiem niniejszego rozporządzenia nie jest zmiana przepisów krajowych dotyczących dostępu do dokumentów, z zasady lojalnej współpracy regulującej stosunki między instytucjami a państwami członkowskimi wynika jednoznacznie, że państwa członkowskie powinny zadbać o to, aby nie utrudniać właściwego stosowania niniejszego rozporządzenia i powinny przestrzegać zasad bezpieczeństwa przyjętych przez instytucje.
(16) Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla istniejących praw dostępu do dokumentów dla państw członkowskich, organów sądowych lub organów dochodzeniowych.
(17) Zgodnie z art. 255 ust. 3 Traktatu WE, każda z instytucji ustanawia szczegółowe przepisy dotyczące dostępu do swoich dokumentów w swoim regulaminie. Decyzja Rady 93/731/WE z dnia 20 grudnia 1993 r. dotycząca publicznego dostępu do dokumentów Rady 3 , decyzja Komisji 94/90/EWWiS, WE, Euratom z dnia 8 lutego 1994 r. dotycząca publicznego dostępu do dokumentów Komisji 4 , decyzja Parlamentu Europejskiego 97/632/WE, EWWiS, Euratom z dnia 10 lipca 1997 r. dotycząca publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego 5 oraz przepisy dotyczące charakteru poufnego dokumentów dotyczących Schengen powinny zatem zostać, jeżeli to konieczne, zmienione lub uchylone,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
* Tekst pierwotny niniejszego rozporządzenia został zastąpiony przez tekst opublikowany w sprostowaniu z dnia 15 października 2010 r. (Dz.U.UE.L.10.271.20).
1 Dz.U C 177 E z 27.6.2000, s. 70.
2 Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2001 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 28 maja 2001 r.
3 Dz.U. L 340 z 31.12.1993, s. 43. Decyzja ostatnio zmieniona decyzją 2000/527/WE (Dz.U. L 212 z 23.8.2000, s. 9).
4 Dz.U. L 46 z 18.2.1994 s. 58. Decyzja zmieniona decyzją 96/567/WE, EWWiS, Euratom (Dz.U. L 247 z 28.9.1996, s. 45).
5 Dz.U L 263 z 25.9.1997, s. 27.
6 Art. 7 zmieniony przez sprostowanie z dnia 12 grudnia 2013 r. (Dz.U.UE.L.2013.333.83).
7 Art. 8 zmieniony przez sprostowanie z dnia 12 grudnia 2013 r. (Dz.U.UE.L.2013.333.83).
8 Dz.U L 43 z 15.2.1983, s. 1.