Wymagania sanitarne w handlu okrężnym środkami spożywczymi i używkami.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA HANDLU WEWNĘTRZNEGO I USŁUG

z dnia 10 października 1972 r.

w sprawie wymagań sanitarnych w handlu okrężnym środkami spożywczymi i używkami.

Na podstawie art. 19 ustawy z dnia 25 listopada 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. Nr 29, poz. 245) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa wymagania sanitarne w handlu okrężnym środkami spożywczymi i używkami, prowadzonym przez jednostki gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz przez osoby fizyczne.

§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) środek spożywczy - również używkę,

2) handel okrężny - detaliczną sprzedaż środków spożywczych:

a) obwoźną - wykonywaną przy użyciu samochodów, barobusów, wozów konnych, wózków ręcznych, kuchni polowych i innych środków transportowych,

b) obnośną - wykonywaną przy użyciu skrzynki, kosza, dzbana i innych urządzeń,

c) z przenośnych urządzeń gastronomicznych, jak automaty, dystrybutory, rożny,

3) miejsca zgromadzeń ludności - miejsca, w których odbywają się targi, obchody, imprezy okolicznościowe, skup artykułów rolnych i hodowlanych, jak również tereny wypoczynkowe, dworce (kolejowe, autobusowe, lotnicze, przystanie wodne) itp.

§  3.

1. 1 Handel okrężny powinien być prowadzony w miejscach wolnych od zanieczyszczeń mogących spowodować utratę jakości zdrowotnej środków spożywczych i w sposób zabezpieczający ich zdrowotną jakość. Handel okrężny mięsem może być prowadzony wyłącznie w miejscach wyznaczonych i przygotowanych przez gminę w uzgodnieniu z właściwym państwowym terenowym inspektorem sanitarnym oraz właściwym weterynaryjnym inspektorem sanitarnym.

2. Miejsca sprzedaży powinny być oddalone co najmniej:

1) 25 m od śmietnisk, zbiorników odpadów, punktów skupu i przerobu pierza, nie skanalizowanych ustępów, obór, stajen, chlewów,

2) 10 m od szaletów publicznych połączonych z miejską siecią kanalizacyjną lub miejscową oczyszczalnią ścieków.

3. Nie wolno sprzedawać środków spożywczych w bramach, sieniach i na podwórzach domów mieszkalnych.

§  4.

1. Pomieszczenia, w których przechowuje się środki spożywcze, urządzenia i sprzęt do ich przenoszenia, przechowywania i sprzedaży, oraz środki transportowe do sprzedaży obwoźnej powinny być utrzymywane we wzorowej czystości.

2. Środki spożywcze wolno trzymać w naczyniach, których wnętrze wykonane jest z materiału nieszkodliwego dla zdrowia ludzkiego, nie reagującego chemicznie przy zetknięciu ze środkiem spożywczym.

3. Naczynia przeznaczone do podawania konsumentom środków spożywczych do spożycia na miejscu (talerzyki kartonowe, kubki, łopatki itp. do jednorazowego użytku) oraz opakowania (torby, papier, folia itp.) powinny być czyste, chronione przed kurzem i zanieczyszczeniem. Opróżnione przez konsumentów naczynia przeznaczone do jednorazowego użytku sprzedawcy zobowiązani są niszczyć i wrzucać do pojemnika na odpadki.

4. Do dozowania, krojenia i podawania środków spożywczych powinno się stosować oddzielny drobny sprzęt (łyżki, łopatki, widelce itp.) dla poszczególnych grup środków spożywczych.

5. Punkty sprzedaży środków spożywczych przeznaczonych do spożycia na miejscu powinny być wyposażone w pojemniki z pokrywami na odpadki. Pojemniki powinny być bieżąco opróżniane.

§  5.

1. Środki spożywcze sprzedawane luzem do bezpośredniego spożycia bez uprzedniego mycia lub obierania powinny być przykrywane materiałem chroniącym przed zanieczyszczeniem (celofanem lub gazą), a naczynia z takimi środkami spożywczymi przykrywane szczelnymi pokrywami.

2. 2 Do pakowania środków spożywczych powinien być używany papier czysty, nie zadrukowany i dopuszczony przez Państwowy Zakład Higieny do kontaktu z żywnością.

§ 6. 3 (skreślony).

§ 7. 4

1. Nie wolno wprowadzać do obrotu w handlu okrężnym:

1) dziczyzny,

2) przetworów mięsnych, z wyłączeniem konserw w puszkach,

3) drobiu,

4) tłuszczów zwierzęcych i roślinnych,

5) 5 grzybów świeżych i przetworów grzybowych, z wyjątkiem grzybów hodowlanych,

6) dietetycznych środków spożywczych,

7) napojów alkoholowych.

2. Sprzedaż mięsa w handlu okrężnym odbywać się może przy spełnieniu następujących warunków:

1) sprzedawca obowiązany jest posiadać świadectwo wystawione przez organ urzędowego badania zwierząt rzeźnych i mięsa, stwierdzające, że mięso zostało uznane za zdatne do spożycia;

2) warunkiem dopuszczenia mięsa do sprzedaży jest przeprowadzenie w dniu i w miejscu sprzedaży kontroli weterynaryjnej mięsa przez właściwego weterynaryjnego inspektora sanitarnego, co musi być potwierdzone oznaczeniem mięsa oraz świadectwa, o którym mowa w ust. 1, dodatkową pieczęcią: "Kontrola San.­Wet."; mięso podlega tej kontroli niezależnie od badania dokonanego bezpośrednio po uboju;

3) mięso uznane przez weterynaryjnego inspektora sanitarnego dokonującego kontroli za niezdatne do spożycia i warunkowo zdatne lub mniej wartościowe nie może być dopuszczone do sprzedaży;

4) sprzedaż mięsa w miejscach do tego wyznaczonych może odbywać się do godziny 12, chyba że sprzedający zapewni odpowiednie warunki schładzania mięsa, kontrolowane również przez właściwego państwowego terenowego inspektora sanitarnego;

5) mięso sprzedawane w handlu okrężnym w miejscach do tego wyznaczonych podlega kontroli sanitarno­weterynaryjnej, sprawowanej przez właściwego weterynaryjnego inspektora sanitarnego;

6) sprzedawca jest obowiązany okazywać świadectwo badania mięsa na żądanie organów kontrolnych;

7) miejsca wyznaczone do sprzedaży mięsa powinny mieć twardą nawierzchnię oraz być zaopatrzone w bieżącą wodę;

8) lady i stoły sprzedażowe powinny być pokryte blachą aluminiową, płytą laminatową, płytą z polistyrenu wysokoudarowego lub innym materiałem dopuszczonym przez Państwowy Zakład Higieny do kontaktu z żywnością oraz powinny być wyposażone w daszki (parasole) chroniące przed promieniami słonecznymi i opadami;

9) sprzedawca obowiązany jest do codziennego mycia i dezynfekcji sprzętu, w tym także kloców do rąbania mięsa, po zakończeniu sprzedaży;

10) sprzedawca obowiązany jest do oznaczania miejsca sprzedaży w sposób określony w przepisach o działalności gospodarczej;

11) uruchomienie sprzedaży mięsa może nastąpić wyłącznie po uprzednim przygotowaniu i wyposażeniu wyznaczonego miejsca sprzedaży;

12) gmina zapewnia porządek w miejscach wyznaczonych do sprzedaży mięsa.

3. Handel okrężny wyrobami kulinarnymi może być prowadzony w warunkach wykluczających możliwość bezpośredniego kontaktu tych wyrobów z mięsem oraz uniemożliwiających ich zepsucie lub wtórne zanieczyszczenie.

4. Na targowiskach i w halach targowych dopuszcza się sprzedaż:

1) grzybów przez zbieraczy,

2) środków spożywczych wyprodukowanych przez producentów we własnych gospodarstwach rolnych, ogrodniczych i hodowlanych, z wyjątkiem wędlin i wyrobów wędliniarskich.

§ 7a. 6

1. Przepisów § 7 ust. 1 pkt 2, 3, 4 i 6 oraz ust. 2 pkt 4 nie stosuje się do sprzedaży obwoźnej przy użyciu specjalistycznych środków transportowych wyposażonych w odpowiednie pod względem higienicznym pomieszczenia na towary i miejsca sprzedaży, urządzenia chłodnicze, zlewozmywak, wodę ciepłą i zimną oraz dwudzielną szafkę na odzież.

2. Specjalistyczne środki transportowe, o których mowa w ust. 1, powinny być zaopiniowane pod względem sanitarnym przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego właściwego ze względu na producenta środka transportu lub siedzibę bądź miejsce zamieszkania właściciela tego środka.

§  8.

1. Ryby i przetwory rybne mogą być sprzedawane przy użyciu specjalistycznych środków transportowych służących do obwoźnej sprzedaży tych artykułów, zapewniających odpowiednie dla nich warunki sanitarne, tj. samochodów izotermicznych, barobusów, samochodów - sklepów.

2. Sprzedaż obwoźna ryb smażonych i wędzonych może być prowadzona w miejscach zgromadzeń ludności.

3. Sprzedaż obnośna ryb świeżych może być prowadzona na targowiskach i w halach targowych przez rybaków i spółdzielnie rybackie.

§  9.

1. 7 Piwo o zawartości do 1,5% alkoholu i napoje chłodzące wolno sprzedawać z urządzeń dozujących, jak saturatory wózkowe, automaty, dystrybutory itp., oraz w hermetycznie zamkniętych opakowaniach jednostkowych (butelkach).

2. Saturatory powinny być podłączone do sieci wodociągowej. W miejscowościach, w których brak jest sieci wodociągowej, lub w miejscach znacznie oddalonych od takiej sieci źródła pobierania wody do saturatorów wymagają zatwierdzenia przez terenowo właściwą stację sanitarno-epidemiologiczną.

3. 8 Napoje spożywane na miejscu mogą być podawane konsumentom wyłącznie w kubkach jednorazowego użycia.

§  10.

1. Lody powinny być sprzedawane w zabezpieczających je od wpływów zewnętrznych jednostkowych opakowaniach wytwórni.

2. 9 (skreślony).

3. Na zbiorczych opakowaniach lodów sprzedawanych luzem należy umieścić nazwę wytwórni (producenta) i jej adres.

§  11.

1. Sprzedaż masła i serów na targowiskach i w halach targowych może być prowadzona tylko w miejscach do tego celu wyznaczonych.

2. Do pakowania masła i sera wolno używać jedynie papieru pergaminowego.

3. Mleko i śmietana mogą być sprzedawane z dzbanów, wiader i innych naczyń do tego przeznaczonych oraz w zamkniętych butelkach. Naczynia powinny być zamykane szczelnymi pokrywami zabezpieczającymi przed zanieczyszczeniem.

4. Napoje mleczne (maślanka, kefir, jogurt, laktoral i inne) mogą być sprzedawane tylko w opakowaniach zamkniętych.

§  12.

1. Sprzedaż warzyw, owoców i runa leśnego powinna być prowadzona w sposób zabezpieczający przed bezpośrednim zetknięciem produktów z ziemią Kosze i skrzynki z tymi produktami należy ustawiać na podkładach.

2. Opryskiwanie warzyw i owoców może być dokonywane jedynie przy użyciu czystej, zdatnej do picia wody, za pomocą polewaczek lub innych czystych naczyń.

3. Solone, kwaszone i marynowane owoce i warzywa sprzedawane luzem należy przechowywać w szklanych lub drewnianych naczyniach albo fabrycznych opakowaniach zbiorczych. Używanie innych naczyń dozwolone jest tylko za zgodą inspektora sanitarnego.

4. Sprzedaż środków spożywczych, o których mowa w ust. 3, powinna być prowadzona przy użyciu łopatek, widelców i szczypiec z materiałów kwasoodpornych.

§  13.

1. Sprzedawcami w handlu okrężnym mogą być tylko osoby, które odpowiadają warunkom zdrowia wymaganym przy sprzedaży środków spożywczych. Warunki te określają odrębne przepisy.

2. 10 Sprzedawcy oraz osoby dokonujące rozbioru mięsa obowiązani są posiadać aktualną książeczkę zdrowia, wystawioną przez zakład służby zdrowia i stwierdzającą, że mogą być zatrudnieni przy sprzedaży środków spożywczych w handlu okrężnym.

3. Od obowiązku posiadania książeczki zdrowia zwolnieni są producenci rolni, sprzedający produkty z własnych gospodarstw, z wyłączeniem zarejestrowanych nosicieli chorób zakaźnych.

4. Sprzedawcy obowiązani są posiadać przy sobie dowód tożsamości.

5. Sprzedawcy obowiązani są utrzymywać higienę osobistą, a w szczególności czystość rąk, oraz nosić w czasie pracy czystą odzież roboczą.

6. 11 Sprzedawcy mięsa oraz artykułów mleczarskich i napojów gazowanych oraz artykułów do bezpośredniego spożycia, a w miejscach zgromadzeń ludności - wszelkich środków spożywczych, zobowiązani są nosić odzież roboczą składającą się z białego fartucha i białego nakrycia głowy (chustki, płóciennej czapki lub siatki z białą opaską).

§ 14. W sprawach unormowanych niniejszym rozporządzeniem tracą moc dotychczasowe przepisy wydane na podstawie rozporządzenia z dnia 22 marca 1928 r. o dozorze nad artykułami żywności i przedmiotami użytku (Dz. U. Nr 36, poz. 343 z późniejszymi zmianami).

§ 15. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 § 3 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 18 maja 1990 r. (Dz.U.90.39.227) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lipca 1990 r.

2 § 5 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 18 maja 1990 r. (Dz.U.90.39.227) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lipca 1990 r.

3 § 6 skreślony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 18 maja 1990 r. (Dz.U.90.39.227) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lipca 1990 r.

4 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 18 maja 1990 r. (Dz.U.90.39.227) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lipca 1990 r.

5 § 7 ust. 1 pkt 5 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 20 maja 1992 r. (Dz.U.92.47.214) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 czerwca 1992 r.

6 § 7a dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 20 maja 1992 r. (Dz.U.92.47.214) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 czerwca 1992 r.

7 § 9 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 18 maja 1990 r. (Dz.U.90.39.227) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lipca 1990 r.

8 § 9 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. b) rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 18 maja 1990 r. (Dz.U.90.39.227) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lipca 1990 r.

9 § 10 ust. 2 skreślony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 18 maja 1990 r. (Dz.U.90.39.227) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lipca 1990 r.

10 § 13 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 7 lit. a) rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 18 maja 1990 r. (Dz.U.90.39.227) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lipca 1990 r.

11 § 13 ust. 6 zmieniony przez § 1 pkt 7 lit. b) rozporządzenia Ministra Rynku Wewnętrznego z dnia 18 maja 1990 r. (Dz.U.90.39.227) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lipca 1990 r.

• Identyfikator: Dz.U.1972.44.279
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Wymagania sanitarne w handlu okrężnym środkami spożywczymi i używkami.
• Data aktu: 10/10/1972
• Data ogłoszenia: 27/10/1972
• Data wejścia w życie: 27/10/1972