Czechosłowacja-Polska. Umowa o stosunkach prawnych na polsko-czechosłowackiej granicy państwowej oraz o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych. Praga.1967.12.02.

UMOWA

między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o stosunkach prawnych na polsko-czechosłowackiej granicy państwowej oraz o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych,

sporządzona w Pradze dnia 2 grudnia 1967 r. ^*

W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

RADA PAŃSTWA

POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 2 grudnia 1967 roku sporządzona została w Pradze Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o stosunkach prawnych na polsko-czechosłowackiej granicy państwowej oraz o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych o następującym brzmieniu dosłownym:

UMOWA

między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o stosunkach prawnych na polsko-czechosłowackiej granicy państwowej oraz o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych.

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Prezydent Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, kierując się pragnieniem pogłębienia przyjacielskiej współpracy i wzajemnej pomocy przy oznaczaniu, utrzymywaniu i ochronie wspólnej granicy państwowej oraz uregulowania stosunków prawnych na granicy, postanowili zawrzeć niniejszą Umowę i w tym celu wyznaczyli swych pełnomocników: (pominięto),

którzy po wymianie pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

Rozdział  I

Przebieg i oznaczenie granicy państwowej.

Artykuł  1

W rozumieniu niniejszej Umowy wyrazy "granica państwowa" lub "linia granicy" oznaczają linię wytyczoną zgodnie z dokumentami wytyczenia granicy państwowej (dalej zwanymi "dokumentami granicznymi"), stanowiącymi integralną część Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Czechosłowacką o ostatecznym wytyczeniu granicy państwowej, podpisanej w Warszawie dnia 13 czerwca 1958 roku.

Artykuł  2

1. Na odcinkach lądowych oraz w miejscach, w których granica państwowa przecina wody stojące lub wody bieżące, przechodząc na drugi brzeg, linia granicy jest nieruchoma i biegnie linią prostą od jednego znaku granicznego do drugiego. Wyjątek stanowi linia granicy w Tatrach, gdzie między niektórymi sąsiednimi znakami granicznymi przebiega ona linią łamaną, biegnąc dokładnie działem wodnym.

2. Na wspólnych drogach granicznych, na odcinkach prowadzących granicę państwową, linia granicy biegnie środkiem drogi.

3. Na wspólnych rowach granicznych linia granicy biegnie środkiem rowu.

4. Na granicznych ciekach wodnych (rzekach, potokach i kanałach) linia granicy jest ruchoma i biegnie po linii prostej, łamanej lub krzywej ich środkiem lub środkiem głównej odnogi.

Artykuł  3

1. Na granicznych ciekach wodnych przebieg linii granicy zmienia się odpowiednio do przesunięcia ich środka, które zostało spowodowane:

a) powolnymi naturalnymi zmianami konfiguracji brzegów granicznych cieków wodnych;

b) regulacją granicznych cieków wodnych, przeprowadzoną w porozumieniu z właściwymi organami drugiej Umawiającej się Strony, przy której nie dochodzi do zmiany wielkości przybrzeżnego terytorium Umawiających się Stron i przybrzeżne terytorium jednej Umawiającej się Strony nie staje się w wyniku regulacji lądowym terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

2. Przy określeniu linii granicy przebiegającej środkiem granicznego cieku wodnego znajdujące się na nim zatoki nie są brane pod uwagę; za środek granicznego cieku wodnego uważa się w takim przypadku linię wyrównaną, jednakowo oddaloną od odpowiednio wyrównanych linii obu brzegów. W miejscach, gdzie nie można dokładnie oznaczyć takich linii brzegów, za środek granicznego cieku wodnego uważa się środek powierzchni wody przy stanie wody, który w ciągu roku trwa najdłużej.

3. W przypadku gdy nastąpi nagła naturalna zmiana koryta granicznego cieku wodnego, a przywrócenie dawnego stanu rzeczy nie jest możliwe, Umawiające się Strony decydują w drodze porozumienia, czy granica państwowa na tym odcinku pozostanie nie zmieniona, czy też nastąpi jej zmiana i ponowne wytyczenie.

Artykuł  4

Inne zmiany przebiegu linii granicy niż przewidziane w artykule 3 mogą nastąpić jedynie wtedy, gdy Umawiające się Strony zawrą w tym przedmiocie odrębną umowę.

Artykuł  5

1. Przebieg linii granicy oznaczony jest znakami granicznymi pojedynczymi (jeden słup), podwójnymi (dwa słupy) i potrójnymi (trzy słupy). Znaki graniczne umieszczone są, jak następuje:

a) pojedyncze - bezpośrednio na linii granicy lub na przemian po obu stronach wspólnych granicznych dróg i rowów oraz granicznych cieków wodnych;

b) podwójne - na początku i na końcu wspólnych granicznych dróg i rowów oraz granicznych cieków wodnych, jak również w miejscach, gdzie ze względu na przeszkody terenowe nie można było osadzić znaku granicznego bezpośrednio na linii granicy;

c) potrójne - podobnie jak podwójne znaki graniczne, w przypadkach gdy zastosowanie znaków podwójnych nie było wystarczające dla wyraźnego oznaczenia przebiegu linii granicy.

2. Styk granic państwowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich na południowo-zachodnim stoku szczytu Krzemieniec jest oznaczony żelazobetonowym monolitem w kształcie trójściennego ściętego ostrosłupa; styk granic państwowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej i Niemieckiej Republiki Demokratycznej w korycie rzeki Nysy Łużyckiej jest oznaczony trzema żelazobetonowymi monolitami, każdy w kształcie trójściennego ściętego ostrosłupa.

3. Przebieg linii granicy na granicznej części Zalewu Orawskiego oznaczony jest żelbetonowymi monolitami, każdy w kształcie czworościennego ściętego ostrosłupa.

4. Linia granicy przebiegająca na terenie skalistym, zwłaszcza w rejonie Tatr i Karkonoszy, jest oznaczona również znakami granicznymi wykutymi bezpośrednio w skale.

5. Rozmiary, kształt i oznaczenie liczbowe znaków granicznych, jak również ich położenie w stosunku do linii granicy, ustalone są w dokumentach granicznych.

6. Oznaczenie linii granicy innym systemem, który nie był przyjęty przy wytyczeniu granicy państwowej, lub zmiana istniejących znaków granicznych znakami innego typu może nastąpić jedynie w przypadku, gdy Umawiające się Strony zawrą w tym przedmiocie odrębną umowę.

Rozdział  II

Utrzymywanie granicy państwowej i znaków granicznych.

Artykuł  6

1. Właściwe organy Umawiających się Stron utrzymują granicę państwową na całej długości w taki sposób, aby jej przebieg był stale wyraźny i widoczny.

2. Wzdłuż granicy państwowej utrzymywany jest w należytym stanie i oczyszczany z zarośli pas o szerokości 1 metra po każdej stronie granicy państwowej, licząc od korony drzew. Wzdłuż granicy państwowej biegnącej granicznymi ciekami wodnymi pas taki wynosi 2 metry na każdym brzegu; postanowienie to nie dotyczy jednak umacniania brzegów przy pomocy roślinności.

3. Uprawa kultur wysokich oraz wznoszenie jakichkolwiek budowli i urządzeń w pasie określonym w ustępie 2 nie są dozwolone z wyjątkiem przypadków, gdy właściwe organy obu Umawiających się Stron uzgodnią inaczej. Zakaz wznoszenia budowli i urządzeń nie dotyczy budowli i urządzeń przeznaczonych dla ochrony granicy państwowej.

4. Właściwe organy każdej z Umawiających się Stron przeprowadzają na swym terytorium oczyszczanie pasa określonego w ustępie 2.

Artykuł  7

1. Właściwe organy obu Umawiających się Stron przeprowadzają wspólne kontrole przebiegu linii granicy na granicznych ciekach wodnych w drodze pomiarów i innych prac w terenie. Kontrole takie przeprowadza się co 10 lat, jeżeli właściwy organ jednej z Umawiających się Stron nie zażąda tego wcześniej.

2. W razie stwierdzenia zmiany przebiegu linii granicy w rozumieniu artykułu 3 ustęp 1 właściwe organy Umawiających się Stron przeprowadzają ponowne pomiary i wyznaczają obowiązujący przebieg linii granicy. Z czynności tych sporządza się protokół, którego wzór ustalają właściwe organy Umawiających się Stron; protokół taki dołącza się do dokumentów granicznych. Jeżeli nastąpiła zmiana przebiegu linii granicznej w rozumieniu artykułu 3 ustęp 3 lub artykułu 4, właściwe organy obu Umawiających się Stron sporządzają nowe dokumenty wytyczenia granicy państwowej.

3. Dla przeprowadzenia prac określonych w ustępach 1 i 2 właściwe organy Umawiających się Stron powołują na zasadzie parytetu ekspertów i inne osoby.

4. Protokoły oraz dokumenty określone w ustępie 2 podlegają przyjęciu zgodnie z prawem Umawiających się Stron i nabierają mocy w dniu wymiany not stwierdzających to przyjęcie.

5. Nowe dokumenty dla poszczególnych odcinków granicznych cieków wodnych, określone w ustępie 4, zastępują dokumenty graniczne w odniesieniu do tych odcinków.

6. Właściwe organy Umawiających się Stron utrzymują w należytym stanie brzegi granicznych cieków wodnych, aby z wyjątkiem przypadków określonych w artykułach 3 i 4 nie dopuścić do zmiany przebiegu linii granicy.

Artykuł  8

1. Właściwe organy Umawiających się Stron utrzymują znaki graniczne w takim stanie, aby ich położenie, wygląd, kształt, wymiary i kolor odpowiadały wymaganiom ustalonym w dokumentach granicznych.

2. Właściwe organy Umawiających się Stron dokonują raz na 5 lat wspólnego sprawdzenia stanu i rozmieszczenia znaków granicznych w rozumieniu ustępu 1; z czynności tych sporządzają odpowiedni protokół. W przypadku konieczności w ramach tego sprawdzenia mogą być wykonane prace związane z pomiarami, które przeprowadzają właściwe organy tej Umawiającej się Strony, która zgodnie z postanowieniami artykułów 9 i 10 znaki te utrzymuje; w czynnościach tych biorą udział przedstawiciele właściwych organów drugiej Umawiającej się Strony.

3. W uzasadnionych przypadkach prace związane z pomiarami, o których mowa w ustępie 2, mogą być przeprowadzone dodatkowo, jeżeli właściwe organy Umawiających się Stron dojdą w tej sprawie do porozumienia.

4. Protokół, o którym mowa w ustępie 2, zawiera w szczególności wynik wspólnego sprawdzenia stanu i rozmieszczenia znaków granicznych, przebiegu linii granicy i stanu pasa określonego w artykule 6 ustęp 2 oraz terminy przeprowadzonych prac związanych z utrzymywaniem znaków granicznych. Do tego protokołu załącza się protokoły sporządzone zgodnie z artykułem 7 ustęp 2 i artykułem 11 ustęp 7; protokół podlega przyjęciu zgodnie z artykułem 7 ustęp 4.

Artykuł  9

Umawiające się Strony utrzymują znaki graniczne, jak następuje:

a) znaki graniczne znajdujące się na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej utrzymuje Strona polska, zaś znaki graniczne znajdujące się na terytorium Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej utrzymuje Strona czechosłowacka;

b) znaki graniczne znajdujące się na samej linii granicy utrzymuje każda ze Stron na przydzielonych jej odcinkach; co pięć lat Strony zamieniają się utrzymywaniem odcinków granicy;

c) znaki graniczne wyznaczające styk granic państwowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz styk granic państwowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej i Niemieckiej Republiki Demokratycznej określone w artykule 5 ustęp 2 utrzymują Umawiające się Strony zgodnie z odrębnymi porozumieniami.

Artykuł  10

1. Ustala się następujące odcinki dla utrzymywania znaków granicznych:

odcinek 1 - od znaku granicznego I/1 (Krzemieniec) do znaku granicznego 137/1;

odcinek 2 - od znaku granicznego 137/1 do znaku granicznego II/1;

odcinek 3 - od znaku granicznego II/1 do znaku granicznego II/172;

odcinek 4 - od znaku granicznego II/172 do znaku granicznego III/1;

odcinek 5 - od znaku granicznego III/1 do znaku granicznego 160/9;

odcinek 6 - od znaku granicznego 160/9 do znaku granicznego IV/1;

odcinek 7 - od znaku granicznego IV/1 do znaku granicznego 132/12;

odcinek 8 - od znaku granicznego 132/12 do znaku granicznego V/1;

odcinek 9 - od znaku granicznego V/1 do znaku granicznego V/143;

odcinek 10 - od znaku granicznego V/143 do znaku granicznego VI/1;

odcinek 11 - od znaku granicznego VI/1 do znaku granicznego VI/83;

odcinek 12 - od znaku granicznego VI/83 do znaku granicznego na styku granic państwowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej i Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

2. W okresie pięciu lat, licząc od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy, znaki graniczne utrzymują:

a) Strona polska na odcinkach 2, 4, 6, 8, 10, 12;

b) Strona czechosłowacka na odcinkach 1, 3, 5, 7, 9, 11.

3. Na podstawie protokołu określonego w artykule 8 ustęp 4 właściwi pełnomocnicy graniczni dokonają w najkrótszym czasie przekazania i przyjęcia odcinków w rozumieniu artykułu 9 litera b.

Artykuł  11

1. W przypadku zaginięcia, zniszczenia lub uszkodzenia znaku granicznego jego odtworzenia lub naprawy dokonują właściwe organy tej Umawiającej się Strony, na której terytorium znak graniczny znajduje się lub która utrzymuje ten znak.

2. Przy odtwarzaniu lub ponownym ustawianiu znaków granicznych, uszkodzonych lub zniszczonych na granicznych ciekach wodnych, zezwala się na zmianę miejsca ich ustawienia w drodze ponownego ustawienia w miejscach, w których nie groziłoby im uszkodzenie lub zniszczenie; taka zmiana ustawienia znaków granicznych nie wpływa na przebieg linii granicy.

3. W razie konieczności postanowienie ustępu 2 stosuje się również do znaków granicznych znajdujących się na odcinkach granicy państwowej przebiegającej przez graniczne drogi, rowy lub wąwozy.

4. W koniecznych przypadkach dopuszczalne jest dodatkowe ustawienie znaków granicznych w sposób nie wpływający na przebieg linii granicy. Znaki te powinny odpowiadać wzorom ustalonym w dokumentach granicznych.

5. Odtworzenie, ponowne ustawienie znaków granicznych lub ich przemieszczenie, jak również ustawienie dodatkowych znaków granicznych - może być dokonane jedynie wspólnie przez właściwe organy Umawiających się Stron.

6. Jeżeli zostanie stwierdzone, że dane pomiarowe wykazane w dokumentach granicznych nie są zgodne z wynikami wspólnie wykonanych pomiarów terenowych, należy przyjąć dane z pomiarów terenowych pod warunkiem, że od czasu wytyczenia granicy państwowej położenie znaków granicznych nie uległo zmianie.

7. Dla każdego znaku granicznego ustawionego w nowym miejscu zgodnie z ustępem 5 lub w przypadku określonym w ustępie 6 sporządza się protokół, o którym mowa w artykule 7 ustęp 2, w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i czeskim lub słowackim. Protokół ten winien odpowiadać dokumentom granicznym i być do nich dołączony. Postanowienia artykułu 7 ustęp 4 stosuje się odpowiednio.

8. Właściwe organy Umawiających się Stron stosują odpowiednie środki dla zapewnienia należytej ochrony znaków granicznych. W przypadku uszkodzenia lub zniszczenia znaku granicznego przez osobę zamieszkałą na terytorium drugiej Umawiającej się Strony będzie on naprawiony lub odtworzony na koszt tej Strony; jeżeli nie ustalono sprawcy albo jeżeli uszkodzenie lub zniszczenie nastąpiło w wyniku działania sił przyrody, koszty związane z naprawianiem lub odtwarzaniem ponosi Umawiająca się Strona, która utrzymuje ten znak graniczny zgodnie z postanowieniami artykułu 9.

Rozdział  III

Pełnomocnicy graniczni.

Artykuł  12

1. Ustanawia się głównych pełnomocników granicznych, zastępców głównych pełnomocników granicznych, pełnomocników granicznych, zastępców pełnomocników granicznych i pomocników pełnomocników granicznych, którzy wykonują zadania wypływające dla nich z niniejszej Umowy.

2. Rząd każdego Państwa mianuje głównego pełnomocnika granicznego dla polsko-czechosłowackiej granicy państwowej.

3. Właściwy minister mianuje zastępców głównego pełnomocnika granicznego, pełnomocników granicznych i ich zastępców.

4. Pełnomocnik graniczny mianuje swych pomocników.

Artykuł  13

1. Główni pełnomocnicy graniczni w szczególności:

a) oceniają problematykę ochrony granicy państwowej, stan i utrzymanie znaków granicznych oraz podejmują wspólnie środki w celu odpowiedniego zabezpieczenia granicy państwowej;

b) koordynują działalność pełnomocników granicznych;

c) koordynują działalność organów ochrony granic w zakresie ochrony granicy państwowej i uzgadniają zasady prowadzenia wspólnych przedsięwzięć na granicy państwowej;

d) rozpatrują poważniejsze zajścia na granicy państwowej;

e) rozpatrują sprawy, które nie zostały rozstrzygnięte przez pełnomocników granicznych, lub sprawy przekraczające uprawnienia pełnomocników granicznych;

f) przekazują do rozpatrzenia na drodze dyplomatycznej sprawy, które nie zostały przez nich rozstrzygnięte, oraz sprawy przekraczające ich uprawnienia; o przekazaniu sprawy informują się wzajemnie.

2. Postanowienia ustępu 1 nie wykluczają możliwości przekazania głównym pełnomocnikom granicznym do dalszego rozpatrzenia spraw, które były rozpatrywane na drodze dyplomatycznej.

Artykuł  14

1. Pełnomocnicy graniczni oceniają stan ochrony granicy państwowej oraz koordynują służbę organów ochrony granic.

2. Pełnomocnicy graniczni prowadzą postępowanie wyjaśniające oraz rozpatrują i w przypadkach należących do ich uprawnień rozstrzygają zajścia i inne zdarzenia na granicy państwowej, a w szczególności:

a) strzelanie przez granicę państwową i jego skutki;

b) zabójstwo lub uszkodzenie ciała będące wynikiem działania przez granicę państwową;

c) bezprawne przekroczenie granicy państwowej;

d) bezprawny postój rzecznych obiektów pływających przy brzegu drugiej Umawiającej się Strony;

e) wykrywanie przedmiotów lub zwierząt domowych, które znalazły się na terytorium drugiej Umawiającej się Strony;

f) przestawienie, uszkodzenie lub zniszczenie znaków granicznych; w tym celu przeprowadzają samodzielnie przegląd stanu i rozmieszczenia znaków granicznych oraz stanu pasa określonego w artykule 6 ustęp 2, informują się wzajemnie o dostrzeżonych uchybieniach i przekazują sobie wnioski w sprawie ich usunięcia;

g) kradzież, zniszczenie lub uszkodzenia mienia na terytorium drugiej Umawiającej się Strony;

h) bezprawne komunikowanie się przez granicę państwową;

i) przypadki naruszenia porządku na granicy państwowej, w wyniku których powstaje roszczenie o naprawienie szkody;

j) inne zdarzenia graniczne nie wymagające rozstrzygnięcia przez głównego pełnomocnika granicznego lub na drodze dyplomatycznej.

3. Pełnomocnicy graniczni przeprowadzają raz na dwa lata wspólny przegląd znaków granicznych i pasa określonego w artykule 6 ustęp 2; mogą być dokonywane również dodatkowe wspólne przeglądy.

4. Pełnomocnicy graniczni niezwłocznie wymieniają informacje o przypadkach pojawienia się na terenach przygranicznych ognisk masowych chorób ludzi, zwierząt i roślin, pojawienia się szkodników polnych i leśnych oraz niebezpieczeństwa pożarów w celu podjęcia przez właściwe organy środków przeciwko rozszerzeniu się tych chorób, szkodników lub pożarów.

5. Pełnomocnik graniczny może przekazać każdą sprawę, która ma szczególnie duże znaczenie, do rozpatrzenia głównemu pełnomocnikowi granicznemu, o czym informuje równocześnie pełnomocnika granicznego drugiej Umawiającej się Strony.

6. Szczególnie poważne wypadki na granicy państwowej, a zwłaszcza zabójstwo i ciężkie uszkodzenie ciała, powinny być zawsze przekazywane za pośrednictwem głównego pełnomocnika granicznego na drogę dyplomatyczną; jednakże i w tych przypadkach pełnomocnicy graniczni mają obowiązek przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.

7. Postępowanie wyjaśniające w sprawie zajść i innych zdarzeń na granicy państwowej przeprowadza się na miejscu. Z przebiegu i wyniku tego postępowania sporządza się w razie potrzeby protokół, załączając do niego niezbędne szkice, fotografie i inne dokumenty; czynności te nie mają charakteru dochodzenia lub śledztwa.

8. Postanowienia niniejszego artykułu nie wykluczają możliwości przekazywania pełnomocnikom granicznym do rozpatrzenia spraw, które były rozpatrywane przez głównych pełnomocników granicznych lub w drodze dyplomatycznej.

Artykuł  15

1. Zastępcy głównych pełnomocników granicznych i zastępcy pełnomocników granicznych mają w zakresie spraw im powierzonych takie same prawa i obowiązki jak pełnomocnicy, których są zastępcami.

2. Pomocnicy pełnomocników granicznych wykonują zadania powierzone im przez pełnomocników granicznych lub ich zastępców.

Artykuł  16

Główni pełnomocnicy graniczni, ich zastępcy, pełnomocnicy graniczni lub ich zastępcy oraz pomocnicy wykonują swe czynności zasadniczo na wspólnych spotkaniach lub konferencjach granicznych.

Artykuł  17

1. Pełnomocnicy graniczni obowiązani są stosować odpowiednie środki w celu zapobieżenia nielegalnemu przekraczaniu granicy państwowej. Pełnomocnicy graniczni informują się wzajemnie o środkach podejmowanych przeciwko osobom naruszającym granicę państwową.

2. Organy ochrony granic obowiązane są niezwłocznie po otrzymaniu meldunku o nielegalnym przekroczeniu granicy państwowej podjąć środki w celu ujęcia osoby, która naruszyła granicę państwową; o wyniku powinien być zawiadomiony pełnomocnik graniczny drugiej Umawiającej się Strony.

3. W przypadku gdy ślady osoby, która nielegalnie przekroczyła granicę państwową, prowadzą na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, organ ścigający powinien niezwłocznie przekazać wszystkie potrzebne dane organom ochrony granic drugiej Umawiającej się Strony, aby umożliwić im dalszy pościg.

4. W razie prowadzenia bezpośredniego pościgu przez granicę państwową, pościg na terytorium drugiej Umawiającej się Strony może odbywać się za zgodą jej pełnomocnika granicznego lub jego zastępcy; bez tej zgody pościg można prowadzić, z wyjątkiem miast i wsi, tylko w przypadku, gdy zwłoka mogłaby spowodować niebezpieczeństwo ucieczki przestępcy, ale tylko do miejsca, w którym organ ścigający spotka organ drugiej Umawiającej się Strony. Pościgu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony nie można prowadzić dalej niż 5 km w głąb. Podczas prowadzenia pościgu organ ścigający nie może używać broni z wyjątkiem obrony koniecznej; nie wolno również przeprowadzać rewizji osobistej i domowej; wolno jednak sprawdzić, czy zatrzymany nie posiada przedmiotów, których mógłby użyć do zaatakowania organu ścigającego i przedmioty te odebrać.

5. Za bezpośredni pościg uważa się przypadek, gdy ścigany znajduje się w polu widzenia organu ścigającego lub jeżeli pies służbowy idzie śladem węchowym.

6. Osoba zatrzymana w czasie pościgu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony będzie przekazana organom ochrony granic tej Strony wraz z przedmiotami posiadanymi w czasie pościgu i zatrzymania. Postanowienia artykułu 18 stosuje się odpowiednio.

Artykuł  18

1. Osoby, które umyślnie przekroczyły bezprawnie granicę państwową i zostały zatrzymane, będą na podstawie decyzji pełnomocnika granicznego Umawiającej się Strony, na terytorium której zostały zatrzymane, przekazane pełnomocnikowi granicznemu drugiej Umawiającej się Strony, z reguły w terminie 48 godzin od chwili ich zatrzymania. Równocześnie przekazuje się przedmioty, które osoby takie posiadały w chwili zatrzymania, jeżeli przedmioty te zostały wywiezione z terytorium drugiej Umawiającej się Strony. Nie podlegają jednak przekazaniu nielegalnie posiadane środki płatnicze tej Umawiającej się Strony, na terytorium której osoby zostały zatrzymane.

2. Osoby, o których mowa w ustępie 1, nie będą przekazane, jeżeli są obywatelami tej Umawiającej się Strony, na terytorium której zostały zatrzymane.

3. Osoby, o których mowa w ustępie 1, mogą nie być przekazane, jeżeli oprócz nielegalnego przekroczenia granicy państwowej dopuściły się innego przestępstwa na terytorium tej Umawiającej się Strony, której organy dokonały zatrzymania, i o przestępstwo to prowadzone jest przeciwko tym osobom postępowanie karne.

4. Jeżeli przekazania osoby określonej w ustępie 1 nie dokonano z przyczyn, o których mowa w ustępie 3, albo jeżeli przekazanie nie mogło być dokonane w terminie 48 godzin z jakichkolwiek innych przyczyn, należy o tym zawiadomić pełnomocnika granicznego drugiej Umawiającej się Strony w terminie najpóźniej do 8 dni od chwili zatrzymania tej osoby, podając przyczyny. W takich przypadkach decyzję w sprawie przekazania podejmują właściwe organy.

Artykuł  19

1. Osoby, które nieumyślnie przekroczyły bezprawnie granicę państwową i zostały zatrzymane na terytorium jednej z Umawiających się Stron, będą przekazane niezwłocznie najbliższym organom ochrony granic tej Umawiającej się Strony, z której terytorium przybyły. Równocześnie przekazuje się przedmioty, które osoby te posiadały w chwili zatrzymania, jeżeli przedmioty te zostały wywiezione z terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

2. Jeżeli osoby określone w ustępie 1 dopuściły się przestępstwa na terytorium tej Umawiającej się Strony, gdzie zostały zatrzymane, postanowienia artykułu 18 ustęp 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Artykuł  20

Pełnomocnik graniczny jednej Umawiającej się Strony może odmówić lub odroczyć przyjęcie osób, o których mowa w artykule 18 i 19, przekazywanych przez pełnomocnika granicznego drugiej Umawiającej się Strony, podając jednocześnie powody odmowy lub odroczenia.

Artykuł  21

1. Pełnomocnicy graniczni rozpatrują wspólnie roszczenia o wynagrodzenie szkód, które powstały w wyniku naruszenia porządku na granicy państwowej, jeżeli wysokość szkody powstałej na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej nie przekracza 1.500 złotych, zaś wysokość szkody powstałej na terytorium Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej - 1.000 koron.

Jeżeli nie osiągną oni porozumienia, sprawa zostanie przekazana do załatwienia głównemu pełnomocnikowi granicznemu.

W przypadku gdy główny pełnomocnik graniczny sprawy nie załatwi lub gdy wysokość szkody przekracza wymienione kwoty, przekazuje sprawę do rozpatrzenia na drodze dyplomatycznej.

2. Właściwe organy Umawiających się Stron uzgodnią wspólnie sposób realizacji odszkodowań stosownie do obowiązujących między obu Państwami przepisów o płatnościach.

3. Postanowienia powzięte przez pełnomocników granicznych w sprawach, o których mowa w ustępie 1, nie wyłączają możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.

4. Wysokość kwot wymienionych w ustępie 1 może być zmieniona w drodze wymiany not.

Artykuł  22

1. Główni pełnomocnicy graniczni i ich zastępcy, pełnomocnicy graniczni i ich zastępcy, jak również pomocnicy, eksperci, tłumacze i inne osoby im towarzyszące przy przekraczaniu granicy państwowej i w czasie pobytu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony w związku z wykonywaniem czynności służbowych, wynikających z niniejszej Umowy, zwolnieni są od ograniczeń przywozowych i wywozowych, od cła i innych opłat w odniesieniu do dokumentów służbowych, środków transportu oraz innych przedmiotów przeznaczonych do wykonywania czynności urzędowych i do niezbędnych osobistych ich potrzeb.

2. Główni pełnomocnicy graniczni i ich zastępcy oraz pełnomocnicy graniczni i ich zastępcy przy przekraczaniu granicy państwowej w związku z wykonywaniem czynności służbowych w ramach niniejszej Umowy wolni są od rewizji celnej; dotyczy to również przewożonych przez nich przedmiotów, o których mowa w ustępie 1.

3. Osoby wymienione w ustępie 1 mogą w czasie pobytu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony nosić mundury i broń osobistą; podczas wykonywania swych czynności służbowych na tym terytorium korzystają z nietykalności osobistej; nietykalność przysługuje również posiadanym przez te osoby dokumentom służbowym. Druga Umawiająca się Strona udziela tym osobom niezbędnej pomocy, w szczególności na ich wniosek dostarcza im środków przewozowych, kwater oraz umożliwia porozumiewanie się z własnymi organami.

Rozdział  IV

Użytkowanie wspólnych dróg i ścieżek.

Artykuł  23

1. Graniczne drogi, które przez Umawiające się Strony zostały w dokumentach granicznych uznane za wspólne, jak również drogi i ścieżki, które częściowo znajdują się na terytorium jednej z Umawiających się Stron, a zostały określone jako wspólne w odrębnych umowach, są jednakowo dostępne dla obywateli obu Państw.

2. Właściwe organy Umawiających się Stron ustalają w drodze wzajemnego porozumienia zasady utrzymywania wspólnych dróg i ścieżek.

Artykuł  24

1. Obywatele Umawiających się Stron przebywający na wspólnych drogach i ścieżkach podlegają przepisom prawnym swego państwa.

2. Organy ochrony granic i organy celne Umawiających się Stron mogą przy wykonywaniu służby na wspólnych drogach i ścieżkach żądać okazania dowodów tożsamości od wszystkich osób, które korzystają z tych dróg i ścieżek.

3. Jeżeli obywatel jednej Umawiającej się Strony, przebywający na wspólnej drodze lub ścieżce dopuści się czynu zabronionego przez prawo swego państwa, organy określone w ustępie 2 mogą go zatrzymać i zabezpieczyć rzeczy, które były przedmiotem zabronionego czynu lub służyły do popełnienia tego czynu.

4. Obywatele Umawiających się Stron, zatrzymani na wspólnych drogach i ścieżkach zgodnie z ustępem 3, będą przekazani organom swego państwa. Wraz z zatrzymanymi osobami przekazuje się rzeczy posiadane przez nie w chwili zatrzymania z wyjątkiem nielegalnie posiadanych środków płatniczych tej Umawiającej się Strony, której organy dokonały zatrzymania.

5. W przypadku zatrzymania obywateli Umawiających się Stron w czasie wspólnego dokonywania czynu zabronionego przez prawo organ zatrzymujący przekaże zatrzymanego obywatela drugiej Umawiającej się Strony wraz z posiadanymi przez niego rzeczami organom jego państwa. Nie podlegają jednak przekazaniu rzeczy, które były przedmiotem czynu zabronionego przez prawo lub służyły do jego popełnienia, oraz nielegalnie posiadane środki płatnicze tej Umawiającej się Strony, której organy dokonały zatrzymania.

6. Przekazanie osób zatrzymanych zgodnie z ustępem 4 i 5 winno nastąpić w terminie 48 godzin od chwili zatrzymania.

Rozdział  V

Użytkowanie dróg kolejowych i wodnych, szos oraz urządzeń komunikacyjnych, przeciętych lub przebiegających granicą państwową.

Artykuł  25

1. Komunikację na drogach kolejowych i wodnych, szosach oraz urządzeniach komunikacyjnych, przeciętych lub przebiegających granicą państwową, jak również w przejściach granicznych regulują odrębne umowy, które rozstrzygają również sprawy ich utrzymania.

2. W określonych w ustępie 1 miejscach przecięcia właściwe organy każdej z Umawiających się Stron ustawiają na swym terytorium i utrzymują w należytym stanie odpowiednie zapory (szlabany) lub specjalne znaki.

Rozdział  VI

Gospodarka rolna i leśna, rybołówstwo i myślistwo.

Artykuł  26

1. Na gruntach przylegających do granicy państwowej każda z Umawiających się Stron powinna gospodarować tak, aby nie wyrządzić szkody gospodarce drugiej Umawiającej się Strony; w szczególności będzie stosować odpowiednie środki dla zapobieżenia pojawieniu się masowych chorób ludzi, zwierząt i roślin oraz pojawieniu się szkodników polnych i leśnych. Właściwe organy Umawiających się Stron udzielają sobie w tym zakresie wzajemnej pomocy.

2. Właściwe organy Umawiającej się Strony, na której terytorium powstał pożar lasu w pobliżu granicy państwowej, wykorzystują wszelkie możliwe środki w celu umiejscowienia i ugaszenia pożaru oraz niedopuszczenia do jego rozprzestrzeniania się przez granicę państwową. W przypadku niebezpieczeństwa przerzucenia się pożaru lasu przez granicę państwową organy te zawiadomią niezwłocznie właściwe organy drugiej Umawiającej się Strony, aby można było zastosować odpowiednie środki w celu umiejscowienia pożaru.

Artykuł  27

1. Osoby zamieszkałe na terytorium jednej z Umawiających się Stron mogą łowić ryby na granicznych ciekach wodnych aż do linii granicy, przestrzegając obowiązujących przepisów Państwa, z którego terytorium dokonują połowów.

2. Połów ryb dozwolony jest w zasadzie w porze dziennej, od wschodu do zachodu słońca. Łowienie ryb w porze nocnej może się odbywać jedynie po uzgodnieniu z organami ochrony granic.

3. Rybołówstwo i ochronę ryb w granicznych ciekach wodnych reguluje odrębna umowa.

Artykuł  28

1. Właściwe organy Umawiających się Stron uzgadniają w razie potrzeby sprawy dotyczące ochrony zwierzyny łownej i grzebiącego dzikiego ptactwa oraz równoczesnych okresów zakazu polowania na poszczególnych odcinkach granicy państwowej.

2. Organy ochrony granic Umawiających się Stron zawiadamiają o czasie i miejscach polowań z użyciem broni palnej, organizowanych w pobliżu granicy państwowej.

3. W czasie polowania zabronione jest strzelanie lub ściganie zwierzyny łownej i grzebiącego dzikiego ptactwa na terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

Rozdział  VII

Postanowienia ogólne.

Artykuł  29

Umawiające się Strony zawiadomią się w drodze wymiany not, które organy będą właściwe w rozumieniu niniejszej Umowy. Wymiana not powinna nastąpić w ciągu 90 dni, licząc od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy.

Artykuł  30

Właściwe naczelne organy Umawiających się Stron mogą zawierać porozumienia niezbędne dla wykonywania niniejszej Umowy.

Artykuł  31

Wspólne postanowienia głównych pełnomocników granicznych i ich zastępców, jak również pełnomocników granicznych i ich zastępców obowiązują od chwili podpisania, o ile nie stanowi się inaczej.

Artykuł  32

1. Każda Umawiająca się Strona pokrywa wydatki związane z przeprowadzaniem na swoim terytorium spotkań i konferencji granicznych, o których mowa w artykule 16.

2. Wydatki związane z czynnościami ekspertów, powoływanych przez pełnomocników granicznych, jak również ich personelu pomocniczego pokrywa Umawiająca się Strona, która ich powołała.

3. Wydatki związane z czynnościami, o których mowa w artykułach 7, 8 i 11 ustęp 5, dokonywanymi przez ekspertów i ich personel pomocniczy pokrywa Umawiająca się Strona, która ich delegowała.

Rozdział  VIII

Postanowienia końcowe.

Artykuł  33

Umowa niniejsza podlega ratyfikacji i wejdzie w życie w dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która odbędzie się w Warszawie.

Artykuł  34

Umowa niniejsza zawarta jest na okres pięciu lat; ulega ona każdorazowo przedłużeniu na dalsze pięcioletnie okresy, jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie wypowie jej w drodze notyfikacji na sześć miesięcy przed upływem danego okresu pięcioletniego.

Umowę niniejszą sporządzono w Pradze, dnia 2 grudnia 1967 roku, w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i czeskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Na dowód czego wyżej wymienieni Pełnomocnicy podpisali niniejszą Umowę i opatrzyli ją pieczęciami.

Po zaznajomieniu się z powyższą Umową Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie, dnia 3 maja 1969 r.

*- Z dniem 16 lutego 1996 r. umowa nin. traci moc w stosunkach między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką na podstawie art. 28 pkt 1 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką o wspólnej granicy państwowej, sporządzonej w Warszawie dnia 6 lipca 1995 r. (Dz.U.96.55.248) oraz art. 28 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką o stosunkach prawnych i współpracy na wspólnej granicy państwowej, sporządzonej w Warszawie dnia 6 lipca 1995 r. (Dz.U.96.55.250).

- Z dniem 19 lutego 1996 r. w stosunkach między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską tracą moc rozdziały I i II nin. Umowy na podstawie art. 28 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską o wspólnej granicy państwowej, sporządzonej w Pradze dnia 17 stycznia 1995 r. (Dz.U.96.46.205).

• Identyfikator: Dz.U.1971.13.126
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Czechosłowacja-Polska. Umowa o stosunkach prawnych na polsko-czechosłowackiej granicy państwowej oraz o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych. Praga.1967.12.02.
• Data aktu: 02/12/1967
• Data ogłoszenia: 05/06/1971
• Data wejścia w życie: 19/04/1971