Organizacja statystyki państwowej.

USTAWA
z dnia 15 lutego 1962 r.
o organizacji statystyki państwowej.

Art.  1. 1

1.
Organami administracji państwowej w zakresie statystyki, zwanymi dalej "organami statystyki państwowej", są:
1)
Główny Urząd Statystyczny,
2)
wojewódzkie urzędy statystyczne,
3)
(skreślony).
2.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w porozumieniu z Ministrem Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska może utworzyć w miastach liczących powyżej 50 tys. mieszkańców miejskie urzędy statystyczne.
3.
Wojewódzkie i miejskie urzędy statystyczne, zwane dalej "terenowymi organami statystyki państwowej", podlegają Głównemu Urzędowi Statystycznemu.
Art.  2.
1.
Główny Urząd Statystyczny jest centralnym organem administracji państwowej w zakresie statystyki.
2.
Główny Urząd Statystyczny działa przy Radzie Ministrów i podlega nadzorowi Prezesa Rady Ministrów.
Art.  3.
1.
Na czele Głównego Urzędu Statystycznego stoi Prezes Urzędu.
2.
Prezesa oraz wiceprezesów Głównego Urzędu Statystycznego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów.
Art.  4.
1.
Do zakresu działania Głównego Urzędu Statystycznego należy:
1)
prowadzenie badań statystycznych, dotyczących życia gospodarczego, społecznego i kulturalnego oraz postępu technicznego, ze szczególnym uwzględnieniem wykonania zadań określonych w narodowych planach gospodarczych oraz opracowywanie i ogłaszanie wyników badań statystycznych, z uwzględnieniem ich analizy ekonomicznej,
2)
przeprowadzanie spisów powszechnych,
3)
organizowanie jednolitego systemu sprawozdawczości statystycznej w całej gospodarce narodowej, koordynowanie i sprawowanie nadzoru nad sprawozdawczością statystyczną, prowadzoną przez organy administracji państwowej, instytucje państwowe, organizacje spółdzielcze, związkowe i społeczne (zwane w dalszym ciągu "instytucjami społecznymi") oraz przedsiębiorstwa gospodarki uspołecznionej i przedsiębiorstwa prywatne,
4)
zbieranie, opracowywanie i ogłaszanie wyników badań statystycznych w zakresie statystyki międzynarodowej,
5)
udział w pracach organizacji międzynarodowych w dziedzinie statystyki,
6)
prowadzenie badań naukowych w zakresie metodologii statystyki, metod analizy ekonomicznej wyników badań statystycznych, organizacji i techniki prac statystycznych oraz ogłaszanie wyników tych badań,
7)
opracowywanie projektów państwowych wieloletnich i rocznych planów mechanizacji ewidencji i sprawozdawczości statystycznej, koordynacja zagadnień mechanizacji prac statystycznych i ewidencyjnych na maszynach licząco-analitycznych oraz kontrola wykorzystania tych maszyn przez wszystkich użytkowników,
8)
współpraca w ustalaniu programów nauczania statystyki w szkołach średnich i wyższych,
9)
upowszechnianie wiedzy o statystyce.
2.
Główny Urząd Statystyczny współdziała z zainteresowanymi organami administracji państwowej w zakresie usprawnienia sprawozdawczości, a w szczególności w opracowaniu wzorcowej dokumentacji stosowanej w jednostkach gospodarki uspołecznionej dla celów ewidencji i sprawozdawczości. Zakres i tryb współdziałania określi Prezes Rady Ministrów.
Art.  5.
1.
Przy Prezesie Głównego Urzędu Statystycznego działa Naukowa Rada Statystyczna jako organ doradczy i opiniodawczy w sprawach teorii statystyki oraz organizacji i techniki prac statystycznych.
2.
Organizację, skład i sposób powoływania członków Naukowej Rady Statystycznej oraz jej zakres działania określi statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów.
Art.  6.
1.
Dyrektorów wojewódzkich urzędów statystycznych oraz miejskich urzędów statystycznych w miastach wyłączonych z województw powołuje i odwołuje Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w porozumieniu z prezydium właściwej wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa).
2.
Kierowników miejskich urzędów statystycznych w miastach liczących powyżej 100.000 mieszkańców oraz inspektoratów statystycznych powołuje i odwołuje dyrektor wojewódzkiego urzędu statystycznego w porozumieniu z prezydium właściwej powiatowej (miejskiej, dzielnicowej) rady narodowej i za zgodą Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
3.
Pozostałych pracowników wojewódzkiego (miejskiego) urzędu statystycznego i inspektoratów statystycznych powołuje i odwołuje dyrektor wojewódzkiego (miejskiego w mieście wyłączonym z województwa) urzędu statystycznego.
Art.  7.

Do terenowych organów statystyki państwowej należą zadania z zakresu spraw wymienionych w art. 4, przekazane do właściwości tych organów w programach badań statystycznych, planach opracowań statystycznych oraz w innych przepisach i instrukcjach wydanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Art.  8.
1.
Ogólny zakres badań statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego ustala Rada Ministrów.
2.
Rada Ministrów zatwierdza co roku program badań statystycznych, prowadzonych przez organy statystyki państwowej. Projekt programu opracowuje Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, po porozumieniu z zainteresowanymi ministrami i prezydiami wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw).
3.
W ramach rocznego programu badań statystycznych Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ustala co roku szczegółowy plan opracowań statystycznych, prowadzonych przez organy statystyki państwowej.
4.
Prezes Rady Ministrów na wniosek zainteresowanego ministra, zgłoszony po porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego, może wyrazić zgodę na wprowadzenie doraźnej sprawozdawczości statystycznej nie objętej corocznym programem badań i rocznym planem opracowań statystycznych.
Art.  9.

Przeprowadzanie spisów powszechnych następuje na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów.

Art.  10.

Rada Ministrów określa w drodze rozporządzenia zakres obowiązków osób prywatnych, wezwanych do udzielania informacji dla spisów powszechnych i innych badań statystycznych.

Art.  11.
1.
Główny Urząd Statystyczny zapewni zainteresowanym naczelnym organom administracji państwowej uzyskanie we właściwym czasie wyników badań statystycznych objętych planem opracowań statystycznych.
2.
Organy statystyki państwowej zapewnią terenowym organom administracji państwowej uzyskanie we właściwym czasie wyników badań statystycznych, objętych planem opracowań statystycznych, dotyczących zarówno danego terenu, jak i wyników badań ogólnopaństwowych, mających znaczenie dla działalności organów terenowych. Tryb udzielania tych danych statystycznych określi Prezes Rady Ministrów.
Art.  12.
1.
Organy administracji państwowej, instytucje państwowe i społeczne oraz przedsiębiorstwa gospodarki uspołecznionej i przedsiębiorstwa prywatne obowiązane są sporządzać sprawozdania statystyczne według instrukcji wydanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, a w zakresie statystyki finansów instytucji państwowych i społecznych oraz przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej i przedsiębiorstw prywatnych - według instrukcji wydanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w porozumieniu z Ministrem Finansów.
2.
Obowiązki w zakresie statystyki dotyczącej budżetu Państwa oraz instytucji finansowych regulują przepisy wydane przez Ministra Finansów w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego.
Art.  13.
1.
W zakresie niezbędnym dla potrzeb własnej działalności organy administracji państwowej, instytucje państwowe i społeczne oraz jednostki nadzorujące działalność przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej mogą prowadzić badania statystyczne i związaną z tymi badaniami sprawozdawczość statystyczną jedynie w porozumieniu z Głównym Urzędem Statystycznym.
2.
Badania i sprawozdawczość, o których mowa w ust. 1, mogą być wprowadzone tylko przez organ naczelny administracji państwowej lub organ naczelny instytucji państwowej i społecznej, a w terenowych organach administracji państwowej - przez prezydium. wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa). Instrukcje i formularze tej sprawozdawczości podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
3.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego może zobowiązać jednostki, o których mowa w ust. 1, do nadsyłania do Głównego Urzędu Statystycznego lub terenowych organów statystyki państwowej odpisów sprawozdań oraz wyników przeprowadzonych badań.
4.
Prezes Rady Ministrów może rozciągnąć postanowienia ust. 1-3 w całości lub w części na przedsiębiorstwa gospodarki uspołecznionej o zasięgu ogólnokrajowym.
Art.  14.

Organy statystyki państwowej obowiązane są przy składaniu sprawozdań lub udzielaniu informacji statystycznych przestrzegać przepisów o zachowaniu tajemnicy państwowej.

Art.  15.

Organy statystyki państwowej kontrolują legalność prowadzenia sprawozdawczości statystycznej, jak również terminowość, rzetelność i prawidłowość sprawozdań statystycznych.

Art.  16.
1.
Przy prowadzeniu badań statystycznych organy statystyki państwowej uprawnione są do korzystania z wszelkich materiałów liczbowych znajdujących się w posiadaniu organów administracji państwowej, instytucji państwowych i społecznych oraz przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej i przedsiębiorstw prywatnych.
2.
Prezes Rady Ministrów może ustalić szczególny tryb korzystania przez organy statystyki państwowej z materiałów odnoszących się do spraw obronności i bezpieczeństwa państwa.
Art.  17.

Wykorzystywanie informacji i zeznań indywidualnych, uzyskanych w wyniku sposób powszechnych i innych badań statystycznych, dla celów innych niż dla zestawień statystycznych jest zabronione.

Art.  18.

Kto wykracza przeciwko zakazowi określonemu w art. 17,

podlega karze aresztu do trzech miesięcy lub grzywny do 4.500 złotych.

Art.  19.

Kto odmawia informacji, do której udzielenia jest obowiązany stosownie do przepisów wydanych na podstawie art. 10, albo kto składa niezgodne z prawdą informacje, dowody lub sprawozdania statystyczne, albo kto udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności przy badaniach statystycznych,

podlega karze aresztu do trzech miesięcy lub grzywny do 4.500 złotych,

Art.  20.
1.
Kto wbrew obowiązkowi nie składa sprawozdania statystycznego lub sporządza je nieprawidłowo albo po upływie wyznaczonego terminu,

podlega karze grzywny do 1.000 złotych.

2.
Tej samej karze podlega, kto wprowadza sprawozdawczość statystyczną według instrukcji i na formularzach nie zatwierdzonych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Art.  21.

Orzekanie w sprawach o czyny wymienione w art. 18, 19 i 20 następuje w trybie przepisów o orzecznictwie karno-administracyjnym na podstawie wniosku o ukaranie, złożonego przez Główny Urząd Statystyczny lub wojewódzki (miejski) urząd statystyczny.

Art.  22.

Pracownik organu administracji, instytucji albo przedsiębiorstwa państwowego lub społecznego, który składa sprawozdanie statystyczne zawierające dane nieprawdziwe, wyrządzając przez to szkodę dla interesu społecznego lub gospodarczego,

podlega karze więzienia do lat 3 lub aresztu do lat 3.

Art.  23.
1.
Znosi się wydziały statystyki prezydiów wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych zamiast wyłączonych z województw) oraz powiatowych i miejskich (w miastach stanowiących powiaty) rad narodowych.
2.
Terenowe organy statystyki państwowej (art. 1 ust. 3) przejmują zakres działania dotychczasowych organów statystyki prezydiów rad narodowych.
3.
Pracownicy dotychczasowych organów statystyki prezydiów rad narodowych przechodzą do pracy w urzędach i inspektoratach statystycznych z zachowaniem ciągłości pracy.
Art.  24.

Prezydia rad narodowych wykonują w stosunku do terenowych organów statystyki państwowej uprawnienia wynikające z art. 56 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. Nr 5, poz. 16).

Art.  25.

Ilekroć w ustawie jest mowa o ministrach, należy przez to rozumieć również przewodniczących komisji i komitetów, sprawujących funkcje naczelnych organów administracji państwowej, oraz kierowników urzędów centralnych.

Art.  26.
1.
Tracą moc:
1)
dekret z dnia 31 lipca 1946 r. o organizacji statystyki państwowej i o Głównym Urzędzie Statystycznym (Dz. U. Nr 41, poz. 239 z późniejszymi zmianami),
2)
ustawa z dnia 28 marca 1952 r. o zmianie zakresu działania władz naczelnych w dziedzinie statystyki państwowej (Dz. U. Nr 18, poz. 109).
2.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w niniejszej ustawie - pozostają w mocy dotychczasowe przepisy wykonawcze.
Art.  27.

Ustawa wchodzi w życie z upływem 30 dni od daty ogłoszenia.

1 Art. 1 zmieniony przez art. 19 ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U.75.16.91) z dniem 1 czerwca 1975 r.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1962.10.47

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Organizacja statystyki państwowej.
Data aktu: 15/02/1962
Data ogłoszenia: 21/02/1962
Data wejścia w życie: 24/03/1962