Organizacja i zakres działania Milicji Obywatelskiej.

DEKRET
z dnia 21 grudnia 1955 r.
o organizacji i zakresie działania Milicji Obywatelskiej.

Art.  1.

Milicja Obywatelska jest uzbrojoną formacją, powołaną do ochrony spokoju, ładu, porządku i bezpieczeństwa publicznego.

Art.  2.

Milicja Obywatelska podlega Ministrowi Spraw Wewnętrznych, który kieruje jej działalnością.

Art.  3.
1.
Organizacja Milicji Obywatelskiej jest pod względem terytorialnym przystosowana do podziału administracyjnego Państwa.
2.
Organizacja jednostek Kolejowej Milicji Obywatelskiej przystosowana jest do podziału administracyjnego Polskich Kolei Państwowych.
3.
Minister Spraw Wewnętrznych określi szczegółową organizację Milicji Obywatelskiej.
Art.  4.
1. 1
Organami Milicji Obywatelskiej są:

Komenda Główna,

komendy wojewódzkie, miejskie i dzielnicowe,

komisariaty i posterunki.

2.
Minister Spraw Wewnętrznych może znosić istniejące i powoływać inne terenowe organy Milicji Obywatelskiej.
Art.  5.

Rada Ministrów określa umundurowanie, oznaki służbowe i uzbrojenie Milicji Obywatelskiej.

Art.  6.

Do zakresu działania Milicji Obywatelskiej należy:

1)
utrzymywanie bezpieczeństwa publicznego,
2)
ochrona spokoju, ładu i porządku publicznego,
3)
ochrona życia i zdrowia obywateli,
4)
ochrona własności społecznej i mienia obywateli,
5)
zapobieganie i przeciwdziałanie przestępczości, organizowanie walki z przestępczością i opracowywanie skutecznych metod tej walki,
6)
przeprowadzanie postępowania przygotowawczego w sprawach karnych, wykonywanie zleceń organów Prokuratury, organów śledczych bezpieczeństwa publicznego i sądów - w zakresie prawem przewidzianym,
7)
wykonywanie zleceń rad narodowych i ich prezydiów - w zakresie ustalonym przepisami prawa,
8)
czuwanie - w zakresie prawem przewidzianym - nad przestrzeganiem przepisów w dziedzinie handlu, ochrony przeciwpożarowej, przepisów sanitarno-porządkowych w miejscach otwartych, przepisów o porządku publicznym na obszarze kolejowym oraz przepisów porządkowych na przystaniach wodnych, plażach i kąpieliskach oraz w innych miejscach publicznych,
9)
czuwanie nad przestrzeganiem przepisów o ruchu ulicznym i drogowym,
10)
wydawanie w zakresie prawem przewidzianym pozwoleń na posiadanie broni palnej, przebywanie w strefie nadgranicznej oraz dokonywanie zdjęć fotograficznych i filmowych w miejscach, gdzie zezwolenie takie jest wymagane,
11) 2
(uchylony),
12)
prowadzenie rejestracji cudzoziemców,
13)
wykonywanie innych czynności przewidzianych w przepisach prawa.
Art.  7.
1.
W celu wykonania swych zadań Milicja Obywatelska ma prawo:
1)
zatrzymywania - w trybie i przypadkach określonych w przepisach postępowania karnego - osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa, z tym że zatrzymanego należy wypuścić na wolność, jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania nie doręczono mu odpisu postanowienia o aresztowaniu,
2)
zatrzymywania osób naruszających porządek publiczny, z tym że zatrzymanego należy niezwłocznie wypuścić na wolność, gdy ustanie podstawa zatrzymania,
3)
legitymowania - w uzasadnionych przypadkach - osób w celu stwierdzenia ich tożsamości,
4)
przeprowadzenia w trybie i przypadkach określonych w przepisach postępowania karnego rewizji osobistej i domowej,
5)
przeprowadzenia kontroli przestrzegania przepisów meldunkowych oraz obowiązku posiadania dowodu osobistego w miejscowościach, w których obowiązek taki został wprowadzony,
6)
żądania przy wykonywaniu czynności i zadań służbowych niezbędnej pomocy od dozorców i administratorów domów, stróżów oraz członków Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej w zakresie ich obowiązków, a także zwracania się w nagłych wypadkach do każdego obywatela o udzielenie doraźnej pomocy,
7)
udzielanie pouczeń i nakładania mandatów karnych w trybie i przypadkach przewidzianych przez prawo,
8)
korzystania w razie konieczności z pojazdów konnych i mechanicznych nie należących do organów Milicji Obywatelskiej na zasadach i w granicach ustalonych przez obowiązujące przepisy prawa.
2.
Tryb wykonywania przez Milicję Obywatelską uprawnień wymienionych w ust. 1 w stosunku do żołnierzy w czynnej służbie wojskowej określą Ministrowie Spraw Wewnętrznych i Obrony Narodowej.
Art.  8.
1.
Milicja Obywatelska ma prawo użycia broni jako środka ostatecznego, dopuszczalnego tylko wówczas, gdy inne środki przymusu nie są wystarczające i jedynie w określonych przypadkach w celu uniemożliwienia popełnienia niebezpiecznego przestępstwa albo w celu obezwładnienia niebezpiecznego przestępcy lub udaremnienia jego ucieczki.
2.
Użycie broni nie może mieć na celu pozbawienia życia i powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której broni użyto, a zarazem bez narażenia życia lub zdrowia innych osób.
3.
Minister Spraw Wewnętrznych określi w drodze rozporządzenia przypadki, w których dopuszczalne jest użycie broni przez Milicję Obywatelską oraz tryb postępowania przy użyciu broni.
Art.  9.
1.
Wszystkie organy państwowe udzielają w zakresie swego działania Milicji Obywatelskiej pomocy niezbędnej dla wykonania jej zadań oraz mają prawo żądania od Milicji Obywatelskiej okazywania im pomocy w zakresie prawem przewidzianym.
2.
Milicja Obywatelska wykonując swe zadania współdziała z organami państwowymi właściwymi w danej dziedzinie, a w szczególności z organami bezpieczeństwa publicznego w zakresie zapobiegania i zwalczania przestępczości oraz z Państwową Inspekcją Handlową, z Komendami Straży Pożarnych i Państwową Inspekcją Sanitarną - w sprawach objętych ich zakresem działania.
Art.  10.
1.
W całej swej działalności dotyczącej ochrony ładu i porządku publicznego oraz w zakresie skarg i zażaleń na działalność funkcjonariuszów Milicji Obywatelskiej organy Milicji Obywatelskiej podlegają nadzorowi i kontroli prezydiów właściwych rad narodowych.
2.
Prezydia rad narodowych właściwe do wykonywania nadzoru i kontroli oraz szczegółowy zakres ich uprawnień i tryb postępowania w tej dziedzinie określają osobne przepisy.
Art.  11.
1.
W dekrecie z dnia 20 lipca 1954 r. o Milicji Obywatelskiej (Dz. U. Nr 34, poz. 143) wprowadza się następujące zmiany:
1)
tytuł dekretu otrzymuje brzmienie:

"Dekret z dnia 20 lipca 1954 r. o służbie w Milicji Obywatelskiej";

2)
skreśla się wstęp oraz art. 1, 2, 3 i 4, z tym że dotychczasowy art. 5 oznacza się jako art. 1 i zmienia się odpowiednio numerację następnych artykułów.
2.
Upoważnia się Prezesa Rady Ministrów do ogłoszenia w drodze obwieszczenia jednolitego tekstu dekretu z dnia 20 lipca 1954 r. o Milicji Obywatelskiej (Dz. U. Nr 34, poz. 143) z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem wydania jednolitego tekstu i z zastosowaniem ciągłej numeracji artykułów i ustępów.
Art.  12.

Dekret wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 4 ust. 1 zmieniony przez art. 12 ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U.75.16.91) z dniem 1 czerwca 1975 r.
2 Art. 6 pkt 11 uchylony przez art. 61 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U.74.14.85) z dniem 1 stycznia 1975 r.

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1955.46.311

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Organizacja i zakres działania Milicji Obywatelskiej.
Data aktu: 21/12/1955
Data ogłoszenia: 30/12/1955
Data wejścia w życie: 30/12/1955