Niektóre prawa i obowiązki pracowników kolejowych.

DEKRET
z dnia 21 kwietnia 1954 r.
o niektórych prawach i obowiązkach pracowników kolejowych.

Aby dać wyraz uznaniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dla ważnej i zaszczytnej służby kolejarza polskiego,

biorąc pod uwagę doniosłe znaczenie transportu kolejowego dla gospodarki narodowej i dla wykonania narodowych planów gospodarczych,

mając na względzie, że warunki pracy kolei wymagają od każdego pracownika kolejowego wzorowego spełniania obowiązków służbowych i szczególnie wysokiej dyscypliny pracy,

stanowi się, co następuje:

Rozdział  1.

Przepisy wstępne.

Art.  1.
1. 1
Przepisy dekretu stosuje się do pracowników, bez względu na charakter ich stosunku służbowego, zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstwa "Polskie Koleje Państwowe" oraz w określonych przez Prezesa Rady Ministrów komórkach organizacyjnych Ministerstwa Komunikacji.
2.
Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia rozciągnąć moc przepisów dekretu w całości lub w części na pracowników zatrudnionych w innych jednostkach organizacyjnych resortu kolei.

Rozdział  2.

Prawa pracowników kolejowych.

Art.  2.
1.
Pracownik kolejowy otrzymuje uposażenie (wynagrodzenie) stosownie do zajmowanego stanowiska służbowego, rodzaju wykonywanych czynności, posiadanych kwalifikacji, ilości i jakości wykonywanej pracy.
2.
Rada Ministrów ustala w drodze rozporządzenia zasady uposażenia oraz zaszeregowania pracowników kolejowych.
Art.  3. 2

(skreślony).

Art.  4.
1.
Pracownicy kolejowi otrzymują umundurowanie służbowe, przydzielane bezpłatnie.
2.
Rada Ministrów określi kategorie pracowników uprawnionych do umundurowania służbowego oraz wyda przepisy o mundurach i odznakach służbowych pracowników kolejowych.
Art.  5.
1.
Pracownicy kolejowi otrzymują dodatek za wysługę lat.
2.
Rada Ministrów określi zasady i warunki przyznawania dodatku za wysługę lat, wysokość dodatku jak również stanowiska służbowe, uprawniające do otrzymywania dodatku.

Rozdział  3.

Obowiązki pracowników kolejowych.

Art.  6.

Pracownik kolejowy obowiązany jest we wszystkich okolicznościach do wierności wobec Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Art.  7.
1.
Podstawowym obowiązkiem pracowników kolejowych jest zabezpieczenie wykonania zadań transportu kolejowego, wynikających z potrzeb gospodarki narodowej i obronności Państwa.
2.
Pracownicy kolejowi obowiązani są do wykonywania planów, wypełniania ustalonych norm produkcyjnych i mierników pracy środków transportowych oraz zwiększania wykorzystania taboru kolejowego.
Art.  8.

Każdy pracownik kolejowy jest obowiązany strzec dobrego imienia kolejarza polskiego.

Art.  9.

Pracownik kolejowy powinien spełniać swoje obowiązki ze świadomością, że jest współodpowiedzialny za terminowy i sprawny przewóz towarów i osób oraz za ich bezpieczeństwo.

Art.  10.
1.
Pracownika kolejowego obowiązuje dyscyplina służbowa, oparta na socjalistycznym stosunku do pracy, niezbędna dla zabezpieczenia regularnej pracy transportu kolejowego.
2.
W szczególności pracownik kolejowy jest obowiązany do:
1)
ścisłego wypełniania obowiązków wynikających z powierzonej mu funkcji oraz do wykazywania w pracy nieodzownej inicjatywy;
2)
zapobiegania wszystkiemu, co zagraża bezpieczeństwu ruchu pociągów, życiu ludzkiemu lub mieniu powierzonemu kolei do przewozu, strzeżenia i ochrony własności społecznej, a w szczególności technicznych kolejowych środków przewozowych, wyposażenia i materiałów;
3)
ścisłego, dokładnego, terminowego wypełniania rozkazów i poleceń służbowych zwierzchnika;
4)
ścisłego przestrzegania ustaw, rozporządzeń, zarządzeń oraz przepisów służbowych;
5)
bezwzględnego przestrzegania tajemnicy państwowej i służbowej;
6)
czujności i zwalczania działalności wrogów ustroju i władzy ludowej.
Art.  11.
1.
Zwierzchnik służbowy jest obowiązany:
1)
bezustannie utrzymywać na wysokim poziomie i wzmacniać dyscyplinę służbową podległych pracowników oraz wychowywać ich w duchu nieugiętego wypełniania obowiązków służbowych;
2)
ustawicznie podwyższać kwalifikacje zawodowe i społeczno-polityczne podległych pracowników;
3)
stale podnosić wydajność pracy przez inicjowanie i popieranie współzawodnictwa socjalistycznego wśród pracowników kolejowych oraz stwarzanie mu dogodnych warunków rozwoju;
4)
troszczyć się o swych podwładnych, wnikać w ich potrzeby bytowe i okazywać im nieodzowną pomoc.
2.
Zwierzchnik służbowy, który nie wykonuje swoich uprawnień dyscyplinarnych lub je przekracza, odpowiada za naruszenie obowiązku służbowego.
Art.  12.

Regulamin nadany przez Ministra Kolei za zgodą Prezesa Rady Ministrów określi szczegółowe obowiązki pracowników kolejowych.

Rozdział  4.

Wyróżnienia.

Art.  13.
1.
Wyróżnia się pracowników kolejowych, którzy przekraczają zadania produkcyjne, wzorowym wypełnianiem obowiązków służbowych i przestrzeganiem dyscypliny dają przykład innym, wytężoną pracą pobudzają innych pracowników do wzmożenia wydajności pracy, szczególnymi osiągnięciami w służbie przyczyniają się do przedterminowego wykonania planu, przejawiają inicjatywę i pomysłowość w pracy, dzięki kwalifikacjom zawodowym, staranności oraz czujności zapewniają bezawaryjną pracę taboru kolejowego i kolejowych urządzeń technicznych, lub którzy zapobiegli wypadkom kolejowym, próbom sabotażu lub szkodnictwa.
2.
Wyróżnienia są następujące:
1)
pochwała;
2)
nagroda pieniężna;
3)
nagroda w postaci cennego podarku;
4)
wyznaczenie na wyższe stanowisko służbowe;
5) 3
(skreślony);
6)
wyróżnienie odznaką "Przodujący Kolejarz" ;
7)
nadanie tytułu honorowego "Zasłużony Kolejarz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej".
3.
Minister Kolei ustali zasady i tryb postępowania przy wyróżnianiu pracowników oraz wyda regulamin odznaki "Przodujący Kolejarz", określający tryb jej nadawania i pozbawiania.
4.
Osoby wyróżnione tytułem honorowym "Zasłużony Kolejarz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej" mają prawo noszenia odznaki "Zasłużony Kolejarz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej". Rada Państwa określi zasady nadawania tytułu honorowego, tryb przedstawiania wniosków o nadanie tytułu, wzór rysunkowy i wymiary odznaki oraz tryb jej wręczania i sposób noszenia.

Rozdział  5.

Odpowiedzialność dyscyplinarna.

Art.  14.
1.
Każdy pracownik kolejowy ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną za naruszenie obowiązku służbowego.
2.
Naruszenie obowiązku służbowego jest wykroczeniem służbowym.
Art.  15. 4

Za wykroczenia służbowe nakłada się następujące kary dyscyplinarne:

1)
upomnienie;
2)
nagana;
3)
potrącenie części uposażenia do wysokości 10% uposażenia za okres nie dłuższy niż 3 miesiące;
4)
przydzielenie na okres nie dłuższy niż 3 miesiące do pracy na niższym stanowisku i w grupie uposażenia przywiązanej do tego stanowiska, nie niższej jednak niż o dwie grupy od grupy posiadanej;
5)
pozbawienie prawa do dodatku za wysługę lat na okres do jednego roku;
6)
obniżenie uposażenia o jedną grupę;
7)
obniżenie uposażenia o jedną grupę z równoczesnym obniżeniem stanowiska na bezpośrednio niższe;
8)
zwolnienie dyscyplinarne ze służby.
Art.  16. 5

1.
Kary dyscyplinarne wymierzają komisje dyscyplinarne i odwoławcze komisje dyscyplinarne po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego.
2.
Kary dyscyplinarne wymienione w art. 15 pkt 1, 2, 3 i 4 mogą również wymierzać określeni przez Ministra Komunikacji zwierzchnicy służbowi.
3.
Od orzeczenia wydanego przez zwierzchnika służbowego ukarany pracownik kolejowy może wnieść w ciągu 14 dni odwołanie do wyższego zwierzchnika służbowego, którego orzeczenie jest ostateczne. Od orzeczenia komisji dyscyplinarnej co do winy i kary ukarany pracownik kolejowy może odwołać się w ciągu 14 dni od odwoławczej komisji dyscyplinarnej.
Art.  17.

Za każde wykroczenie może być wymierzona pracownikowi kolejowemu tylko jedna kara dyscyplinarna.

Art.  18-21. 6

(skreślone).

Art.  22. 7

Kary dyscyplinarne z wyjątkiem kary zwolnienia dyscyplinarnego mogą ulec zatarciu.

Art.  23. 8

(uchylony).

Art.  24. 9

Szczegółowe przepisy dotyczące organizacji komisji dyscyplinarnych, zasad i trybu postępowania dyscyplinarnego, uprawnień zwierzchników służbowych do wymierzania najniższych czterech kar dyscyplinarnych oraz warunków zatarcia kar wyda Minister Komunikacji.

Art.  24a. 10

Sumy powstałe z potrąceń części uposażenia wymienionej w art. 15 pkt 3 Minister Komunikacji w porozumieniu z Zarządem Głównym Związku Zawodowego Pracowników Kolejowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przeznacza na cele społeczno-kulturalne pracowników kolejowych.

Art.  25. 11

(skreślony).

Rozdział  5.

Przepisy końcowe i przejściowe.

Art.  26.

Przepisy dekretu stosuje się przy pociąganiu pracowników kolejowych do odpowiedzialności dyscyplinarnej za wykroczenia służbowe popełnione przez nich po dniu wejścia w życie dekretu.

Art.  27.
1.
Upoważnia się Ministra Kolei do zarządzenia w odniesieniu do występków i wykroczeń służbowych, popełnionych przez pracowników kolejowych przed wejściem w życie dekretu:
1)
umorzenia wszczętego postępowania lub niewszczynania postępowania;
2)
umorzenia nieściągniętych grzywien i kar pieniężnych;
3)
skreślenia z dokumentów ewidencyjnych kar porządkowych i dyscyplinarnych.
2.
Przez wykroczenia i występki służbowe, o których mowa w ust. 1, rozumie się przewinienia, a przez grzywny i kary pieniężne - grzywny i kary określone w przepisach o służbie w przedsiębiorstwie "Polskie Koleje Państwowe", jak również kary pieniężne nakładane na pracowników kolejowych umownych w związku ze stosunkiem pracy.
Art.  28.
1.
W zakresie unormowanym niniejszym dekretem tracą moc przepisy dotychczasowe w stosunku do pracowników objętych dekretem (art. 1).
2.
Przepisy dekretu nie naruszają uprawnień pracowników kolejowych określonych w odrębnych przepisach.
Art.  29.

Dekret wchodzi w życie z dniem 1 maja 1954 r.

1 Art. 1 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
2 Art. 3 skreślony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
3 Art. 13 ust. 2 pkt 5 skreślony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
4 Art. 15 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
5 Art. 16 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
6 Art. 18-21 skreślone przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
7 Art. 22 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
8 Art. 23 uchylony przez art. 4 ustawy z dnia 10 września 1956 r. w sprawie uchylenia przepisów o zabezpieczeniu socjalistycznej dyscypliny pracy (Dz.U.56.41.187) z dniem 1 października 1956 r.
9 Art. 24 zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
10 Art. 24a dodany przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.
11 Art. 25 skreślony przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 1 lipca 1958 r. (Dz.U.58.44.216) zmieniającej nin. dekret z dniem 18 lipca 1958 r.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1954.16.59

Rodzaj: Dekret
Tytuł: Niektóre prawa i obowiązki pracowników kolejowych.
Data aktu: 21/04/1954
Data ogłoszenia: 21/04/1954
Data wejścia w życie: 01/05/1954