Podatek od wzbogacenia się, które ujawniło się przez nabycie nieruchomości i przez spłatę długów hipotecznych.

USTAWA

z dnia 31 marca 1922 r.

o podatku od wzbogacenia się, które ujawniło się przez nabycie nieruchomości i przez spłatę długów hipotecznych.

Art.  1.

Podatkowi od wzbogacenia się podlegają:

a) osoby fizyczne, tudzież podlegające podatkowi przemysłowemu, zarobkowemu, względnie procederowemu osoby prawne, o ile jedne i drugie są właścicielami gruntów, placów i budynków, położonych na obszarze Rzeczypospolitej, a nabytych w drodze odpłatnej w czasie od 1 stycznia 1918 r. do dnia ogłoszenia niniejszej ustawy;

b) osoby fizyczne, które w okresie czasu od dnia 1 stycznia 1918 r. aż do dnia ogłoszenia niniejszej ustawy spłaciły częściowo lub w całości wierzytelności, obciążające hipotekę nieruchomości do tych osób należących, nie zaciągając z tej przyczyny nowych hipotecznych zobowiązań dłużnych, o ile spłacone wierzytelności powstały przed 1 stycznia 1915 r.

Podatkowi temu podlegają również spadki, wakujące (nieobjęte) po osobach fizycznych, określonych w poprzednich ustępach niniejszego artykułu.

Art.  2.

I. Od podatku są całkowicie zwolnione:

a) Państwo i związki samorządowe, Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa, Pocztowa Kasa Oszczędności, Polski Bank Krajowy i Polski Bank Komunalny;

b) osoby prawne odnośnie do nieruchomości (art. 1 p. a), nabytych dowodnie dla celów przemysłowych, celem prowadzenia lub rozszerzenia własnej działalności przemysłowej, o ile chodzi o zakłady przemysłowe, lub w których umieszczone zostały własne biura, składy i t. p., o ile chodzi o zakłady handlowe;

c) spółdzielnie aprowizacyjne i ich związki;

d) 1 osoby, które nabyły nieruchomości (art. 1) na zasadzie ustawy z dnia 15 lipca 1920 r. o wykonaniu reformy rolnej (Dz. U. R. P. № 70, poz. 462), ustawy z dnia 17 grudnia 1920 r. o nadaniu ziemi żołnierzom Wojska Polskiego (Dz. U. R. P. z 1921 r. № 4, poz. 18), tudzież nabywcy gospodarstw rolnych do 43 ha na obszarze województw: nowogródzkie;), poleskiego, wołyńskiego oraz powiatów: białowieskiego, grodzieńskiego i wołkowyskiego województwa białostockiego i powiatów: włodawskiego, chełmskiego, hrubieszowskiego i tomaszowskiego województwa lubelskiego;

e) osoby, które dowodnie wykażą, że nabyły nieruchomości (art. 1 p. a), względnie spłaciły wierzytelności (art. 1 p. b) ze środków, uzyskanych w drodze realizacji majątku nieruchomego i ruchomego, oraz wierzytelności hipotecznych, posiadanych już w dniu 1 sierpnia 1914 roku lub takiego majątku, odziedziczonego przed dniem nabycia nieruchomości, względnie spłacenia wierzytelności;

f) reemigranci, którzy udowodnią, iż nabyli nieruchomości ze środków, przywiezionych do Polski z zagranicy;

g) nabywcy nieruchomości, w art. 1 lit. a) wymienionych, za kwotę nie przewyższającą:

400,000 mk., względnie 1,000.000 mk., o ile nabycie nastąpiło w pierwszem, względnie drugiem półroczu 1921 r. i w r. 1922 do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

250.000	mk.	o	ile	nabycie	nastąpiło	w	1920 r.
50.000	"	"	"	"	"	"	1919 r.
20.000	"	"	"	"	"	"	1918 r.

h) osoby, które spłaciły wierzytelności, w art. 1 lit. b) wymienione, w kwocie do 15.000 mk. włącznie;

i) osoby, należące do kategorji właścicieli gruntów o obszarze do 43 ha, które nabyły nieruchomości (art. 1 p. a) na podstawie tranzakcji, zawartych pomiędzy członkami rodziny do II stopnia pokrewieństwa włącznie.

II. Od podatku są częściowo zwolnione: Osoby, które udowodnią, że od nabytych nieruchomości (art. 1 p. a) zapłaciły bądź za siebie, bądź za sprzedającego, do dnia ogłoszenia niniejszej ustawy na rzecz kraju (Państwa), gmin miejskich i wiejskich na Śląsku Cieszyńskim podatek od przyrostu wartości, pobierany na mocy Ustawy Śląskiej z dnia 2 maja 1913 r. (Dz. Ust. i Rozp. Kr. № 35 i rozporządzenie Tymczasowej Komisji Rządowej z dnia 6 czerwca 1921 r. LVIII 2530/9) ; mają one prawo potrącić połowę zapłaconego podatku od przyrostu wartości, od sumy podatku, przypadającego na podstawie niniejszej ustawy.

Art.  3.

Podatek wynosi:

R. Od osób, wymienionych w art. 1 p. a):

1) 50% ceny kupna, przyjętej za podstawą wymiaru opłaty stemplowej (należytości prawnej) od aktu nabycia nieruchomości po strąceniu przyjętych do zapłaty i zaciągniętych na kupno długów hipotecznych, o ile nabycie nastąpiło w 1918 r.;

2) 40% ceny kupna, przyjętej za podstawę wymiaru opłaty stemplowej (należytości prawnej) od aktu nabycia nieruchomości po strąceniu przyjętych do zapłaty i zaciągniętych na kupno długów hipotecznych, o ile nabycie nastąpiło w 1919 r.;

3) 30% ceny kupna, przyjętej za podstawę wymiaru opłaty stemplowej (należytości prawnej) od aktu nabycia nieruchomości po strąceniu przyjętych do zapłaty i zaciągniętych na kupno długów hipotecznych, o ile nabycie nastąpiło w 1920 r.;

4) 20%! względnie 10%, w pierwszem, względnie drugiem półroczu 1921 r. i w r. 1922 aż do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

O ile cena nabycia przewyższa minimum, ustanowione dla każdego roku w art. 2 lit. g):

5	krotnie	podatek	podwyższa	się	o	25%
10	"	"	"	"	o	50%
15	"	"	"	"	o	75%
20	"	"	"	"	o	100%

B. Od osób, wymienionych w art. 1 p. b):

1) 40% sumy spłaconej wierzytelności, o ile spłata nastąpiła w 1918 r.;

2) 80% sumy spłaconej wierzytelności, o ile spłata nastąpiła W 1919 r.;

3) 140% sumy spłaconej wierzytelności, o ile spłata nastąpiła w 1920 r.;

4) 200%, względnie 250%, w pierwszem, względnie drugiem półroczu 1921 r. i w r. 1922 aż do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

O ile spłacona wierzytelność przenosi sumę:

75.000	mk.	- podatek	podwyższa	się	o	255
150.000	"	"	"	"	o	50%
225.000	"	"	"	"	o	75%
300.000	"	"	"	"	o	100%

Art.  4.

Każdy płatnik (art. 1) z wyjątkiem płatników, należących do kategorji właścicieli gruntów o obszarze do 43 ha (art. 6), jest obowiązany przypadający odeń podatek (art. 3) obliczyć i wnieść połowę w ciągu miesiąca, licząc od dnia następnego po ogłoszeniu rozporządzenia wykonawczego do ustawy niniejszej, do kasy skarbowej (urzędu podatkowego) tego okręgu, w którym położona jest nieruchomość, określona w art. 1, drugą zaś połowę w ciągu 6 tygodni po upływie pierwszego terminu płatności.

Na rachunek powyższej kasy skarbowej (urzędu podatkowego) można podatek wpłacić także do innej kasy skarbowej (urzędu podatkowego), do Pocztowej Kasy Oszczędności, do Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, do Polskiego Banku Krajowego, do krajowych banków dewizowych tudzież do ich oddziałów, znajdujących się na obszarze Rzeczypospolitej.

Nadto winien płatnik w terminie wyżej określonym przesłać właściwej Izbie skarbowej szczegółowe obliczenie podatku wraz z dowodem jego uiszczenia. W obliczeniu tem należy pod rygorem art. 99 ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. o państwowym podatku dochodowym i podatku majątkowym (Dz. U. R. P. № 82, poz. 550) określić dokładnie nieruchomość (art. 1) termin i cenę nabycia, osobę, od której ją nabyto, tudzież zamieścić wiadomości o tem, kiedy, gdzie i w jakiej kwocie pobrano opłatę skarbową (należytość) od aktu nabycia nieruchomości, względnie, o ile chodzi o podatek, określony w art. 1 p. b), podać sumę spłaconej wierzytelności, czas jej spłacenia oraz oznaczyć dokładnie nieruchomość, która obciążona była tą wierzytelnością.

Wspomniane obliczenia, składane przez płatników, nie mogą być podstawą do nakładania kar, przewidzianych w obowiązujących ustawach o opłatach stemplowych (należytościach) za fałszywe wpisanie do aktu kupna i sprzedaży ceny nabycia nieruchomości.

Art.  5.

Izba skarbowa bezpośrednio lub przez Urzędy skarbowe I instancji bada prawidłowość obliczenia i jeżeli się okaże, że podatek wniesiono w kwocie niższej niż należało, to płatnik winien, przypadającą różnicę wraz z odsetkami za zwłokę, określonemi w art. 10, a biegnącemi od dnia następnego po upływie terminu, wspomnianego w art. 4, wpłacić do kasy skarbowej w ciągu dni 8 od dnia postawienia w tym względzie żądania Izby skarbowej, a to pod rygorem przymusowego ściągnięcia.

Od decyzji' Izby skarbowej wolno w powyższym terminie wnieść odwołanie, które rozstrzyga ostatecznie Minister Skarbu.

Odwołanie wnosi się do Izby skarbowej.

Odwołanie nie wstrzymuje obowiązku zapłacenia wspomnianej różnicy w określonym wyżej terminie 8-dniowym.

Art.  6.

Płatnikom, należącym do kategorji właścicieli gruntów o obszarze do 43 ha, oblicza podatek Izba skarbowa, w której okręgu położona jest nieruchomość, określona w art. 1.

O dokonanem obliczeniu zawiadamia się płatników za pomocą nakazu płatniczego, od którego można wnieść odwołanie do wspomnianej władzy w ciągu dni 30, licząc od dnia następnego po doręczeniu nakazu płatniczego.

Odwołanie rozstrzyga ostatecznie Minister Skarbu.

Podatek należy wpłacić w połowie (art. 4) w ciągu dni 30 licząc od dnia następnego po doręczeniu nakazu płatniczego, a drugą połowę w ciągu następnych 6 tygodni a to pod rygorem, wskazanym w art. 10.

Art.  7.

Osoby, wymienione w art. 2 p. b), e), f), obowiązane są w ciągu 2 miesięcy, licząc od dnia następnego po ogłoszeniu ustawy niniejszej, złożyć Izbie skarbowej, w okręgu której położona jest nieruchomość (art. 1), prośbę o uwolnienie od podatku wraz z dokumentami, stwierdzającemi dowodnie stan faktyczny, uzasadniający to zwolnienie.

Termin powyższy może Izba skarbowa przedłużyć jedynie w tych wypadkach, w których osoby wspomniane wiarygodnie wykażą, że zebranie określonych wyżej dokumentów wymaga dłuższego czasu.

Władze i urzędy państwowe są obowiązane wydawać stronom interesowanym potrzebne dokumenty bezpłatnie i wolne od stempla z wyraźnem określeniem celu.

Imieniem osób, należących do kategorji właścicieli gruntów o obszarze do 43 ha, prośbę może składać także właściwy urząd gminny. Prośby spóźnione odrzuca się.

Art.  8.

Prośby, wspomniane w artykule poprzednim, rozstrzyga Izba skarbowa, przyczem stosuje się odpowiednie przepisy art. 5.

Art.  9.

Instytucje poborowe, określone w art. 4 cz. 2, winny o każdej dokonanej u nich wpłacie podatku zawiadomić w ciągu trzech dni właściwą (art. 4 cz. 1) kasę skarbową (urząd podatkowy).

Nadto winny banki dewizowe i ich oddziały pobrany podatek, po strąceniu prowizji za pobór, określonej przez Ministra Skarbu, we wspomnianym terminie przesłać, względnie przekazać właściwej kasie skarbowej (urzędowi podatkowemu), a to pod rygorem odsetek za zwłokę w wysokości jednego procentu za każdy dzień zwłoki.

Pocztowa Kasa Oszczędności, Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa, jakoteż Polski Bank Krajowy i ich oddziały winny w dniu, w którym wplata uskuteczniono, zapisać pobrany podatek na dobro Skarbu Państwa.

Art.  10.

Kwoty podatku, nie wpłacone w terminie płatności (art. 4 i 6), uważane będą za zaległość, od której pobierze się odsetki za zwłokę w wysokości 5% miesięcznie, począwszy od dnia następnego po upływie terminu płatności (art. 4 i 6). Przytem każdy rozpoczęty miesiąc liczy się za cały.

Zaległość będzie ściągnięta przymusowo wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnemu

Art.  11.

Banki dewizowe i ich oddziały, znajdujące się na obszarze Rzeczypospolitej, obowiązane są pobrać podatek, wpłacony do ich kas w myśl art. 4 cz. druga, i ściśle zastosować się do przepisów art. 9.

Art.  12.

Winni naruszenia obowiązków, określonych w art. 11, ulegną grzywnie do jednego miljona marek, którą nakłada izba skarbowa.

Od orzeczenia Izby skarbowej można wnieść odwołanie, które rozstrzyga Minister Skarbu.

Odwołanie wnosi się do Izby skarbowej w ciągu dni 8 po doręczeniu orzeczenia.

Wykonanie orzeczenia karnego wstrzymuje się aż do rozstrzygnięcia wniesionego odwołania przez Ministra Skarbu, który może nadto orzec odebranie wspomnianym na wstępie instytucjom praw banku dewizowego.

Art.  13.

Cała suma, należna Skarbowi od każdego płatnika (art. 1) z tytułu podatku od wzbogacenia się, odsetek za zwłokę i kosztów egzekucyjnych (art. 10), korzysta z ustawowego pierwszeństwa zaspokojenia z całego ruchomego majątku płatnika przed wszystkiemi przywilejami i obciążeniami, z wyjątkiem należności Skarbu z tytułu nadzwyczajnej daniny państwowej.

Art.  14.

Suma podatku, przypadająca od płatnika (art. 1 lit. a), ciąży wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnemi (art. 10) na nieruchomości, określonej w art. 1 lit. a), i korzysta z ustawowego pierwszeństwa zaspokojenia z tejże nieruchomości przed wszystkiemi przywilejami i obciążeniami hipotecznemi, z wyjątkiem należności Skarbu z tytułu nadzwyczajnej daniny państwowej i podatków, tudzież zawartych przed ogłoszeniem niniejszej ustawy pożyczek amortyzacyjnych tych instytucji kredytowych, których zobowiązania posiadają w myśl obowiązujących w tym względzie przepisów bezpieczeństwo pupilarne.

Art.  15.

Wszystkie władze i urzędy państwowe oraz samorządowe, a w szczególności notarjusze i urzędy hipoteczne - są obowiązane na żądanie władz skarbowych udzielać wszelkich wiadomości, potrzebnych do obliczenia podatku, jakoteż dozwalać dostępu do ksiąg, aktów i rejestrów urzędnikom skarbowym, do tego wyznaczonym.

Winni naruszenia tego obowiązku odpowiadają wedle ogólnie obowiązujących przepisów organizacyjnych, względnie służbowych.

Art.  16.

Minister Skarbu jest władny udzielić częściowego lub zupełnego uwolnienia od podatku i odsetek za zwłokę (art. 10) w tych wypadkach, w których ścisłe dopełnienie obowiązku zapłaty byłoby ze względów ogólno-państwowych niepożądane.

Odnośne prośby składać należy do Ministra Skarbu w ciągu miesiąca po ogłoszeniu rozporządzenia wykonawczego do ustawy niniejszej.

Nadto władny jest Minister Skarbu udzielić odroczenia lub rozłożenia na rety, przyczem pobierane będą procenta za zwłokę w wysokości 1% miesięcznie.

Art.  17.

Wykonanie ustawy niniejszej porucza się Ministrowi Skarbu.

Art.  18.

Ustawa niniejsza zyskuje moc obowiązującą z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

1 Art. 2 lit. d) zmieniona przez § 1 ustawy z dnia 14 lipca 1922 r. (Dz.U.22.58.520) zmieniającej nin. ustawę z dniem 31 lipca 1922 r.

• Identyfikator: Dz.U.1922.30.238
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Podatek od wzbogacenia się, które ujawniło się przez nabycie nieruchomości i przez spłatę długów hipotecznych.
• Data aktu: 31/03/1922
• Data ogłoszenia: 28/04/1922
• Data wejścia w życie: 28/04/1922