W 2023 roku osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mogą wybrać trzy formy opodatkowania. Są to:
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
- skala podatkowa (zasady ogólne),
- podatek liniowy.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Wysokość stosowanych stawek ryczałtu (17, 15, 14, 12, 10, 8,5, 5,5, 3, 2 proc.) zależy od rodzaju osiąganych przychodów.
Sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego.
Czytaj też: Stawki podatkowe w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych >>>
Jeżeli podatnik chce wybrać na 2023 r. jako formę opodatkowania ryczałt ewidencjonowany i pierwszy przychód z działalności gospodarczej w tym roku podatkowym osiągnie w styczniu 2023 r., oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania przychodów musi złożyć w terminie do 20 lutego 2023 r. W przypadku prowadzenia działalności w formie spółki oświadczenie składają wszyscy wspólnicy naczelnikom urzędów skarbowych właściwych według miejsca zamieszkania każdego ze wspólników. Zarówno podatnik jak i wspólnicy spółki mogą złożyć oświadczenia na podstawie przepisów ustawy o CEIDG. Dokonany wybór tej formy opodatkowania, jeśli nie zostanie zmieniony, dotyczy również lat następnych.
Podatnicy opłacają w roku podatkowym 2023 ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, pod warunkiem, że w roku 2022 uzyskali przychody z działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 9 654 400 zł (2 mln euro × 4,8272 zł/euro) lub uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki, z tej działalności nie przekroczyła kwoty 9 654 400 zł (2 mln euro × 4,8272 zł/euro).
Podatnicy, którzy rozpoczną w 2023 r. prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej i wybiorą opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, opłacają w roku 2023 ryczałt ewidencjonowany - bez względu na wysokość przychodów.
Zobacz również: Praca lekarza na etacie w szpitalu nie wyklucza liniowego PIT z działalności >>
Czytaj w LEX: Zmiana formy działalności gospodarczej osoby fizycznej a kontynuacja formy opodatkowania - LINIA ORZECZNICZA >
Podatek liniowy według 19-proc. stawki PIT
Podatek liniowy wynosi 19 proc. podstawy obliczenia podatku. Podstawą obliczenia jest dochód, który podatnicy mogą pomniejszyć m.in. o składki na ubezpieczenie społeczne, część zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego.
Podatnicy zamierzający wybrać opodatkowanie podatkiem liniowym są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzonego na piśmie oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego.
Jeżeli podatnik chce w 2023 r. wybrać podatek liniowy, a pierwszy przychód w tym roku podatkowym osiągnie w styczniu 2023 r., oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów podatkiem liniowym powinien złożyć w terminie do 20 lutego 2023 r.
Dokonany wybór tego sposobu opodatkowania, jeśli nie zostanie zmieniony, dotyczy również lat następnych. Oświadczenie podatnicy mogą złożyć na podstawie przepisów ustawy o CEIDG.
Czytaj też: Opłacalność wyboru liniowej stawki podatku na przykładach >>>
Krywan Tomasz, Niedźwiedzka Małgorzata: Podatek liniowy - komentarz praktyczny >>>
Skala podatkowa – podstawowa forma opodatkowania
Skala podatkowa to forma opodatkowania dochodów przysługująca z mocy prawa, o jej wyborze podatnicy nie muszą informować naczelnika urzędu skarbowego. W przypadku skali podatkowej opodatkujemy dochód, który podatnik może pomniejszyć m.in. o stratę podatkową z tego samego źródła przychodów, składki na ubezpieczenia społeczne, jeśli nie zostały zaliczone do kosztów, ulgi podatkowe, a podatek wynosi:
- podstawa obliczenia do 120 tys. zł – podatek wynosi 12 proc. minus kwota zmniejszająca podatek 3 600 zł,
- podstawa obliczenia ponad 120 tys. zł – podatek wynosi 10 800 zł + 32 proc. nadwyżki ponad 120 tys. zł.
Zmiana formy opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r. a forma opodatkowania w 2023 r.
Co istotne, zmiana formy opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r., opodatkowanych w trakcie roku podatkiem liniowym, na skalę podatkową, dokonana poprzez złożenie zawiadomienia w zeznaniu podatkowym za rok 2022 r., nie będzie dotyczyła lat następnych, co oznacza, że podatnicy w 2023 r. nadal pozostają na podatku liniowym – zwraca uwagę Sylwia Loręcka, biegły rewident, główny księgowy, ekspert Tax Alert.
Podobnie w przypadku podatników, którzy w 2022 r. opodatkowywali przychody z działalności gospodarczej ryczałtem ewidencjonowanym, a w zeznaniu składanym za 2022 r. dokonają wyboru skali podatkowej, to wybór ten nie dotyczy lat następnych, co oznacza, że podatnicy w 2023 r. nadal pozostają na ryczałcie ewidencjonowanym.
Sylwia Loręcka dodaje również, że w przypadku podatników, którzy od 1 lipca 2022 r. zmienili formę opodatkowania z ryczałtu na skalę podatkową – składając oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania przychodów osiągniętych w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – złożone oświadczenie dotyczy również lat następnych, co oznacza, że w 2023 r. pozostają na skali podatkowej, chyba że dokonają wyboru innej formy opodatkowania.
Cena promocyjna: 314.1 zł
|Cena regularna: 349 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Co należy brać pod uwagę, wybierając formę opodatkowania?
Jak tłumaczy w rozmowie z Prawo.pl, Izabela Rutkowska, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Savior Legal&Tax, niewątpliwie najważniejszą kwestią przy wyborze formy opodatkowania jest wysokość oczekiwanych przychodów i kosztów. Trzeba tu jednak wyraźnie zaznaczyć, że wartości te mają charakter przyszły, niepewny. Zawsze może okazać się, że dojdzie do znacznych wahań w tym zakresie i np. w istotny sposób wzrosną przychody, zaś koszty pozostaną na niezmienionym poziomie. Nie bez znaczenia jest także to, do jakich ulg podatnik ma prawo, a także, czy ma możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Brak prawa do podatku liniowego lub ryczałtu
- Trzeba też uważać na pewne istotne wyłączenia. Chodzi m.in. o świadczenie usług na rzecz byłych pracodawców. W takich przypadkach skorzystanie z ryczałtu lub podatku liniowego może być po prostu niemożliwe – przestrzega Izabela Rutkowska.
Z art. 9a ust. 3 ustawy o PIT wynika bowiem, jeżeli podatnik, który wybrał podatek liniowy, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym - w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób liniowy i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Jeszcze bardziej rygorystyczny zapis jest w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Artykuł 8 ust. 3 wprowadza zasadę, że jeżeli podatnik prowadzący działalność samodzielnie lub w formie spółki, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:
- wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub
- wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
- w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
- Jak widać, w tym wypadku pod uwagę brany jest nie tyko bieżący rok, czyli 2023, ale również 2022. Tak więc w odniesieniu do przedsiębiorców świadczących usługi na rzecz swego byłego pracodawcy, mogą oni wybrać ryczałt na 2023 r., jeśli współpraca ta zakończyła się nie później niż 31 grudnia 2021 r. – podsumowuje Izabela Rutkowska.
Składka zdrowotna też ma znaczenie
Porównując formy opodatkowania, pod uwagę należy brać również obciążenie składką zdrowotną i to, czy może ona rozliczona w kosztach uzyskania przychodów lub odliczona od przychodu lub dochodu.
- W przypadku podatników, którzy wybrali podatek według skali, składka wynosi 9 proc. dochodu i nie jest ani kosztem uzyskania przychodów, ani nie jest odliczana od dochodu. Jeśli zaś wybrali podatek liniowy, składka ta wynosi 4,9 proc. dochodu i może być albo kosztem uzyskania przychodów, albo być odliczana od dochodu – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 10 200 zł. – wylicza Izabela Rutkowska.
W obu wypadkach składka ta nie może być jednak niższa niż 9 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. W związku z jego dwukrotną zmianą w tym roku (od 1 stycznia: 3490 zł, zaś od 1 lipca: 3600 zł), składka zdrowotna nie może być niższa niż:
- 314,10 zł - od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r.,
- 324,00 zł - od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
