W sądach toczą się sprawy dotyczące przypadków zmniejszenia świadczeń emerytalnych tzw. funkcjonariuszom okresu komunistycznego. Niektórym osobom świadczenia są przywracane, niektórzy jednak nie doczekali tych decyzji. Z takim przypadkiem mamy do czynienia w przedmiotowym stanie faktycznym. Córka została jedyną spadkobierczynią po zmarłej matce. W chwili śmierci matki toczyło się postępowanie sądowe o zmianę decyzji dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji obniżającej wysokość emerytury na podstawie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego (…) oraz ich rodzin.

Zobacz omówienie orzeczeń w LEX:

 

Postępowanie sądowe przywracające świadczenie

Jako spadkobierca córka wstąpiła w to postępowanie w charakterze strony. Na skutek wydanych wyroków, decyzją o ustaleniu prawa do świadczenia pieniężnego po zmarłym emerycie, przyznano córce prawo do wypłaty niezrealizowanych świadczeń po zmarłej matce. Decyzja wydana została na podstawie art. 32 ust. 1 oraz art. 47 wspomnianej ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…). Córka wystąpiła o interpretację. Chodziło o odpowiedź na pytanie, czy otrzymana kwota podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych czy podatkiem od spadków i darowizn? Jej zdaniem, do zaistniałego stanu faktycznego zastosowanie znajdzie ustawa o podatku od spadków i darowizn. Argumentowała, że skoro spadkobierca wchodzi w sytuację prawną spadkodawcy, to stan oczekiwania na wyroki sądowe przechodzi na spadkobiercę drogą dziedziczenia. Wypłacona kwota należy się za okres, w którym spadkodawca żył, zatem wchodzi w skład masy spadkowej i podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków.

 

Świadczenia przysługują członkom rodziny, nie tylko spadkobiercom

W interpretacji z 23 stycznia br. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatniczki za nieprawidłowe (nr 0111-KDIB2-2.4015.165.2022.4.MM). Stwierdził, że prawo do otrzymania świadczeń pieniężnych z tytułu zaopatrzenia emerytalnego po zmarłym przysługuje określonym członkom rodziny niezależnie od tego czy są oni spadkobiercami. Świadczenie pieniężne należne do dnia śmierci, ma swe źródło w zgłoszonym przez zmarłego emeryta wniosku. Chodzi zatem o niezrealizowane świadczenie, do którego prawo zostało już ustalone lub osoba uprawniona wystąpiła o nie jeszcze za życia, ale nie zostało ono jej wypłacone. Skoro  postępowanie sądowe o zmianę decyzji dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego toczyło się w chwili śmierci matki, to tym samym córka jako  osoba, o której mowa w art. 47 ust. 1 ustawy miała prawo do udziału w nieukończonym postępowaniu prowadzonym dalej w sprawie niezrealizowanych świadczeń swojej matki.

Zobacz również: Niezgłoszenie do opodatkowania spadku może podlegać karze >>

Dyrektor KIS wskazał, że mając na uwadze art. 922 par. 2 kodeksu cywilnego oraz przepisy ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) będące podstawą wydanej decyzji o ustaleniu prawa do świadczenia pieniężnego po zmarłym emerycie, nie można zgodzić się, że wypłacone środki należały do masy spadkowej po matce. Podkreślił, że środki te zostały córce wypłacone na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…), a zatem przysługiwały jej nie dlatego, że jest spadkobiercą emeryta lecz dlatego, że jest osobą, o której mowa w tym przepisie. Natomiast to, że świadczenie emerytalne zostało ustalone za okres, w którym matka żyła, nie stanowi argumentu potwierdzającego, że wypłacone środki należą do masy spadkowej. Świadczenie emerytalne ustaje bowiem z chwilą śmierci emeryta uprawnionego do jego pobierania. Zawsze zatem świadczenie emerytalne przysługuje za okres, w którym emeryt żył. Zatem otrzymanie przedmiotowych środków nie stanowi nabycia podlegającego opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

 

Eksperci: Świadczenie będzie opodatkowane PIT

- Stanowisko organu podatkowego należy uznać za prawidłowe, ponieważ nie doszło do nabycia masy spadkowej, lecz do nabycia prawa majątkowego, o których mowa w  art. 47 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji. Nie można zatem mówić, że zostały spełnione przesłanki z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn: zatem czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn – podkreśla dr Mateusz Gogol.

Natomiast negatywnie ocenia on język stosowany w interpretacjach podatkowych. - Zmienia on sens pojęć prawnych i dodatkowo istnieje ryzyko niekonstytucyjnego zinstrumentalizowania prawa powszechnie obowiązującego. Ministerstwo Finansów uważa, że prostym językiem rozwiąże istotne kwestie takie jak brak pracowników, duża rotacja, brak ścieżki awansu czy też niskie zarobki. Biorąc pod uwagę powyższe, prosty język ma wymiar PR i nie rozwiązuje istotnych problemów KAS. W mojej opinii należny go jak najszybciej usunąć – ocenia dr Mateusz Gogol.

Kolejna ekspertka również przyznaje rację organowi podatkowemu wydającemu niniejszą interpretację. - Zgodnie z treścią powołanego przez organ podatkowy przepisu kodeksu cywilnego nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Dokładnie taki stan faktyczny miał miejsce w analizowanej przez organ podatkowy sprawie – wskazuje Agnieszka Zachorska, starszy konsultant podatkowy w Kancelarii Pietrusiński.

Dodaje, że emerytura wojskowa po zmarłej matce nie wchodzi do masy spadkowej, jest to bowiem prawo ściśle związane z osobą matki, a uprawnienie do jej otrzymania przysługiwało córce niezależnie od tego, że córka jest także spadkobiercą pozostałego majątku po zmarłej.

- Wobec czego, w tym konkretnym przypadku zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wystąpi podatek dochodowy do zapłaty i rozliczenia – zauważa Agnieszka Zachorska.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.