Jedną z przesłanek istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (ang. VAT Fixed Establishment, VAT FE) jest posiadanie zasobów ludzkich na terenie danego kraju. Co organy podatkowe rozumieją przez to pojęcie? Kiedy można mówić o posiadaniu zasobów ludzkich dla celów VAT FE? Szczegóły poniżej.
Czym jest VAT FE?
Zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r., VAT FE oznacza dowolne miejsce, inne niż siedziba podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu świadczenie usług (lub odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego VAT FE).
Przy ocenie, czy zagraniczny podatnik posiada w Polsce VAT FE należy zbadać w szczególności:
- Czy działalność tego podatnika w Polsce ma charakter stały czy tymczasowy,
- Czy zagraniczny podatnik dysponuje w Polsce zapleczem personalnym (w tym również czy posiada kontrolę nad personelem kontrahenta tak jak nad swoim własnym),
- Czy podatnik dysponuje w Polsce zapleczem technicznym (np. oddział, biuro, magazyn), w tym, czy ma nieograniczony dostęp do zasobów technicznych kontrahenta jak do swoich własnych.
Czytaj też w LEX: Wesołowska Agnieszka, VAT zawsze tam, gdzie pełne zaplecze. Omówienie wyroku TS z dnia 7 kwietnia 2022 r., C-333/20 (Berlin Chemie A. Menarini) >
Pracownicy kontrahenta
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie Welmory Sp. z o.o. (sygn. akt. C-605/12) w celu stwierdzenia istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym kraju nie jest konieczne, aby podatnik dysponował własnymi zasobami ludzkimi, o ile dostępność innego zaplecza jest porównywalna do dostępności zaplecza własnego.
Jeśli zatem podatnik zagraniczny sprawuje faktyczną kontrolę nad zapleczem personalnym polskiego kontrahenta oraz dysponuje tym zapleczem w sposób porównywalny do sytuacji, w której byłyby to zasoby własne, to możliwe jest uznanie, że podatnik zagraniczny posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Z drugiej strony w sytuacji, gdy podmiot zagraniczny nie zatrudnia w Polsce pracowników ani nie ma możliwości nadzorowania personelu innego podmiotu, to VAT FE nie wystąpi.
Zasoby ludzkie a VAT FE – podejście organów podatkowych
Organy podatkowe zasadniczo uznają, że nie można mówić o VAT FE w przypadku sporadycznych wizyt pracowników podmiotu zagranicznego w Polsce.
Kwestia ta była poruszona m.in. w interpretacji DKIS z 9 maja 2022 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.70.2022.2.RST), gdzie organ wskazał, że rzadkie i nieregularne wizyty pracowników w Polsce (np. raz na rok) nie oznaczają działania spółki na terenie kraju w sposób stały.
Podobne stanowisko wyrażono w interpretacji indywidualnej z 25 stycznia 2022 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.542.2021.3.RST), gdzie stwierdzono, że fakt okresowego utrzymywania zasobów personalnych lub technicznych (własnych czy należących do usługodawcy) nie jest wystarczający do stwierdzenia istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski.
O VAT FE nie przesądza również fakt, że spółka zagraniczna rekomenduje zatrudnienie wybranych pracowników, gdy ostateczna decyzja co do wyboru kandydatów pozostaje wyłącznie w gestii polskiego podmiotu (interpretacja DKIS z 9 maja 2022 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.70.2022.2.RST).
Ten sam członek zarządu
Z interpretacji wynika, że nie dochodzi do spełnienia przesłanki posiadania zasobów ludzkich w Polsce w sytuacji, gdy jedynym członkiem zarządu spółki polskiej jest jedyny członek zarządu spółki zagranicznej, która pełni funkcję komplementariusza polskiego podmiotu (interpretacja z 26 kwietnia 2022 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.39.2022.2.RST).
Członek zarządu jest bowiem zobligowany działać w interesie spółki, w której zarządzie zasiada i podejmując decyzję dotyczące spółki polskiej musi kierować się jej interesem, a nie interesem innej spółki, w której również jest członkiem zarządu.
Jakie znaczenie ma prawidłowa weryfikacja VAT FE kontrahenta
W przypadku, gdy odbiorca usługi nie posiada w Polsce VAT FE zasadniczo nie opodatkowuje się transakcji podatkiem VAT. Wówczas zastosowanie znajduje mechanizm odwrotnego obciążenia, czyli opodatkowanie następuje zasadniczo w państwie siedziby kontrahenta.
Jeśli spółka zagraniczna posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, to wtedy konieczne jest opodatkowanie transakcji tak, jak krajowego świadczenia usług.
Zobacz również: Rejestracja dla potrzeb unijnego VAT-UE
Komentarz ABC Tax
Określenie, czy podmiot posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terenie danego kraju bywa skomplikowaną kwestią. Konieczne jest przy tym uwzględnienie wielu przesłanek, które mogą rodzić liczne wątpliwości interpretacyjne.
W zakresie oceny zaplecza personalnego należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy podmiot zagraniczny zatrudnia bądź kontroluje zasoby ludzkie znajdujące się w Polsce, tj. czy dane osoby są zobowiązane do wykonywania jego poleceń. Jeśli odpowiedź na to pytanie jest pozytywna, to wówczas z dużym prawdopodobieństwem dojdzie do powstania VAT FE.
Weronika Sydow, konsultantka w ABC Tax
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
