Do Sejmu trafił w środę projekt tzw. specustawy powodziowej, który przewiduje wsparcie osób fizycznych, przedsiębiorców oraz gmin, aby mogły odbudować swój zasób mieszkaniowy. Z informacji z rządu wynika też, jest też przygotowywany dodatkowy pakiet wsparcia dla firm. Projekt przewiduje też rozwiązania podatkowe, ale przede wszystkim dla przedsiębiorców, którzy w wyniku powodzi stracili kasy fiskalne - otrzymują ulgę na zakup nowej kasy. Eksperci zwracają uwagę, że przedsiębiorcy liczą na dalej idące preferencje podatkowe. Inny problem polega na tym, że po niemal dwóch tygodniach od początku powodzi nadal trudno jest im zebrać podstawowe dane na temat rządowej pomocy.
Brakuje spójnej informacji
- Przede wszystkim brakuje spójnej, jednolitej informacji, z jakich rozwiązań mogą skorzystać: osoby fizyczne poszkodowane w wyniku powodzi, poszkodowani przedsiębiorcy oraz ci, którzy pomagają powodzianom, np. przekazując darowizny. Żeby takie informacje znaleźć, trzeba sięgać do wielu aktów prawnych i komunikatów oraz nieustannie aktualizować te wiadomości. Warto więc, by rząd stworzył np. stronę internetową z kompleksowymi informacjami, z jakich rozwiązań można już skorzystać, a jakie są planowane – mówi Grzegorz Niebudek, adwokat, doradca podatkowy, partner zarządzający w Kancelarii LTCA.
Dodaje, że nawet w jednym akcie prawnym nie można znaleźć wszystkich potrzebnych danych. Przykładowo opublikowany w środę projekt tzw. specustawy powodziowej zakłada, że poszkodowani będą mogli otrzymać trzy rodzaje wsparcia: zasiłek powodziowy, zasiłek losowy i dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Projekt nie określa jednak, czy zasiłki te będą zwolnione z podatku dochodowego. Powstaje więc pytanie, czy będą opodatkowane na zasadach ogólnych.
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Wniosek o zasiłek powodziowy > >
Czy proponowane przez rząd rozwiązania są wystarczające?
- Moim zdaniem, nie. Warto, by rząd skorzystał z rozwiązań stosowanych wcześniej w okresie pandemii Covid-19 czy pomocy Ukrainie. Dla poszkodowanych firm należy wprowadzić m.in. zwolnienie z podatku od nieruchomości, podatku od przychodów z budynków oraz z minimalnego podatku CIT. W przypadku osób fizycznych należy jednoznacznie zwolnić z podatku przyznawaną im pomoc i zasiłki. Z kolei w przypadku pomagających warto umożliwić odliczenie darowizn bez limitu przez osoby fizyczne oraz umożliwić firmom rozliczenie w kosztach podatkowych: darowizn towarów i świadczenia usług – mówi Grzegorz Niebudek.
Pomoc dla firm, które straciły kasy fiskalne
W zakresie podatków projekt specustawy skupia się na przedsiębiorcach, którzy stracili kasy fiskalne. Zgodnie z projektem firmom tym "może przysługiwać odliczenie od podatku należnego lub zwrot wydatków poniesionych na jej zakup". Zastosowanie znajdą tu przepisy art. 111 ust. 4–5b i 6 ustawy o VAT, czyli ulga za zakup kasy fiskalnej (odliczenia od podatku należnego 90 proc. ceny zakupu, nie więcej jednak niż 700 zł). Minister finansów może też określić w rozporządzeniu wyższe odliczenie.
Czytaj w LEX: Ulga na zakup kas rejestrujących - korzystanie przez nabywcę przedsiębiorstwa > >
Wcześniej minister finansów Andrzej Domański zapowiadał, że MF przewidziało dopłaty do 2 tys. zł do zakupu kas fiskalnych przez poszkodowanych przedsiębiorców. - Kasy fiskalne są niezbędne do tego, żeby wznowić działalność. Dostajemy tysiące pytań, co z kasami fiskalnymi, które zostały zalane i uszkodzone - mówił minister minister.
Według ekspertów, to za mało.
- W sytuacji, gdy przedsiębiorcy stracili kasy w wyniki klęski żywiołowej, a zakup nowych kas jest niezbędny, by wypełniać obowiązki ewidencyjne dla celów podatkowych, powinni mieć zagwarantowany zwrot całości wydatków. Należy pamiętać, że przedsiębiorcy muszą ponieść teraz szereg ważniejszych wydatków, koniecznych by odbudować swoje biznesy i wznowić działalność. Tymczasem nową kasę fiskalną muszą kupić po to, by płacić podatki. Ulga na zakup kasy fiskalnej nie rekompensuje w całości poniesionych kosztów. Dlatego rozwiązania pomocowe powinny być dalej idące - mówi dr Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy, partner w Kancelarii Tomczykowski Tomczykowska.
Wszystko zależy od rozporządzenia
Jak wyjaśnia Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy, projekt specustawy zakłada - w drodze wyjątku - możliwość skorzystania z ulgi na zakup kasy fiskalnej (tzw. kasy on-line) w miejsce kasy utraconej lub trwale uszkodzonej w wyniku tej klęski żywiołowej. Obecnie obowiązujące przepisy przyznają prawo do ulgi na zakup kasy tylko przez podatników, u których po raz pierwszy powstał obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej. Ulga wynosi 90 proc. jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł.
- Bez regulacji specustawy podatnicy, których kasy fiskalne w wyniku powodzi zostały zniszczone lub utracone, nabywając w ich miejsce nowy kasy fiskalne, nie mogliby skorzystać z ulgi. Oznaczałoby to, że żadna część wydatku poniesionego na zakup kasy fiskalnej nabytej w miejsce kasy zniszczonej lub utraconej wskutek powodzi nie byłby refundowany i podatnik musiałby go ponieść samodzielnie – mówi Marcin Szymankiewicz.
Dodaje, że specustawa zmienia także zakres delegacji ustawowej zawartej w ustawie o VAT dla ministra finansów, który wydając przepisy wykonawcze dotyczące szczegółowego zasad korzystania z ulgi, w tym wysokości odliczenia ma uwzględniać skutki powodzi (dotyczy to m. im. umożliwienia odliczenia pełnej kwoty wydatkowanej na nabycie kasy, czy zasad zwrotu otrzymanej ulgi na zakup kasy fiskalnej).
- W tym jednak przypadku należy poczekać na zmianę przepisów wykonawczych, aby w pełni ocenić ich skutek dla podatników. Proponowane regulacje będą dotyczyć kas nabytych od dnia wejście w życie specustawy, jednak na podstawie przepisu przejściowego specustawy (zob. art. 59) mogą mieć zastosowanie również w przypadku podatników, którzy zakupili kasy rejestrujące w miejsce kasy utraconej lub trwale uszkodzonej w okresie od 16 września 2024 r. do dnia wejścia w życie ustawy – mówi doradca podatkowy.
Wsparcie dla kredytobiorców i firm płacących podatek minimalny
Są też inne zmiany podatkowe. Jedna z nich dotyczy kredytobiorców. Chodzi o wsparcie dla kredytobiorców – powodzian, przekazywane przez Bank Gospodarstwa Krajowego z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, z przeznaczeniem na spłatę zobowiązań kredytobiorcy z tytułu kredytu mieszkaniowego, przez okres 12 miesięcy. Projekt przewiduje zwolnienia z opodatkowania PIT dochodu kredytobiorców z tytułu wsparcia finansowego przyznanego kredytobiorcy.
Projekt przewiduje również, że dla celów obliczenia straty oraz udziału dochodów w przychodach, o których mowa w art. 24ca o CIT (podatek minimalny), nie uwzględnia się kosztów wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy podlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów z tytułu darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju przekazanych na usuwanie skutków powodzi. Przepis ma obowiązywać do końca grudnia roku następującego po roku, w którym wystąpiła powódź.
Odroczenie podatków i zerowa stawka na darowizny
Przypomnijmy, że poszkodowani przedsiębiorcy mogą już skorzystać z odroczonych terminów zapłaty podatków. W przypadku VAT, odroczenie zapłaty podatku będzie obowiązywać do 25 stycznia 2025 r. W zakresie PIT i CIT odroczenie dotyczyć będzie zaliczek i podatków za sierpień–grudzień 2024 r. Przedsiębiorcy rozliczą je dopiero w zeznaniu rocznym. Odroczenie dotyczyć będzie również podatku odprowadzanego do urzędu skarbowego za pracowników poszkodowanych firm.
Zobacz również w LEX: ZUS: przedsiębiorcy dotknięci powodzią mogą opłacić składki w późniejszym terminie > >
Obowiązuje też zerowa stawka VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Ze stawki 0 proc. skorzystają przedsiębiorcy przekazujący darowizny towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.
Czytaj również: Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
