Wnioskodawca w ramach działów specjalnych produkcji rolnej prowadzi wylęgarnię drobiu (PKD 01.47.Z). Nie prowadzi ksiąg o których mowa w art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) i na podstawie art. 24 ust. 4 tej ustawy opodatkowanie dochodu ustala przy zastosowaniu norm szacunkowych, określonych w załączniku nr 2 do ustawy.

Wnioskodawca w celu zagwarantowania sobie zapłaty za dostarczone hodowcy pisklęta, zawiera z hodowcą umowę przewłaszczenia stada na kwotę równą wartości dostarczonych piskląt. Jednocześnie powiadamia ubojnię zwierząt o zawartej umowie przewłaszczenia stada z hodowcą. W momencie dostawy żywca do ubojni hodowca wystawia wnioskodawcy fakturę, której wysokość odpowiada wartości faktury wystawionej hodowcy za pisklęta. Z kolei wnioskodawca wystawia fakturę ubojni na żywiec w wysokości otrzymanej faktury od hodowcy.

 

Po otrzymaniu zapłaty z ubojni wnioskodawca dokonuje rozliczenia z hodowcą w formie kompensaty. Podstawowym celem tej umowy jest zabezpieczenie wierzytelności przez przeniesienie na wierzyciela własności oznaczonej rzeczy z równoczesnym zobowiązaniem wierzyciela do korzystania z tej rzeczy w sposób oznaczony w umowie i do powrotnego przeniesienia własności na zbywcę po zaspokojeniu zabezpieczonej wierzytelności. Proces zabezpieczenia zapłaty za pisklęta nie jest działalnością zarobkową. Chciał więc wiedzieć, czy stosując przedstawiony schemat rozliczeń w oparciu o umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie, może korzystać z opodatkowania swojej działalności na podstawie norm szacunkowych zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o PIT.

Zdaniem wnioskodawcy, przedstawiony schemat rozliczeń z wykorzystaniem umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie upoważnia go do bycia opodatkowanym w podatku dochodowym na zasadach norm szacunkowych zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o PIT. Otrzymanie od hodowcy faktury za żywiec i wystawienie ubojni faktury za żywiec w tej samej wysokości nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej czy też art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Zasadniczym celem umowy przewłaszczenia nie jest ostateczne przeniesienie własności na rzecz drugiego podmiotu, lecz wyłącznie zabezpieczenie roszczeń (interesów) wierzyciela do momentu spłaty zobowiązania.

Czytaj: Informacje o dochodach z działów specjalnych na formularzu PIT/DS>>
 

Jak ustalić dochód

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko za prawidłowe, wskazując na art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym działy specjalne produkcji rolnej są odrębnym źródłem przychodów.

„Zasady ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej określa przepis art. 24 ust. 4 ww. ustawy, który stanowi, iż dochodem (stratą) z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego. Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg, o których mowa w art. 15, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2” ‒ stwierdził Dyrektor KIS. Potwierdził, że jeśli podatnik nie prowadzi podatkowej księgi przychodów i rozchodów bądź ksiąg rachunkowych, to dochód ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych, tj. na zasadach ryczałtowo-szacunkowych, zapisanych w art. 24 ust. 4-4e ustawy o PIT.

 

 

Stosownie natomiast do art. 43 ust. 1 ww. ustawy podatnicy, którzy dochody z działów specjalnych produkcji rolnej ustalają przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2, są obowiązani składać w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego urzędowi skarbowemu deklarację według ustalonego wzoru o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym. Po jej złożeniu podatnik otrzymuje od naczelnika urzędu skarbowego decyzję ustalającą wysokość dochodu oraz zaliczek na podatek dochodowy.

 

Umowa nienazwana a wysokość przychodu

Jak podkreślił organ interpretacyjny, przewłaszczenie na zabezpieczenie polega na tym, że dłużnik przenosi własność rzeczy ruchomej (powiernicze przeniesienie własności) na rzecz wierzyciela do czasu spłaty całości lub części zobowiązania. W odróżnieniu od zastawu, rzecz cały czas pozostaje w posiadaniu dłużnika i może on jej używać na warunkach określonych w umowie.

„Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie jest umową nienazwaną – nie jest uregulowana w Kodeksie cywilnym. Oznacza to, że strony umowy mogą w zasadzie dowolnie określić swoje prawa i obowiązki, prawo nie określa również formy zawarcia takiej umowy” ‒ podkreślił Dyrektor KIS.

Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie określa wzajemne prawa jej stron, a więc wierzyciela i przewłaszczającego. Należy odróżnić ją od umowy będącej źródłem wierzytelności, której zabezpieczeniu ma służyć przeniesienie własności.

„W przedmiotowej sprawie źródłem wierzytelności, której zabezpieczeniu ma służyć przeniesienie własności jest kwota należna wnioskodawcy za pisklęta dostarczone hodowcy. Umowa ta, zgodnie ze swym założeniem nie tworzy nowego przysporzenia majątkowego u wnioskodawcy. Bowiem, jak wskazał wnioskodawca, umowa ta jako forma zabezpieczenia zapłaty za pisklęta nie jest działalnością zarobkową. Jedynym celem zawarcia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie jest zabezpieczenie roszczeń wnioskodawcy jako wierzyciela do momentu spłaty zobowiązania, zapłaty za dostarczone hodowcy pisklęta” ‒ wyjaśnił Dyrektor KIS. W jego ocenie, jest to zatem – w przypadku wnioskodawcy – forma rozliczeń, nie mająca wpływu na wysokość jego przychodu.

Interpretacja z 7 listopada 2019 r., nr 0115-KDIT3.4011.349.2019.1.WM.