Obowiązujące przepisy ustawy obejmują obligatoryjnym zwolnieniem przedmiotowym szeroko pojęte usługi finansowe. Do tego stanu rzeczy polscy przedsiębiorcy zdążyli się już przyzwyczaić – regulacje w takiej formie obowiązują bowiem od wielu lat. Natomiast nie dla wszystkich podmiotów jest to rozwiązanie najbardziej optymalne.
Przede wszystkim należy podkreślić, że konieczność stosowania zwolnienia w znaczącym stopniu wpływa na zakres prawa do odliczenia VAT od wydatków ponoszonych przez przedsiębiorców z branży finansowej. Brak możliwości bezpośredniego przyporządkowania zakupów do działalności opodatkowanej generuje obowiązek odliczenia proporcjonalnego w oparciu o wskaźnik struktury sprzedaży, tzw. współczynnik VAT. Wskaźnik ten u wielu podatników wynosi zaledwie kilka lub kilkanaście procent, co oznacza, że znacząca część kwoty podatku stanowi dla nich nieodliczalny koszt. W praktyce może przekładać się to na koszt świadczonych usług, a tym samym obciążać w istotnym zakresie odbiorców usług.
Zobacz również:
Pomysł Grup VAT jest dobry, wymaga jednak pewnych poprawek >>
Zmiany w zasadach wystawiania faktur nieco później >>
Usługi finansowe i VAT w Unii Europejskiej
Traktowanie podatkowe usług finansowych w różnych krajach Unii Europejskiej nie jest jednolite, co wynika z alternatywnych zapisów ujętych w dyrektywie 2006/112/WE. Co do zasady bowiem sprzedaż taka korzysta ze zwolnienia z opodatkowania. Państwa członkowskie mogą jednak wprowadzić, w ustalonym przez siebie zakresie, możliwość rezygnacji przez podatnika z tego zwolnienia i wyboru opodatkowania świadczonych usług finansowych. Dotychczas rozwiązanie takie, w różnych modelach, stosuje osiem państw członkowskich, w tym Austria, Belgia, Francja i Niemcy.
Założenia Polskiego Ładu w zakresie opodatkowania usług finansowych
W opublikowanym rządowym projekcie nowelizacji przewidziano możliwość wyboru opodatkowania VAT wybranych usług finansowych. Zakresem projektowanej regulacji objęto:
- transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy,
- zarządzanie funduszami,
- usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług oraz zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,
- usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzania gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,
- usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług,
- usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w spółkach lub w innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają osobowość prawną,
- usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.
Z zakresu proponowanej regulacji wyłączono natomiast usługi ubezpieczeniowe. Co dodatkowo warto podkreślić, opodatkowanie usług finansowych możliwe będzie wyłącznie w relacji B2B. Usługi finansowe świadczone na rzecz konsumentów (podmiotów niebędących podatnikami) będą w dalszym ciągu obligatoryjnie zwolnione z VAT. Jednocześnie wybór opcji opodatkowania będzie musiał objąć wszystkie tego typu świadczenia realizowane na rzecz podatników – opodatkowanie jedynie wybranych usług oraz stosowanie zwolnienia w odniesieniu do pozostałej części nie będzie możliwe.
Czytaj w LEX: Polski Ład - zmiany w podatkach >
Cena promocyjna: 314.1 zł
|Cena regularna: 349 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 261.74 zł
Analizując praktyczne aspekty projektowanego rozwiązania należy zwrócić uwagę na fakt, że decyzja o wyborze opodatkowania będzie dla podatnika wiążąca przez okres co najmniej dwóch lat. Dopiero po tym czasie będzie on miał możliwość ponownie skorzystać ze zwolnienia. Warunkiem technicznym niezbędnym do wdrożenia proponowanego rozwiązania będzie złożenie zawiadomienia o wyborze opodatkowania do właściwego naczelnika urzędu skarbowego oraz (w przypadku podmiotów dotychczas niebędących podatnikami) rejestracja jako „podatnik VAT czynny”.
Skutki opodatkowania VAT usług finansowych
Proponowana zmiana jest niewątpliwie istotna z perspektywy podmiotów działających w branży finansowej. Jeśli projektowane regulacje wejdą w życie w obecnym kształcie, przedsiębiorcy będą mieli możliwość dokonania analizy swojego modelu biznesowego i wyboru takiego rozwiązania podatkowego, które w najbardziej korzystny sposób wpłynie na osiągane przez nich wyniki. Biorąc pod uwagę specyfikę branży i skalę działalności funkcjonujących w niej podmiotów, wybór opodatkowania świadczonych usług finansowych może skutkować znacznym obniżeniem kosztów działalności, a tym samym lepszą efektywnością finansową przedsiębiorców.
Co więcej, uwzględniając fakt, że możliwość wyboru opcji opodatkowania funkcjonować będzie wyłącznie w relacjach B2B, również nabywcy usług finansowych mogą skorzystać na tej zmianie. Koszt VAT, który dotychczas w dużej mierze ukryty był w cenie usługi, a więc w praktyce również był ponoszony przez usługobiorców, obecnie będzie mógł podlegać odliczeniu (przy spełnieniu ogólnych warunków przewidzianych w ustawie o VAT).
Warto wskazać, że opcja opodatkowania usług finansowych nie jest jedyną zmianą przewidzianą w projekcie ustawy, która może być interesująca dla podmiotów z branży finansowej. Analizując strukturę działalności firm w tym sektorze można bowiem dojść do przekonania, że korzystnym rozwiązaniem może być również wprowadzenie tzw. grupy VAT, a tym samym uproszczenie rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi. Podsumowując – precyzyjne sformułowanie przepisów przez ustawodawcę oraz świadome i przemyślane skorzystanie z nich przez przedsiębiorców bez wątpienia może wpłynąć pozytywnie na pozycję podatkową i finansową tych ostatnich.
Wojciech Gede, ekspert w dziale podatkowo-prawnym PwC
Katarzyna Dobosz, ekspertka w dziale podatkowo-prawnym PwC
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
