Tylko 2 proc. wniosków o wydanie interpretacji podatkowych spotyka się z odmową odpowiedzi ze względu na uzasadnione przypuszczenie unikania opodatkowania. Potwierdził to właśnie resort finansów w wydanej kilka dni temu odpowiedzi na interpelację poselską nr 32092.
Zobacz procedurę w LEX: Wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową >
Chęć uniknięcia podatku uniemożliwi wydanie interpretacji
MF podkreślił, że odmowa wydania interpretacji musi być spowodowana istnieniem uzasadnionego przypuszczenia, że w przedstawionym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym może być zastosowana klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Chodzi tu o przepis art. 119a ordynacji podatkowej. Wnioskodawcy służy w takiej sytuacji zażalenie, a następnie skarga do sądu administracyjnego. Zdaniem resortu, instytucja odmowy wydania interpretacji w związku z możliwością zastosowania klauzuli nie jest nadużywana. Dotyczy to ok. 2 proc. wniosków. W 2017 r. wydano 611 postanowień o odmowie wydania interpretacji na podstawie art. 14b § 5b Ordynacji podatkowej, co stanowiło 2,06 proc. ogólnej liczby wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej. Natomiast w 2018 r. liczba odmów z tej przyczyny wyraźnie zmalała i wyniosła 331, co stanowiło zaledwie 1,19 proc.
- Tak, jak w przypadku przywoływania wszelkich statystyk, należy zwrócić uwagę kto i w jakim celu posługuje się danymi. Gdyby bowiem porównać liczbę odmów wydania interpretacji ze względu na ryzyko zastosowania art. 119a ordynacji podatkowej do liczby wszystkich zastosowań tego artykułu, szybko okazałoby się, że w praktyce przepis ten (poza nielicznymi zastosowaniami w toku postępowań podatkowych) służy przede wszystkim właśnie odmawianiu wydania interpretacji – ocenia Bartosz Czerwiński, adwokat, menadżer w EY.
Czytaj w LEX: Interpretacja indywidualna: treść wniosku a zakres interpretacji - omówienie orzecznictwa >
Zdaniem eksperta, aktualny stan rzeczy nie powinien jednak dawać złudnego poczucia, że art. 119a ordynacji stanowi jedynie formę pozbawionego ostrej amunicji „straszaka”. W szczególności po zmianach obowiązujących od 2019 r. (w tym m.in. ze względu na zniesienie progu kwotowego, rozszerzenie stosowania klauzuli również do sytuacji, gdy cel biznesowy transakcji jest istotny, wprowadzenie dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości od 40 do 120 proc. korzyści podatkowej w przypadku zastosowania klauzuli) ryzyko zakwestionowania rozliczeń na podstawie art. 119a ordynacji powinno być brane poważnie pod uwagę – zarówno w zakresie oceny, czy planowana transakcja może zostać uznana za sztuczną i prowadzącą do uzyskania korzyści podatkowej, jak również w zakresie odpowiedniego udokumentowania racjonalności biznesowej podejmowanych przez podatnika działań.
Cena promocyjna: 111.2 zł
|Cena regularna: 139 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Odmowy także z innych powodów
Możliwość zastosowania klauzuli to jednak nie jedyny powód odmawiania wydania interpretacji. Potwierdza to zresztą samo Ministerstwo Finansów. Resort podkreśla, że odmowy mogą wiązać się z szeregiem innych przyczyn. Chodzi tu m.in. o:
- brak statusu zainteresowanego,
- przedmiot złożonego wniosku dotyczy interpretacji wyłącznie lub w znacznej mierze przepisów niepodatkowych,
- podmiot wnosi o interpretację definicji ustawowej,
- wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczył przepisów prawa podatkowego regulujących właściwość oraz uprawnienia i obowiązki organów podatkowych
- żądanie interpretacji stanu faktycznego (a nie wykładni przepisu prawa materialnego).
Jak podkreśla MF, łączna liczba odmów wydania interpretacji podatkowych systematycznie maleje. W 2016 r. wydano łącznie 2793 postanowień w tym zakresie. Stanowiło to 8,01 proc. ogólnej liczby wniosków o wydanie interpretacji. W 2017 r. odmów było 1883 (6,36 proc. wszystkich wniosków). W 2018 r. wydano natomiast 1404 postanowień o odmowie (5,05 proc.).
Sprawdź w LEX: Jakie konsekwencje podatkowe rodzi zmiana interpretacji indywidualnej dotyczącej zdarzenia przyszłego? >
Zdaniem Sławomira Pilarczyka, radcy prawnego w kancelarii Crido, spadek liczby postanowień o odmowie wszczęcia postępowań interpretacyjnych może wynikać z ograniczania znaczenia instytucji interpretacji podatkowej jako funkcji informacyjnej i gwarancyjnej dla podatników. - Źródeł takiego stanu rzeczy należy upatrywać przede wszystkim w zmianach legislacyjnych – wprowadzeniu klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania, zwiększeniu roli objaśnień podatkowych czy interpretacji ogólnych – podkreśla ekspert. Zwraca także uwagę, że nie bez znaczenia pozostaje praktyka skarbówki, która, powołując się na nowe regulacje, odmawiała wydawania interpretacji podatkowych powołując się w szczególności na ryzyko naruszenia ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Doprowadziło do sytuacji, w której zainteresowanie instytucją interpretacji podatkowej wśród podatników wyraźnie zmalało. - Obecnie podatnicy są mniej skłonni do składania wniosków o interpretacje w stanach faktycznych, w których tylko potencjalnie może dochodzić do naruszenia klauzuli antyabuzywnej – zauważa Pilarczyk. Z informacji o działalności Krajowej Informacji Skarbowej za 2018 r. wynika, że liczba wydanych interpretacji podatkowych systematycznie spada. W roku 2015 udzielono ok. 37 tys. interpretacji, podczas gdy w 2018 r. ok. 23 tys. – 14 tys. mniej.
Zobacz również:
Interpretacje podatkowe przestają mieć znaczenie >>
Złe prawo nie może funkcjonować dobrze >>
Coraz więcej pytań o VAT
Pewną ciekawostką jest fakt, że pytania podatników coraz częściej dotyczą VAT. W 2016 r. wydano 12 285 interpretacji indywidualnych w zakresie podatku VAT. Rok później było ich już 13 806. Stanowiło to wzrost liczby interpretacji w tym zakresie o ponad 12 proc. W 2018 r. liczba wydanych interpretacji indywidualnych w zakresie VAT nieznacznie spadła do 13 316, jednakże i tak była ona wyższa o ponad 8 proc. niż liczba wydanych interpretacji w tym zakresie w 2016 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
