Żeby nie płacić podatku, Tokarczuk powinna oddać Nobla

Mimo październikowych zapowiedzi Ministerstwo Finansów nie wydało do tej pory przepisów, które mogłyby zwolnić z PIT pieniądze z nagrody Nobla. Kwota jest niebagatelna. Chodzi o około 3,5 miliona złotych. Trzeba więc je opodatkować. Z przepisów wynika, że podatku od nagrody można uniknąć. Olga Tokarczuk musiałaby ją jednak oddać na cele charytatywne.

- Podjąłem decyzję o zaniechaniu poboru podatku PIT od przychodów związanych z Nagrodą Nobla. W najbliższym czasie wydam stosowne rozporządzenie w tej sprawie. Raz jeszcze serdecznie gratuluję Pani Oldze Tokarczuk i bardzo cieszę się z docenienia twórczości polskiej autorki – ogłosił w październiku minister finansów.

Zapowiedź nie została jednak zrealizowana, mimo że minęły od niej niemal dwa miesiące. Nagroda natomiast ma być wręczona już we wtorek. Problem podatku dochodowego z nią związanego robi się więc coraz bardziej palący.

Nobel ze zryczałtowanym podatkiem od nagrody?

- Jeśli Ministerstwo Finansów nie wydało przepisów, oznacza to, że pieniądze z nagrody trzeba opodatkować. Trudno powiedzieć jednak jednoznacznie, w jaki sposób obliczyć kwotę należnej daniny. Wydaje się, że najwłaściwszym rozwiązaniem jest potraktowanie pieniędzy jako nagroda w konkursie. Podatek płaci się wtedy ryczałtowo według stawki 10 proc. – tłumaczy Izabela Rutkowska, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Savior Legal&Tax.

Zobacz również: Olga Tokarczuk nie zapłaci podatku dochodowego od Nagrody Nobla >>

Przyjęcie takiego rozwiązania nie jest jednak oczywiste. Ekspertka przypomina, że podatek od nagrody – co do zasady – pobrać powinien podmiot, który wypłaca nagrodę. – Trudno jednak oczekiwać, by Akademia Szwedzka, przyznająca literacką nagrodę Nobla miała rozliczać podatek. Warto podkreślić, że z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską a Szwecją wynika, że dochody z nagrody powinny być opodatkowane w Polsce. Jeśli podatek nie zostanie pobrany w Szwecji, trzeba będzie go rozliczyć w Polsce. Tokarczuk powinna tego dokonać do 20 dnia następnego miesiąca. Jeśli nagroda zostanie wypłacona w grudniu, trzeba będzie go zapłacić do 20 stycznia.

Nagroda to działalność wykonywana osobiście?

Problem potwierdza Grzegorz Symotiuk, doradca podatkowy w kancelarii TAX PFK. Jego zdaniem, minister finansów powinien albo wydać rozporządzenie dotyczące zwolnienia nagrody z podatku, albo precyzyjnie określić zasady opodatkowania. Bo te nie są jasne.

Grzegorz Symotiuk jako przykład podaje interpretację nr 0114-KDIP3-3.4011.479.2017.1.JK3. Z wniosku o jej wydanie wynikało, że podatnik został laureatem jednej z najbardziej prestiżowych na świecie nagród naukowych przyznawaną przez fundację P Foundation i uniwersytet w Izraelu. Obie instytucje mają swe siedziby w stolicy Izraela. W rankingach ogólnoświatowych nagród naukowych, których listę otwiera tradycyjnie Nagroda Nobla, izraelska nagroda zajmuje miejsce w połowie pierwszej dziesiątki. Zdaniem dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w takim przypadku dochód z izraelskiej nagrody trzeba było zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. W stosunku do tych przychodów stosuje się – zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – koszty uzyskania przychodów w wysokości 20 proc. uzyskanego przychodu. Ekspert podkreśla jednak, że tej zasady nie można zastosować do Nagrody Nobla.

Wydaje się więc, że nagrody ze Szwecji można opodatkować 10-proc. ryczałtem. Symotiuk wskazuje, że z treści art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika, że zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10 proc. wygranej lub nagrody pobiera się od dochodów (przychodów) z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. – Izrael nie należy do tego obszaru, zryczałtowanego podatku dochodowego od nagrody nie można więc było zastosować – potwierdza ekspert.

Zwolnienie z podatku

We wskazanej wyżej interpretacji dyrektor KIS przypomniał również o ważnej zasadzie w wynikającej z art. 21 ust. 1 pkt 132 ustawy o PIT. Okazuje się bowiem, że po spełnieniu pewnego wyjątku podatku od nagrody można uniknąć. Aby nie płacić podatku, trzeba ją oddać.

Zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 132 ustawy o PIT, zwolnienie obejmuje wyłącznie tę część nagrody, która została przekazana jako darowizna przez osobę otrzymującą nagrodę na rzecz instytucji realizującej cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego. Dyrektor KIS zwrócił uwagę, że spotykaną praktyką jest bowiem to, że laureaci nagród przyznawanych przez zagraniczne rządy czy też instytucje, przekazują je na cele charytatywne. Zatem celowe jest zwolnienie przychodu w postaci wartości nagrody, skoro w ostateczności nie staje się faktycznym przysporzeniem osoby ją otrzymującej.

Aktualizacja

Po naszej publikacji, w poniedziałek przed godziną 16 Ministerstwo Finansów przesłało nam informację, że projekt rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku od nagród Nobla w najbliższych dniach zostanie przekazany do konsultacji zewnętrznych. Jak zapewnia MF, rozporządzenie będzie dotyczyć także przyszłych polskich laureatów tej prestiżowej nagrody.  

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.