Zobaczmy, jak brzmi kwestionowany przepis.
Z art. 203 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wynika, że stronie, która wniosła skargę kasacyjną, należy się zwrot poniesionych przez nią niezbędnych kosztów postępowania kasacyjnego:
- od organu - jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi kasacyjnej został uchylony wyrok sądu pierwszej instancji oddalający skargę,
- od skarżącego - jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi kasacyjnej został uchylony wyrok sądu pierwszej instancji uwzględniający skargę.
Wątpliwe koszty postępowania
Zdaniem Marka Isańskiego, prezesa Fundacji Praw Podatnika, nie budzi żadnych wątpliwości obowiązek ponoszenia kosztów postępowania sądowego przez stronę, która proces przegrała. Ale nie budzi w przypadku sądu powszechnego. Tam są dwie równorzędne strony i płaci za proces ta strona, która przegrała. Natomiast w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest zupełnie inaczej. Zawsze podatnik/obywatel składa skargę do sądu na władcze rozstrzygniecie organu podatkowego. I jak przegra przed sądem pierwszej instancji, to nie jest obciążany kosztami postępowania sądowego, poza oczywiście kosztem wpisu sądowego.
Zobacz również: PIT od sprzedaży mieszkań otrzymanych w spadku i darowiźnie to nieporozumienie >>
Ze skargi wynika, że art. 203 pkt 2 ustawy dotyczy sytuacji, gdy sąd kasacyjny uchylił zaskarżoną przez podatnika decyzję, a następnie NSA uwzględnił skargę kasacyjną organu podatkowego. Obciążanie więc kosztami postępowania jest mocno dyskusyjne. Co prawda skarga kasacyjna organu okazała się zasadna, ale nie można pominąć tego, że w istocie podatnik zostaje obciążony kosztami tego, że sąd pierwszej instancji wydał niezgodne z prawem rozstrzygnięcie. Zdaniem Fundacji Praw Podatnika, taki przepis jest niezgodny z art. 2, z art. 31 ust. 3 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji. - Każdy widzi, że taki przepis sprzeczny jest z zasadą zaufania obywateli do organów własnego państwa. Nie może przecież państwo nakładać na obywatela kar za błędy popełniane przez sądy i następnie przez sądy wyższej instancji korygowane – tłumaczy Marek Isański. Jego zdaniem, taki przepis ogranicza też obywatelskie prawo do sądu, zagwarantowane w art. 45 Konstytucji, ponieważ nakłada na podatnika dodatkową sankcję finansową za błędy sądu.
Niesprawiedliwe określanie kosztów postępowania
Fundacji znane są przypadki dużo bardziej niesprawiedliwego nakładania kosztów postępowania sądowego na podatnika. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy sąd pierwszej instancji wydał wyrok uwzględniający skargę podatnika (uchylił zaskarżoną decyzję), ale sąd błędnie ten wyrok uzasadnił i skuteczna okazała się skarga kasacyjna organu. Następnie NSA wyrok pierwszej instancji uchylił i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania, obciążając kosztami podatnika.
- Niestety zdarzały się sytuacje, że sąd pierwszej instancji ponownie uchylił zaskarżoną decyzje i ponownie swój wyrok błędnie uzasadnił i wskutek uwzględnienia skargi kasacyjnej organu podatkowego podatnik/obywatel po raz kolejny został obciążony kosztami wskutek błędu popełnionego przez sąd. Okazywało się na końcu, że skarga podatnika została prawomocnie uwzględniona. Ale nie tylko stracił podatnik wiele lat na postępowanie sądowe, ale zapłacił kilkukrotnie za błędy sądu pierwszej instancji – tłumaczy Marek Isański. Zwraca też uwagę, że zdziwienie budzi, że żaden skład sędziowski do tej pory nie złożył w tej sprawie pytania do Trybunału Konstytucyjnego, bo tego typu sytuacje zdarzają się w ponad tysiącu spraw każdego roku.
- Dlatego cieszy, że TK przyjął do rozpoznania skargę konstytucyjną złożoną przez Kancelarię Wolniewicz i Partnerzy współpracującą od samego początku z Fundacją Praw Podatnika. Mamy nadzieję, że TK szybko sprawą się zajmie, bo nadaje się ona na posiedzenie niejawne z powodu oczywistości zagadnienia – dodaje Isański.
Cena promocyjna: 17.01 zł
|Cena regularna: 18.9 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Tym bardziej, że wątpliwości konstytucyjne budzi też przepis art. 203 pkt 1 ustawy. Dlaczego np. nie mają być zasądzone koszty postępowania kasacyjnego dla skarżącego podatnika w sytuacji, gdy co prawda wyrok sądu pierwszej instancji jest w swej sentencji zgodny z prawem (uchyla zaskarżoną decyzję), ale jest błędnie uzasadniony i podatnik zmuszony jest do poniesienia kosztów złożenia kasacji? Zdaniem fundacji, pozbawienie go zwrotu kosztów wydaje się niezasadne.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
