Opublikowane w czwartek wyniki kontroli NIK wykazują, że zdecydowaną większość podatników CIT oraz grupę o wysokim ryzyku nieprzestrzegania prawa podatkowego stanowią mniejsze podmioty. Nadzór Krajowej Administracji Skarbowej nad prawidłowością rozliczeń CIT, podatników obsługiwanych przez niewyspecjalizowane urzędy skarbowe, nie był w pełni prawidłowy. Naczelnicy tych urzędów nie egzekwowali rzetelnie podstawowych obowiązków od podatników CIT oraz zbyt rzadko ich kontrolowali pomimo wysokiego ryzyka wystąpienia nieprawidłowości. NIK stwierdziła również brak konsekwencji w uchylaniu NIP podatnikom, z którymi nie było w ogóle kontaktu lub co do których dysponowano informacjami o ich fałszywych lub fikcyjnych danych adresowych. Zaniechania w tym zakresie miały negatywny wpływ na wiarygodność danych w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego.

NIK wskazuje na istotne bariery w obszarze organizacyjno-kadrowym, które utrudniały skuteczny nadzór naczelników niewyspecjalizowanych urzędów skarbowych nad prawidłowością rozliczeń podatników CIT. W trakcie kontroli ustalono także, że 43 niewyspecjalizowanych urzędów obsługujące prawie 19 tys. spółek prawa handlowego nie przeprowadziły przez 2,5 roku żadnej kontroli w CIT, a kolejne 57 urzędów obsługujących 26 tys. spółek przeprowadziło w tym okresie tylko po jednej kontroli.

- Mając na uwadze fakt, że 96 proc. wszystkich podatników CIT było zarejestrowanych w niewyspecjalizowanych urzędach skarbowych, a z danych pozyskanych z kontrolowanych izb administracji skarbowej wynika, że w niewyspecjalizowanych US prowadzone są średnio dwie kontrole podatkowe CIT na 1 tys. podatników, zdaniem NIK konieczne jest zwiększenie aktywności kontrolnej niewyspecjalizowanych urzędów skarbowych​ w obszarze CIT. Potrzeba podjęcia działań w tym zakresie wynika z utrzymującego się wysokiego ryzyka deklarowania podstawy opodatkowania w CIT w nieprawidłowej wysokości, co wynika z cyklicznych analiz MF - ocenia NIK.

Izba przytacza w raporcie szacunki Polskiego Instytutu Ekonomicznego, iż luka we wpływach budżetowych z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych w latach 2019-2020 stanowiła około 30 proc. potencjalnych dochodów z tego podatku, co oznaczało ubytek dochodów publicznych w granicach 20-30 mld zł rocznie. Dotychczasowe analizy tej luki koncentrowały się głównie na zjawisku sztucznego transferu zysków przedsiębiorstw za granicę i dotyczyły co do zasady największych podatników CIT. Najnowsza kontrola dotyczy natomiast egzekwowania CIT od mniejszych podmiotów.

Jak podaje NIK, CIT rozlicza  379 urzędów skarbowych niewyspecjalizowanych i 21 urzędów wyspecjalizowanych (w tym jeden obejmujący swoją właściwością cały kraj w określonych sprawach). Wyspecjalizowane urzędy skarbowe obsługują niektóre kategorie podatników (ok. 40 tys.) o istotnym znaczeniu gospodarczym lub społecznym, m.in. osiągających przychody ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości w walucie polskiej powyżej 3 mln euro (tj. 14,1 mln zł). Działalność tych urzędów była przedmiotem kontroli prowadzonych przez NIK w ostatnich latach, w tym w szczególności w zakresie agresywnej optymalizacji podatkowej (Agresywna optymalizacja podatkowa w zakresie CIT). Pozostali podatnicy CIT (blisko 1 mln) są obsługiwani przez naczelników urzędów skarbowych właściwych miejscowo, czyli tzw. niewyspecjalizowanych urzędów skarbowych.

NIK wskazuje, że naczelnicy niewyspecjalizowanych US nierzetelnie egzekwowali od nowych podatników wykonanie obowiązku zgłoszenia danych identyfikacyjnych, istotnych dla późniejszej weryfikacji rozliczeń i dochodzenia zaległości. Liczba brakujących zgłoszeń NIP-8 w skali kraju wynosiła 58,3 tys. (w tym w woj. mazowieckim – 33,3 tys.). Niezgłoszenie danych jest wykroczeniem skarbowym. Nie podejmowano konsekwentnych działań w kierunku uchylenia NIP podatnikom, z którymi nie było w ogóle kontaktu bądź, co do których dysponowano informacjami o ich fałszywych lub fikcyjnych danych adresowych. Zaniechania naczelników urzędów w tym zakresie miały negatywny wpływ na wiarygodność danych w KRS oraz na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego.

Czytaj więcej na Prawo.pl: jak się przygotować do JPK CIT

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.