Problem przestępstw karuzelowych na terenie Wspólnoty jest poważny. Skala wyłudzeń VAT w całej Unii Europejskiej liczona jest rokrocznie w setkach miliardów euro - w 2013 r. było to niemal 170 mld euro.
Oszuści do swoich przekrętów, tzw. karuzel podatkowych, wykorzystują neutralność podatkową transakcji wewnątrzwspólnotowych. W jaki sposób? W uproszczeniu schemat ich działania polega na tym, że tzw. „znikający podatnik” (ang. missing trader) sprzedaje towar, wystawia fakturę, wypełnia deklarację VAT i nie odprowadza tego podatku należnego z tytułu tej sprzedaży krajowej do urzędu skarbowego, przy czym jednocześnie dokonuje dalszej dostawy tego towaru - wyjaśnia Michał Kanownik, prezes ZIPSEE. Dostawca zarejestrowany dla celów podatku VAT wystawia faktury za dostawy, następnie znika nie zapłaciwszy podatku. Jego klient otrzymuje jednak ważną fakturę VAT, na podstawie której może dokonać odliczenia. W rezultacie, chociaż fiskus nie otrzymuje VAT nałożonego na dostawę, to jednak musi następnemu podmiotowi uznać w rozliczeniu podatek naliczony, tak jakby został zapłacony. Następnie, towar jest sprzedawany za granicę w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Podmiot, który dokonuje takiej dostawy, stosuje stawkę 0 proc. VAT i występuje do urzędu skarbowego o zwrot podatku naliczonego od sprzedawanych za granicę towarów. Fiskus z kolei dokonuje zwrotu tego podatku, mimo iż ten nigdy nie został faktycznie zapłacony.
Taka forma oszustwa ma już wymiar międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Według unijnych danych oszustwa transgraniczne odpowiadają w UE za utratę dochodów z VAT w wysokości nawet ok. 50 mld euro rocznie. Zdaniem M. Kanownika wprowadzenie zasady opodatkowania wszystkich transakcji wewnątrzwspólnotowych VAT-em kraju dostawy – co już zapowiada Bruksela - de facto rzeczywiście zlikwiduje karuzele VAT-owskie.
Inna koncepcja, która pojawia się także w Europie w kontekście walki z przestępstwami karuzelowymi, to powszechne rozszerzenie w całej UE mechanizmu tzw. odwróconego VAT, czyli przeniesienia obowiązku zapłaty VAT na końcowego odbiorcę towaru. Takie rozwiązanie automatycznie likwiduje możliwość wyłudzenie nienależnego zwrotu podatku VAT w przypadku odsprzedaży towaru poza Polskę w ramach UE. Mechanizm ten skutecznie funkcjonuje w wielu krajach UE, m.in. w Wielkiej Brytanii (już od 2007 r.), a w Polsce m.in. w branży stalowej czy w elektronicznej w handlu smartfonami, tabletami czy konsolami do gier. Niestety, fakt, że odwróconym VAT objęte są tylko transakcje wybranym towarem, sprawia, że przestępcy szybko przerzucają się na inne produkty, które odwróconą płatnością nie są objęte – tak jak w branży RTV i IT.
Zdaniem M. Kanownika, pomysły, które padają w Europie, o tym, aby upowszechnić ten mechanizm poprzez wprowadzenie go na handel wszystkimi towarami przy transakcjach powyżej określonej kwoty, są ciekawe i warte rozważenia.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
VAT. Komentarz 2016
|