Firmy udostępniają pracownikom telefony komórkowe służące wykonywaniu obowiązków służbowych. W praktyce wiele z nich umożliwia pracownikom (zgodnie w wewnętrznymi regulacjami) wykorzystywanie tych telefonów zarówno do celów służbowych, jak i do celów prywatnych, w ramach przyznanego limitu. Telefony służbowe są przekazywane pracownikom wyłącznie na okres trwania umowy o pracę i przez cały czas pozostają własnością spółki. Służbowe telefony komórkowe są wydawane pracownikom razem z kartami SIM zazwyczaj działającymi w taryfie nielimitowanej (stały abonament miesięczny). Za kwotę abonamentu użytkownik otrzymuje możliwość wykonania dowolnej liczby połączeń na krajowe telefony stacjonarne i komórkowe oraz wysłania dowolnej liczby wiadomości SMS/MMS (z wyłączeniem numerów infolinii, specjalnych oraz audiotekstowych). Powstaje pytanie, czy pracownicy uzyskują przychód z tytułu korzystania ze służbowych telefonów komórkowych w celach prywatnych, a w konsekwencji, czy na spółce ciążą obowiązki płatnika PIT?
Czytaj w LEX: Pakiet medyczny jako przychód ze stosunku pracy >
Co stanowi orzecznictwo
Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Użycie w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT słowa „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Z uwagi na fakt, że ustawa o PIT nie zawiera w swej treści zdefiniowania pojęcia „nieodpłatnego świadczenia” zasadne jest odwołanie się do znaczenia tego pojęcia ukształtowanego w orzecznictwie.
Zagadnienie to zostało ostatecznie rozstrzygnięte przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13. Trybunał Konstytucyjny uznał, że nieodpłatne świadczenia mogą być uznane za przychód pracownika tylko, gdy:
- po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (pracownik skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
- po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
- po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
W uzasadnieniu wyroku Trybunał Konstytucyjny wskazał, że świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia – w przeciwieństwie do pieniędzy i wartości pieniężnych – są traktowane jako przychód wyłącznie pod warunkiem, że są „otrzymane”, co ma wskazywać na bezwzględnie – w odniesieniu do tego przychodu – wymagany realny charakter świadczenia. Zakresy znaczeniowe pojęć „postawione do dyspozycji” i „otrzymane”, którymi operuje ustawodawca definiując przychód w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, nie pokrywają się. Przychód stanowią otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Wartości świadczeń w naturze są przychodem tylko wtedy, gdy są „otrzymane”, a nie – jak ma to miejsce w odniesieniu do pieniędzy i wartości pieniężnych – również postawione do dyspozycji podatnika. Ustawa nie zna bowiem takiego pojęcia jak postawienie świadczeń w naturze do dyspozycji podatnika.
Zatem podstawowym kryterium, które powinno być stosowane przy ustalaniu, czy dane świadczenie nieodpłatne pracodawcy stanowi przychód ze stosunku pracy, jest wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub wymiernego zaoszczędzenia wydatku.
Czytaj w LEX: Opłacenie przez spółkę ubezpieczenia OC osób należących do organów spółki jako przychód tych osób >
Cena promocyjna: 127.2 zł
|Cena regularna: 159 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 111.3 zł
Pracodawca nie może określić wartości przychodu
W przypadku wykorzystania udostępnionych telefonów komórkowych wyłącznie do celów służbowych, związanych z wykonywaną pracą, po stronie pracownika nie powstaje przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń. W sytuacji gdy telefon komórkowy wykorzystywany jest jako narzędzie pracy (służy celom służbowym), wydatki ponoszone przez pracodawcę, związane z jego udostępnieniem, nie stanowią przychodu pracownika.
Powstanie przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń można rozważać tylko wówczas, gdy pracownik istotnie nie zostanie obciążony równowartością świadczeń z tytułu wykorzystywania telefonu komórkowego do celów prywatnych. W sytuacji gdy pracownik, w związku z wykorzystaniem telefonu do celów prywatnych, jest obciążany częścią abonamentu i ponosi z tego tytułu koszt, nie można mówić o powstaniu po jego stronie przychodu z nieodpłatnych świadczeń. W analizowanym przypadku, taka sytuacja nie ma jednak miejsca. Nawet jednak, gdy takie obciążenie nie ma miejsca, to również nie można mówić o przychodzie z nieodpłatnych świadczeń, jeżeli nie ma określenia wysokości powstałego przychodu dla pracownika.
Firma (pracodawca) nie ma możliwości określenia wysokości powstałego przychodu dla pracownika. W przypadku telefonów komórkowych (działających w taryfie nielimitowanej - stały abonament miesięczny) w sytuacji wykonywania połączeń prywatnych, z uwagi na brak określenia w umowie kosztu jednej minuty połączenia krajowego, wysłania wiadomości SMS i MMS oraz za transmisję danych, nie jest możliwe ustalenie (na podstawie bilingu) kosztów przeprowadzonych rozmów prywatnych. Podzielenie ryczałtowej kwoty abonamentu przez ilość wykazanych w bilingu rozmów, wiadomości SMS i MMS, oraz transmisji danych, prowadziłoby do nieuprawnionego różnicowania wartości tego samego świadczenia, bowiem w zależności od ilości przeprowadzonych rozmów, wysłanych wiadomości SMS i MMS oraz wykorzystanego transferu danych wartość ta byłaby różna, podczas gdy ogólna kwota abonamentu jest taka sama.
Czytaj w LEX: Wykorzystywanie służbowego samochodu na cele prywatne >
Pracownik nie ma przychodu
Zatem z uwagi na brak możliwości jednoznacznego określenia przychodu przypadającego na konkretnego pracownika w związku z wykorzystaniem służbowego telefonu do celów prywatnych, po stronie takiego pracownika nie powstaje przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.
W konsekwencji, spółka jako płatnik nie jest zobowiązana do obliczenia i pobrania zaliczki na PIT z tego tytułu (tj. wykorzystania przez pracownika telefonu służbowego także do celów prywatnych).
Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 lipca 2024 r., 0114-KDIP3-2.4011.534.2024.1.JM; interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 stycznia 2022 r., 0115-KDIT2.4011.690.2021.3.KC).
Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy
Czytaj również: PIT kasowy będzie dobrowolny i dla małych firm - prezydent podpisał ustawę
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
