W 2005 r. jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej udzieliłem obywatelowi Niemiec dwóch pożyczek po 15.000 euro każda. W 2006 r. otrzymałem zwrot jednej z nich, a w 2009 r. drugiej. Pożyczki te zostały udzielone bez jakiegokolwiek oprocentowania.
Jakich obowiązków podatkowych powinienem dopełnić z tytułu tych transakcji i jakie podatki zapłacić?
Jak powinno zostać udokumentowane i jak zgłoszone do urzędu skarbowego zarówno udzielenie, jak i otrzymanie zwrotu tych pożyczek?
Obowiązek opodatkowania PCC w powyższym przypadku powstał w 2005 r., tj. w dniu zawarcia przez Pana umowy z obywatelem Niemiec.
Podatek należało zapłacić w urzędzie skarbowym właściwym wedle miejsca zamieszkania w ciągu 14 dni od podpisania umowy pożyczki, bo z tym momentem powstaje obowiązek jego zapłaty. Co do zasady podatek ten powinien zostać uregulowany przez pożyczkobiorcę, jednak w sytuacji gdy nie zostanie on uregulowany przez pożyczkobiorcę urząd ma prawo (w stanie obowiązującym w 2005 r.) zażądać zapłaty od pożyczkodawcy.
Podatek powinien Pan rozliczyć na urzędowym formularzu o symbolu PCC-3 - w wersji obowiązującej do końca 2006 r. (właściwy formularz do pobrania ze strony Ministerstwa Finansów), naliczając wysokość podatku wraz z należnymi odsetkami za nieterminową wpłatę, a następnie łączną kwotę zapłacić na właściwe konto. Nie ma Pan obowiązku złożenia z deklaracją kopii umowy (należy jednak posiadać oryginał umowy w celach dowodowych - urząd skarbowy może zażądać jej okazania), a także wyjaśnień (choć w powyższym przypadku lepiej złożyć wyjaśnienia).
Przez umowę pożyczki w świetle art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki może być udzielona nieodpłatnie lub odpłatnie, tj. za oznaczonym wynagrodzeniem w formie odsetek.
Wprawdzie w myśl art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., przychodami z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 u.p.d.o.f., są otrzymywane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, to udzielenie nieoprocentowanej pożyczki nie stanowi po stronie pożyczkodawcy nieodpłatnego świadczenia. Ponadto jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 31 stycznia 2008 r., IPPB1/415-349/07-4/PJ "Nie rozpoznaje się w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodu w postaci utraconych korzyści np. odsetek w sytuacji udzielenia nieodpłatnej pożyczki. W związku z powyższym udzielanie nieodpłatnych pożyczek nie będzie wywołało skutków podatkowych u pożyczkodawcy".
W brzmieniu obowiązującym w 2005 r. (ten stan dotyczy powyższego przypadku) w myśl z ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 z późn. zm.) - dalej u.p.c.c., podatkowi temu podlegają umowy pożyczki. Obowiązek podatkowy dla umowy pożyczki powstał z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych (zawarcie umowy) i ciążył na stronach czynności cywilnoprawnych (pożyczkobiorca i pożyczkodawca). Stawka podatku w powyższym przypadku wynosiła i wynosi nadal 2%.
Zawierając umowę w 2005 r. Pan lub obywatel Niemiec był obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie PCC, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Z uwagi na niedotrzymanie tego terminu jest Pan zobowiązany dokonać zapłaty podatku wraz z należnymi odsetkami za okres opóźnienia.
Reasumując, powinien Pan złożyć deklarację PPC-3, naliczyć należne odsetki i dokonać zapłaty PCC wraz z odsetkami.
Uwagi
Należy pamiętać, że zgodnie z art. 70 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Joanna Jasińska
Jakich obowiązków podatkowych powinienem dopełnić z tytułu tych transakcji i jakie podatki zapłacić?
Jak powinno zostać udokumentowane i jak zgłoszone do urzędu skarbowego zarówno udzielenie, jak i otrzymanie zwrotu tych pożyczek?
Obowiązek opodatkowania PCC w powyższym przypadku powstał w 2005 r., tj. w dniu zawarcia przez Pana umowy z obywatelem Niemiec.
Podatek należało zapłacić w urzędzie skarbowym właściwym wedle miejsca zamieszkania w ciągu 14 dni od podpisania umowy pożyczki, bo z tym momentem powstaje obowiązek jego zapłaty. Co do zasady podatek ten powinien zostać uregulowany przez pożyczkobiorcę, jednak w sytuacji gdy nie zostanie on uregulowany przez pożyczkobiorcę urząd ma prawo (w stanie obowiązującym w 2005 r.) zażądać zapłaty od pożyczkodawcy.
Podatek powinien Pan rozliczyć na urzędowym formularzu o symbolu PCC-3 - w wersji obowiązującej do końca 2006 r. (właściwy formularz do pobrania ze strony Ministerstwa Finansów), naliczając wysokość podatku wraz z należnymi odsetkami za nieterminową wpłatę, a następnie łączną kwotę zapłacić na właściwe konto. Nie ma Pan obowiązku złożenia z deklaracją kopii umowy (należy jednak posiadać oryginał umowy w celach dowodowych - urząd skarbowy może zażądać jej okazania), a także wyjaśnień (choć w powyższym przypadku lepiej złożyć wyjaśnienia).
Przez umowę pożyczki w świetle art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki może być udzielona nieodpłatnie lub odpłatnie, tj. za oznaczonym wynagrodzeniem w formie odsetek.
Wprawdzie w myśl art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., przychodami z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 u.p.d.o.f., są otrzymywane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, to udzielenie nieoprocentowanej pożyczki nie stanowi po stronie pożyczkodawcy nieodpłatnego świadczenia. Ponadto jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 31 stycznia 2008 r., IPPB1/415-349/07-4/PJ "Nie rozpoznaje się w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodu w postaci utraconych korzyści np. odsetek w sytuacji udzielenia nieodpłatnej pożyczki. W związku z powyższym udzielanie nieodpłatnych pożyczek nie będzie wywołało skutków podatkowych u pożyczkodawcy".
W brzmieniu obowiązującym w 2005 r. (ten stan dotyczy powyższego przypadku) w myśl z ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 z późn. zm.) - dalej u.p.c.c., podatkowi temu podlegają umowy pożyczki. Obowiązek podatkowy dla umowy pożyczki powstał z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych (zawarcie umowy) i ciążył na stronach czynności cywilnoprawnych (pożyczkobiorca i pożyczkodawca). Stawka podatku w powyższym przypadku wynosiła i wynosi nadal 2%.
Zawierając umowę w 2005 r. Pan lub obywatel Niemiec był obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie PCC, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Z uwagi na niedotrzymanie tego terminu jest Pan zobowiązany dokonać zapłaty podatku wraz z należnymi odsetkami za okres opóźnienia.
Reasumując, powinien Pan złożyć deklarację PPC-3, naliczyć należne odsetki i dokonać zapłaty PCC wraz z odsetkami.
Uwagi
Należy pamiętać, że zgodnie z art. 70 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Joanna Jasińska