Interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczyła skutków podatkowych pieniędzy otrzymanych przez żonatego syna w formie darowizny od ojca (nr 0111-KDIB4.4015.72.2019.2.BB). Ojciec omyłkowo przesłał pieniądze na konto synowej. Syn, składając wniosek o wydanie interpretacji uzasadniał, że pieniądze były przeznaczone dla niego. Chciał zatem skorzystać z prawa do zwolnienia z podatku. Tłumaczył, że ojciec - co prawda - starał się pomóc jemu i jego żonie, ale obdarował tylko jego, ponieważ to jemu ufał bardziej, niż małżonce. Skarbówka uznała te argumenty i pozwoliła na zwolnienie.

 

Darowizny w rodzinie czasem z podatkiem, czasem bez

Darowizna przekazywana w najbliższej rodzinie (tzw. grupie zerowej) może być zwolniona z konieczności zapłacenia podatku od spadków i darowizn - bez względu na jej wartość - po spełnieniu dwóch warunków. Pierwszym jest zgłoszenie otrzymania darowizny do urzędu skarbowego w ciągu pół roku. Drugim jest udokumentowanie otrzymania pieniędzy przelewem lub przekazem. Przekazanie gotówki nie daje prawa do zwolnienia – co istotne, nawet jeśli otrzymane od rodziców pieniądze od razu wpłacimy na własne konto. Potwierdza to również jedna z ostatnich interpretacji nr 0111-KDIB2-2.4015.125.2019.1.PB. Do najbliższej rodziny - zaliczamy małżonkę, małżonka, dzieci, wnuki, rodziców, dziadków, pasierba, pasierbicę, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Synowa czy zięć, z punktu widzenia podatków, najbliższą rodziną nie są.

Zobacz również: Przepisy o podatku od spadków i darowizn najeżone pułapkami >>

 

 

Praktyka pokazuje jednak, że obdarowani nie przywiązują szczególnej uwagi do faktu, że wszelkie otrzymane w ten sposób środki pieniężne lub rzeczy podlegają pod przepisy podatkowe i w związku z otrzymaną darowizną może powstać obowiązek podatkowy ciążący na obdarowanym.

 

Darowizna dla dziecka pełna pułapek

Robert Gniezdzia, radca prawny, partner w kancelarii Chmielniak Adwokaci zwraca uwagę, że zagadnieniem szczególnie ciekawym, ale kryjącym w sobie kilka pułapek podatkowych, jest dokonanie darowizny przez rodziców, lub jedno z nich, na rzecz swojego dziecka. Najczęściej darowizny dotyczą w takich przypadkach pieniędzy lub nieruchomości.

Czytaj w LEX: Umowa darowizny w praktyce notarialnej >

- Darowizny stanowić będą majątek odrębny dziecka, jeśli syn lub córka pozostaje w związku małżeńskim, w którym panuje wspólność majątkowa małżonków – podkreśla ekspert. Wyjaśnia, że jeśli matka chciałaby np. podarować środki pieniężne, można zawrzeć zwykłą umowę darowizny. Jeśli z kolei przedmiotem darowizny byłaby nieruchomość, wówczas bezwzględnie konieczne jest zachowanie formy aktu notarialnego, co wiąże się z kosztami.

Warto też dodać, że jeśli rodzice w umowie napiszą, że przekazują pieniądze na zakup mieszkania, a dziecko zamiast nieruchomości kupi np. dwa samochody, wówczas nie mogą oni żądać zwrotu darowanych pieniędzy.

Czytaj w LEX: Jak uniknąć zapłaty podatku od darowizn na przykładach >

 

Podatek od darowizny w rodzinie - ważny przelew

Karolina Obstój, specjalista ds. podatkowych, menadżer w kancelarii TLA zwraca uwagę, że nie ma znaczenia to, czy pieniądze zostaną przelane na osobiste konto syna, czy na wspólne konto małżonków. Jej zdaniem, jeżeli matka ma zamiar darować pieniądze tylko synowi, to powinna wyraźnie to wskazać w umowie darowizny i w opisie przelewu. - Ewentualny przelew na wspólne konto małżonków to jedynie kwestia techniczna (forma realizacji darowizny) i nie powoduje, że z tego powodu pieniądze będą należały do majątku wspólnego małżonków – podkreśla ekspertka.

Czytaj w LEX: Darowizna środków pieniężnych między małżonkami posiadającymi wspólne konto, a zwolnienie podatkowe >

Syn może dokonać zakupu mieszkania za otrzymane pieniądze choćby tego samego dnia, w którym dostał darowiznę.

 

Zakup rodziców, prezent dla dziecka. Co z podatkiem od darowizny od rodziców?

Zdarzają się przypadki, że rodzice wolą przekazać dzieciom mieszkanie, a nie pieniądze. Wolą je kupić sami. Robert Gniezdzia zwraca jednak uwagę, że w takim przypadku trzeba pamiętać, że całościowe koszty takich transakcji będą wyższe. Po pierwsze, trzeba liczyć się z kosztami związanymi z zakupem przez rodziców nieruchomości, które np. przy wartości mieszkania wynoszącej 500 tys. zł wyniosą prawie 14 tys. złotych (2-proc. podatek od czynności cywilnoprawnych i taksa notarialna). Po drugie, przekazanie kupionej nieruchomości dziecku też będzie musiało się odbyć w formie aktu notarialnego. Czyli wiąże się to z obowiązkiem zapłaty drugi raz taksy notarialnej w wysokości ok. 3,5 tys. zł oraz opłaty sądowej od wpisu prawa własności do księgi wieczystej w wysokości 200 zł na rzecz obdarowanego. Przepisy pozwalają na to, by obie te transakcje (kupno mieszkania i darowizna dla dziecka) zostały objęte jednym aktem notarialnym. 

Czytaj w LEX: Zastosowanie ulgi meldunkowej przy sprzedaży gruntu - omówienie orzecznictwa >

- Z punktu widzenia czynności notarialnych będą to dwie odrębne czynności prawne. Raz, matka kupuje nieruchomość od innej osoby, dwa - daruje tę nieruchomość własnemu dziecku. Zgodnie z par. 11 ust. 3 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, jeżeli akt notarialny obejmuje kilka czynności różnych osób, stosuje się maksymalne stawki przewidziane za każdą z czynności z osobna – podkreśla ekspert.

Dodajmy na marginesie, że transakcje mieszkaniowe na rynku wtórnym są opodatkowane 2-proc. podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Kupując nowe mieszkanie od dewelopera, trzeba zapłacić VAT.

 

Darowizna dla dziecka należy tylko do dziecka

Rodzicom częściej niż kiedyś zależy, by darowizny na rzecz dzieci trafiły tylko do nich, a nie także do ich małżonków. Paweł Szmańkowski, doradca podatkowy w RSM Poland, uspokaja, że darowizna wchodzi do majątku osobistego, chyba że darczyńca postanowił inaczej. To wola darczyńcy przesądza o wejściu przedmiotu majątkowego (pieniędzy, nieruchomości) do majątku wspólnego, bądź do majątku osobistego. - Jeżeli zatem syn otrzyma pieniądze od matki, a z umowy nie wynika inaczej, to pieniądze wejdą do jego majątku osobistego. Jeżeli później z tych środków nabędzie on mieszkanie, mimo istnienia wspólności majątkowej, nieruchomość również wejdzie do jego majątku osobistego – podkreśla Szmańkowski. Potwierdza to też Agnieszka Jasica-Skalbmierska, doradca podatkowy, partner w ATA Finance. Tłumaczy, że mieszkanie otrzymane przez syna będzie stanowić element majątku osobistego małżonka, chyba że darczyńca zaznaczy, że jest to darowizna zarówno dla syna, jak i dla synowej.

Czytaj w LEX: Skutki majątkowe separacji i rozwodu >

Z kolei w sytuacji, w której syn będzie chciał kupić droższe mieszkanie, i do pieniędzy otrzymanych od rodziców, dołoży część pochodzącą z majątku wspólnego jego i żony, małżonka stanie się właścicielką części mieszkania - proporcjonalnie do wspólnej wpłaty i, np. w razie rozwodu, będzie miała prawo tylko do niej.

Zobacz również: Darowizna w gotówce – raz z podatkiem, raz bez >

 

Najkorzystniej przekazać pieniądze - zwolnienie z podatku od darowizny

- Najbardziej optymalnym kosztowo rozwiązaniem będzie dokonanie darowizny w postaci przelewu określonej kwoty pieniężnej na rzecz syna, a następnie zakup przez niego, ze środków pochodzących z darowizny, nieruchomości – podsumowuje Robert Gniezdzia. Zwraca uwagę, że koszty nabycia nieruchomości będą takie same bez względu na to, czy nieruchomość kupują matka czy syn. 

Zobacz więcej:
Podział majątku po rozwodzie nie generuje dodatkowego przychodu >>
Nowe zasady sprzedaży mieszkania z pułapką na podatnika >>

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.