Usługi dietetyczne jednak z VAT - skarbówka komplikuje rozliczenie

Porada dietetyka jest zwolniona z VAT pod warunkiem, że dotyczy osób z problemami zdrowotnymi. Nie można natomiast stosować zwolnienia z VAT, gdy z usługi korzysta osoba zdrowa w celach profilaktycznych - takie stanowisko zajmuje obecnie szef Krajowej Administracji Skarbowej, który zmienił wcześniejszą interpretację. Eksperci nie zgadzają się z takim podejściem i pytają, jak to wpłynie na rozliczenie profilaktyki w szerszym zakresie.

Dotychczas skarbówka zgadzała się, że mimo iż zawód dietetyka nie jest uregulowany w żadnej ustawie, to usługi świadczone przez dietetyków, jako osoby wykonujące zawód medyczny, są zwolnione z VAT. Teraz szef Krajowej Administracji Skarbowej zmienia zdanie i twierdzi, że prawo do zwolnienia zależy od tego, kto korzysta z tych usług.

Pytanie o profilaktykę zdrowotną

Szef KAS zmienił po czterech latach interpretację indywidualną w tym zakresie. Zgodnie z nowym stanowiskiem z 8 lipca 2024 r. (nr DOP7.8101.34.2024.FMLM) zwolnione z VAT są tylko porady dla osób z problemami zdrowotnymi w celu poprawy stanu zdrowia, ale nie dla osób zdrowych w celu profilaktyki zachorowań.

Sprawa dotyczy kobiety, która udziela przez internet porad żywieniowo-dietetycznych zarówno osobom z problemami zdrowotnymi w celu poprawy stanu zdrowia, jak też osobom zdrowym w celu profilaktyki zachorowań. Chciała uzyskać potwierdzenie, że świadczone przez nią usługi (objęte kodem PKD 86.90.E - pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana) korzystają ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. c ustawy o VAT. Argumentowała, że służą profilaktyce, zachowaniu, przywracaniu oraz poprawie zdrowia pacjenta.

W interpretacji z października 2020 r. dyrektor KIS zgodził się z jej stanowiskiem. Przypomniał, że warunkiem zastosowania zwolnienia jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

• przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, a także
• przesłanki o charakterze podmiotowym, odnoszącej się do usługodawcy, który musi być podmiotem leczniczym bądź osobą wykonującą zawód lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej, psychologa lub inny zawód medyczny w rozumieniu ww. art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej.

Dyrektor KIS stwierdził wówczas, że kobieta wykonuje zawód medyczny, więc ma prawo do zwolnienia z VAT.

Czytaj w LEX: Ewidencje u podatników zwolnionych z VAT >

Szef KAS zmienia zdanie po czterech latach

Po czterech latach szef KAS zdecydował jednak, ze zmieni interpretację z urzędu. Wyjaśnił, że przepisy dyrektywy VAT oraz orzecznictwo TSUE nie dają podstaw do tego, aby zakresem opieki medycznej podlegającej zwolnieniu objąć wszystkie działania medyczne wynikające z procesu leczenia. Zatem czynności, których celem nie jest ochrona zdrowia, nie mogą być uznane za świadczenia opieki medycznej i nie mogą podlegać zwolnieniu z VAT.

- Należy rozróżnić stosowanie zwolnienia od VAT od tego, czy usługi te wykonywane są/będą na rzecz osób zmagających się problemami zdrowotnymi, czy też osób zdrowych chcących zadbać o profilaktykę oraz utrzymanie dobrego stanu zdrowia - uzasadnia szef KAS. 

Zgodnie z aktualnym stanowiskiem oznacza to, że usługi świadczone przez osobę wykonującą zawód medyczny, polegające na udzielaniu porad dietetycznych online:

• korzystają ze zwolnienia z VAT, jeśli są świadczone osobom z problemami zdrowotnymi w celu poprawy zdrowia – w tym przypadku zostanie spełniona zarówno przesłanka podmiotowa, jak i przesłanka przedmiotowa, uprawniające do zastosowania zwolnienia,
• nie korzystają ze zwolnienia z VAT, jeśli są świadczone osobom zdrowym w celu profilaktyki zachorowań – w tym przypadku, pomimo spełnienia przesłanki podmiotowej, nie zostanie spełniona przesłanka przedmiotowa, zatem ww. zwolnienie nie ma/nie będzie mieć zastosowania.

Czytaj w LEX: Zwolnienie z VAT - usługi związane ze sportem >

Pytanie o profilaktykę

Joanna Rudzka, doradca podatkowy, uważa zmienioną interpretację za nieprawidłową.

- Trudno zgodzić się ze stanowiskiem szefa KAS. Po pierwsze, nie można stosować przepisów dyrektywy VAT i orzecznictwa TSUE na niekorzyść podatników. Jeżeli polski przepis jest -zdaniem fiskusa - niezgodny z dyrektywą w zakresie profilaktyki to może on conajwyżej zmienić przepisy a nie interpretację. Po drugie, nie można interpretować zawężająco terminu „profilaktyka”. Tymczasem szef KAS twierdzi w zmienionej interpretacji, że „celu zapobiegania chorobie, jej diagnozowania i leczenia oraz przywracania zdrowia nie mają porady dietetyczne świadczone na rzecz osób zdrowych”. Czyli innymi słowy – zgodnie ze zmienioną interpretacją - zapobieganie chorobie nie może dotyczyć osób zdrowych. Czy według szafa KAS oznacza to, że profilaktyka może dotyczyć tylko osób, które już zachorowały? Nie wydaje się, by to stanowisko zostało przemyślane. Po trzecie, problem odmowy podmiotowo-przedmiotowego zwolnienia z VAT dotyczy co do zasady zawodów nieregulowanych, w tym także m.in. psychoanalityków i psychoterapeutów – mówi Joanna Rudzka.

Zaznacza, że w praktyce dietetykom trudno będzie oddzielić usługi zwolnione z VAT (na rzecz osób chorych) od usług opodatkowanych VAT (na rzecz osób zdrowych), co znacznie skomplikuje i utrudni przedsiębiorcom prawidłowe rozliczenie. Jednak również organom podatkowym trudno będzie zweryfikować w trakcie ewentualnej kontroli, jaki charakter miała dana usługa.

- Powstaje jednak pytanie, czy zmiana stanowiska szefa KAS dotyczy tylko profilaktyki w dietetyce, czy też profilaktyki w szerszym zakresie. W tym drugim przypadku oznaczałoby to spory dotyczące zwolnienia VAT szeregu zabiegów medycznych na rzecz osób zdrowych, które mają zapobiegać chorobom. Chodzi o takie zabiegi jak np. operacja przegrody nosowej, wycięcie migdałków czy usunięcie zakrzepów. a to już byłaby daleko idąca rewolucja – mówi Joanna Rudzka.

Czytaj w LEX: Usługi doradcze a zwolnienie z VAT na przykładach >

Czy szef KAS chce opodatkować sługi na rzecz osób zdrowych 

Mirosława Zugaj, doradca podatkowy w kancelarii Chojnacka & Łagowski Doradcy Podatkowi, zwraca uwagę, że unijny ustawodawca zwalnia z VAT opiekę medyczną nie definiując jej. W takim ujęciu można więc przyjąć argumentację TSUE zawartą w wyroku w sprawie C‑581/19 (powielaną przez szefa KAS), że zwolnieniu mają podlegać jedynie usług świadczone na rzecz osób chorych.  Polski ustawodawca jednak definiuje usługi opieki medycznej jako „służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia”.

- Podatniczka wprost wskazała, że jej usługi na rzecz osób zdrowych mają na celu opracowanie diety i konsultacje mające za zadanie profilaktykę oraz utrzymanie dobrego stanu zdrowia oraz zapobieganiu i powstawaniu możliwych chorób dieto-zależnych i cywilizacyjnych. Czytając literalnie przepisy ustawy VAT – a jest to pierwszy krok wykładni prawa – dochodzimy do wniosku, w sposób nie budzący wątpliwości, że takie usługi podlegają zwolnieniu - mówi Mirosława Zugaj.

- Zachowanie szefa KAS wydaje się być naprawianiem implementacji dyrektywy bez zmian w ustawie VAT. Można mieć obawy, czy szef KAS nie zamierza iść - w pewnym uproszczeniu – w stronę tego, że usługi medyczne na rzecz osób zdrowych nie podlegają zwolnieniu z VAT. Byłaby to prawdziwa rewolucja na rynku. Do tej pory cel terapeutyczny usługi medycznej interpretowano bowiem jako ten, który służy zarówno profilaktyce i zachowaniu jak i ratowaniu, przywracaniu czy poprawie zdrowia. Stąd np. wyłączeniu ze zwolnienia podlegały niektóre usługi stomatologów jak wybielanie zębów czy usługi medycyny estetycznej (jeśli nie znajdowano argumentów związanych np. z poprawą stanu psychicznego). W przypadku tych usług brak było jednego z elementów usługi medycznej. Analizowana decyzja szefa KAS pokazuje, że być może dylematy staną się szersze a usługi (niektóre) droższe - dodaje Mirosława Zugaj.

Zwolnienie do 200 tys. zł nie wystarczy

Dietetycy to kolejny zawód, który ma problemy ze stosowaniem zwolnienia ze względu na rodzaj świadczonych usług. Dlatego korzystają ze zwolnienia podmiotowego. W Polsce próg tego zwolnienia jest stosunkowo niski, wynosi 200 tys. zł. Z zapowiedzi Ministerstwa Finansów wynika, że nie będzie podwyższony, mimo iż przepisy UE na to pozwalają.

- W obecnych realiach gospodarczych coraz łatwiej jest przekroczyć próg 200 tys. zł, nawet przy działalności niewielkich rozmiarów. Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność zapłaty VAT oraz składania plików JPK, a w efekcie wyższe wydatki na obsługę księgową – mówi Paweł Lewandowski, ekonomista zajmujący się doradztwem biznesowym.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.