Krajowa Administracja Skarbowa coraz częściej walczy z nadużyciami w handlu, wykorzystując nabycia sprawdzające. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, zgodnie z art. 94k ustawy o KAS, to rozwiązanie polegające na zakupie towarów lub usług w celu sprawdzenia wywiązywania się przez sprawdzanego z obowiązków w zakresie:
- ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej;
- wydawania nabywcy paragonu fiskalnego.
- Na podstawie nabyć sprawdzających zrealizowanych w I półroczu 2024 r. w całym kraju nieprawidłowości w branży gastronomicznej osiągnęły poziom ok. 27 proc., przy czym działania prowadzone w dni świąteczne charakteryzowały się nawet 46 proc. poziomem nieprawidłowości. Tym samym, działania wobec tej branży, prowadzone z wykorzystaniem nabyć sprawdzających mają pełne uzasadnienie - wyjaśnia wiceminister finansów Zbigniew Stawicki w odpowiedzi na interpelację poselską nr 4504.
Nie wystarczy wydrukować, trzeba wydać
Paragonu nie wystarczy jednak wydrukować. MF wyjaśnia, że zgodnie z par. 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących, podatnicy, prowadząc ewidencję, wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny podczas dokonywania sprzedaży, nie później niż z chwilą przyjęcia należności, bez względu na formę płatności.
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Ewidencja korekt paragonów > >
Przepisy nie definiują pojęcia „wydanie”. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 29 sierpnia 2019 r. (sygn. akt I FSK 734/17) stwierdził, że obowiązkiem wystawiającego jest wydrukowanie paragonu fiskalnego i udostępnienie go klientowi, nie później niż z chwilą przyjęcia należności, w taki sposób by mógł go odebrać i skorzystać ze swego uprawnienia.
- Zatem wydanie paragonu fiskalnego to po prostu udostępnienie go (np. położenie na ladzie, podanie klientowi wraz z wydawaną resztą pieniędzy), czyli postawienie do dyspozycji nabywcy. Samo zarejestrowanie transakcji na kasie fiskalnej oraz wydrukowanie paragonu fiskalnego nie wypełnia obowiązku podatników w zakresie wydania nabywcy paragonu fiskalnego z danej sprzedaży. W konsekwencji - niewydanie takiego dokumentu nabywcy danego świadczenia podlega penalizacji z kodeksu karnego skarbowego – wyjaśnia Zbigniew Stawicki.
Czytaj w LEX: Nieprawdziwy zarzut, że przedsiębiorca nie wystawił klientowi paragonu godzi w dobre imię spółki > >
Urzędnik kupi także alkohol
Jakich zakupów dokonuje osoba wcielająca się w klienta? Jak wyjaśnia MF, przepisy ustawy tego nie określają. Natomiast wewnętrzne uregulowania KAS dopuszczają możliwość zakupu napojów alkoholowych (w rozumieniu ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi). Jak wyjaśnia wiceminister Stawicki, możliwość zakupu napojów alkoholowych w tej procedurze kontrolnej, zarówno w punktach gastronomicznych jak też w punktach sprzedaży detalicznej, ma także znaczenie prewencyjne. Chodzi legalność pochodzenia alkoholu oraz właściwe oznakowanie znakami akcyzy.
MF zaznacza jednak, że ustawa o KAS szczegółowo określa sposób postępowania osób dokonujących nabycia sprawdzającego. - Zakupiony alkohol nie może być spożywany przez osoby dokonujące nabycia sprawdzającego ani w trakcie wykonywania czynności służbowych, ani po zakończeniu ich realizacji. Przepisy kodeksu pracy umożliwiają weryfikację trzeźwości pracowników lub funkcjonariuszy KAS, jak również przewidują sankcje za naruszenie dyscypliny pracy - czytamy.
Przypomnijmy, że nabycie sprawdzające polega na tym, że funkcjonariusz wciela się w klienta. Sprawdza w ten sposób, czy przedsiębiorca rejestruje sprzedaż na kasie fiskalnej i czy na bieżąco wydaje klientom paragony. Zgodnie z przepisami nabycie sprawdzające jest dokonywane na podstawie legitymacji służbowej i stałego upoważnienia udzielonego przez naczelnika urzędu skarbowego albo naczelnika urzędu celno-skarbowego. Funkcjonariusz nie jest jednak zobowiązany do okazania legitymacji przed rozpoczęciem czynności. Natomiast niezwłocznie po nabyciu towaru lub usługi sprawdzający ma poinformować sprzedawcę o dokonaniu nabycia, okazać legitymację i pouczyć sprawdzanego o jego prawach i obowiązkach. Jeśli nie wykryje nieprawidłowości, to sporządza notatkę. W razie nieprawidłowości sporządza protokół.
Eksperci podkreślają, że nabycie sprawdzające może skutecznie zwalczać nadużycia, ale kluczowe jest przestrzegania procedur.
Według danych Ministerstwa Finansów od 1 stycznia do 31 maja 2024 r. liczba nałożonych mandatów wyniosła 41,1 tys., a kwota nałożonych mandatów wyniosła w sumie 44,4 mln zł. Z tego wynika, że wartość jednego mandatu to 1080 zł.
Kiedy sprzedawca wydaje paragon
Jak wyjaśnia Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy, o tym, czy sprzedaż powinna być ewidencjonowana na kasie rejestrującej, decyduje status nabywcy. Sprzedawca musi wydać paragon osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej oraz rolnikom ryczałtowym.
Co w przypadku zapłaty BLIK-iem? - Usługi, za które firmy otrzymują od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej zapłatę przelewem za pomocą aplikacji BLIK i kartą płatniczą przez terminal płatniczy, mogą korzystać ze z zwolnienia o obowiązku stosowania kasy fiskalnej. Warunkiem jest jednak, by z ewidencji i dowodów otrzymywanych z banku dokumentujących zapłatę, jednoznacznie wynikało, jakiej konkretnie czynności dotyczyła ta zapłata oraz by nie były to usługi wskazane w par. 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących. W sytuacji gdy za nabywane usługi konsument będzie dokonywał płatności za pomocą aplikacji BLIK i kartą płatniczą przez terminal płatniczy, to w wyniku tej formy płatności sprzedawca będzie otrzymywać środki pieniężne na rachunek bankowy. Taka transakcja jest możliwa do zidentyfikowania (zarówno dane nabywcy, jak i jej przedmiot), co potwierdza spełnienie przesłanek zwolnienia - wyjaśnia doradca.
Potwierdzeniem tego jest m.in. interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 marca 2024 r. (nr 0114-KDIP1-3.4012.682.2023.2.KP).
Czytaj również: W wakacje łatwiej o mandat od skarbówki
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
