Wolność działalności gospodarczej nie oznacza, że w każdej branży biznes może być prowadzony jedynie według uznania samego przedsiębiorcy. Nierzadko konieczne jest uzyskanie odpowiednich zgód czy zezwoleń. Dobrym przykładem jest tu detaliczna sprzedaż alkoholu. Zgodę na taką działalność należy uzyskać na poziomie gminy, jednocześnie raz pozyskane zezwolenie można stracić. Kiedy?
Czytaj też: Czy restauracja może reklamować alkohol?
Utrata zezwolenia
Prawodawca w przepisach ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 2151) wyróżnił dwa przypadki: cofnięcie zezwolenia na detaliczną sprzedaż alkoholu i jego wygaśnięcie. Z pierwszym z nich, na mocy art. 18 ust. 10 powołanej ustawy, mamy do czynienia w przypadku:
- nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych (np. sprzedaż alkoholu nieletnim, nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw);
- nieprzestrzegania określonych w ustawie warunków sprzedaży napojów alkoholowych;
- powtarzającego się co najmniej dwukrotnie w okresie sześciu miesięcy, w miejscu sprzedaży lub najbliższej okolicy, zakłócania porządku publicznego w związku ze sprzedażą napojów alkoholowych przez dany punkt sprzedaży, gdy prowadzący ten punkt nie powiadamia organów powołanych do ochrony porządku publicznego;
- wprowadzenia do sprzedaży napojów alkoholowych pochodzących z nielegalnych źródeł;
- przedstawienia fałszywych danych w oświadczeniu o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży;
- popełnienia przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez osobę odpowiedzialną za działalność przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie;
- orzeczenia, wobec przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną albo wobec osoby odpowiedzialnej za działalność przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie, zakazu prowadzenia działalności gospodarczej objętej zezwoleniem.
Natomiast omawiane zezwolenie – na mocy art. 18 ust. 12 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi – wygasa w przypadku:
- likwidacji punktu sprzedaży;
- upływu terminu ważności zezwolenia;
- zmiany rodzaju działalności punktu sprzedaży;
- zmiany składu osobowego wspólników spółki cywilnej;
- niedopełnienia w terminach obowiązku złożenia oświadczenia, do 31 stycznia, o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych za rok poprzedni lub dokonania opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.
Czytaj w LEX: Udział radnych w procesie przyznania przedsiębiorcom zezwolenia na sprzedaż alkoholu na terenie gminy >
Jak się bronić?
Wskazane wyżej przesłanki cofnięcia oraz wygaśnięcia zezwolenia na detaliczną sprzedaż alkoholu nie pozostawiają organom administracji swobodnego pola interpretacji. Jeżeli podane poprzednio przesłanki zmaterializują się, zezwolenie traci swoją moc prawną, a przedsiębiorca nie może dalej na jego podstawie sprzedawać alkoholu.
Nie oznacza to jednak, że organ ma prawo działać tu swobodnie, bądź tym bardziej arbitralnie. Podstawy cofnięcia/wygaśnięcia przedmiotowego zezwolenia należy wykładać ściśle, co wynika m.in. z ogólnych zasad postępowania administracyjnego. W końcu sam fakt, że ustawodawca zdecydował się na limitowanie możliwości sprzedaży alkoholu już sam w sobie jest ograniczeniem – gwarantowanej konstytucyjnie – wolności prowadzenia działalności gospodarczej. Stąd podmiot, który uzyskał stosowne zezwolenie nie może być go arbitralnie pozbawiany.
Ewentualna obrona przed działaniami organu zmierzającymi do pozbawienia przedsiębiorcy uprawnienia do detalicznej sprzedaży alkoholu musi być dostosowane do okoliczności danego przypadku. Wszystko więc zależy od tego, jakich uchybień w funkcjonowaniu przedsiębiorcy dopatrzył się organ. Konstruowanie ewentualnych środków zaskarżenia od rozstrzygnięć negatywnych dla prowadzącego własną działalność gospodarczą zawsze powinno być przede wszystkim kompleksowe i wyczerpujące. Najlepiej, aby przedsiębiorca wskazał na wszelkie okoliczności – prawne i faktyczne – świadczące na jego rzecz. W końcu w postępowaniu odwoławczym zawsze kluczowe znaczenie ma zakres postawionych zarzutów oraz jakość ich uzasadnienia.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.